การปรับตัวและการจัดการวิถีการเกษตรแบบยั่งยืน ตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง : กรณีศึกษาตำบลกะทูน อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช

Abstract

การศึกษาเรื่อง การปรับตัวและการจัดการวิถีการเกษตรแบบยั่งยืน ตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง : กรณีศึกษาตำบลกะทูน อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Method) และเสริมด้วยข้อมูลเชิงปริมาณ ศึกษาในพื้นที่ ตำบลกะทูน อำเภอพิปูน จังหวัดนครศรีธรรมราช มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบทของชุมชนและการปรับตัว ศึกษารูปแบบการจัดการในการแก้ปัญหาความเป็นอยู่ ตามแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง

ผลการศึกษาพบว่า สำหรับกะทูนเป็นชุมชนกลางหุบเขาที่มีอายุยาวนานประมาณ 300 ปี ในอดีตคนในพื้นที่ประกอบอาชีพหาของป่า ทำนา เลี้ยงสัตว์ และปลูกข้าวไร่ มีวิถีแบบเรียบง่ายดำรงชีวิตแบบธรรมชาติ มีพระพุทธศาสนาเป็นแหล่งยึดเหนี่ยวจิตใจ ในปี พ.ศ. 2531 เกิดอุกภัย กระแสน้ำป่าที่รุนแรง เป็นการสูญเสียครั้งใหญ่สะเทือนใจแก่ชาวกะทูนเป็นอย่างมาก ชาวบ้านกะทูนที่รอดชีวิตต้องอพยพไปอยู่อาศัยในที่ต่าง ๆ และสร้างชุมชนใหม่ จากเหตุการณ์ดังกล่าวพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระองค์ทรงมีพระราชดำริให้มีการสร้างอ่างเก็บน้ำเพื่อการบรรเทาอุทกภัยและฟื้นฟูพื้นที่ อ่างเก็บน้ำแห่งนี้มีทิวทัศน์ที่สวยงาม จากบทเรียนอุทกภัยคราวนั้น ส่งผล ให้ชุมชนและสังคมชาวกะทูนเริ่มพัฒนาและจัดการสู่ความทันสมัย ควบคู่ไปกับการใช้ชีวิตตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง พลิกฟื้นวิกฤติดังกล่าว เพื่อก่อให้เกิดประโยชน์อย่างยั่งยืน ทั้งการพัฒนาระบบนิเวศของชุมชนท้องถิ่นทั้งทางตรงและทางอ้อม ชาวบ้านให้ความสำคัญกับธรรมชาติและตระหนักถึงคุณค่าของธรรมชาติเพิ่มมากขึ้น