การศึกษาสารประกอบฟีนอลิกในสารสกัดจากต้นโคลงเคลงด้วยเทคนิค HPTLC และฤทธิ์ต้านแบคทีเรียก่อโรคในอาหาร

บทคัดย่อ

โคลงเคลงเป็นสมุนไพรพื้นบ้าน พบมากในภาคใต้ของไทย มีสรรพคุณรักษาโรคและฆ่าเชื้อ ดังนั้นจึงวิจัยเพื่อศึกษาชนิดและปริมาณสารประกอบฟีนอลิก 5 ชนิด ได้แก่ คาเทชิน กรดแกลลิก รูติน ลูทีโอลิน และเควอซิติน ในสารสกัดอะซิโตนจากพืชโคลงเคลงด้วยเทคนิค HPTLC ซึ่งเป็นเทคนิคที่ง่าย ประหยัด รวดเร็ว และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เนื่องจากของเสียที่เกิดขึ้นมีปริมาณน้อย โดยสกัดสารจากส่วนผล ใบ ก้าน และรากด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง นำสารสกัดของทุกส่วนมาวิเคราะห์หาปริมาณสารประกอบฟีนอลิกทั้ง 5 ชนิด ด้วยกราฟมาตรฐานที่มีความสัมพันธ์ระหว่างพื้นที่ใต้กราฟของการดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่น 254 และ 366 nm กับความเข้มข้นของสารละลายมาตรฐานที่วิเคราะห์บนแผ่น (HPTLC 60F₂₅₄ silica gel plate) เดียวกับสารสกัด มีความสัมพันธ์เชิงเส้นตรง (r > 0.99) ช่วงของการวิเคราะห์เท่ากับ 100 – 2000 ng/band จากการวิเคราะห์ให้ผลดังนี้ ส่วนผลพบสารสำคัญมากที่สุด คือ คาเทชิน (0.027 %), กรดแกลลิก (0.034 %), ลูทีโอลิน (0.017 %) และเควอซิติน (0.020 %) และส่วนอื่น ๆ พบสารสำคัญเพียง 2 ชนิด ปริมาณร้อยละ 0.011-0.049 นอกจากนี้ได้มีการศึกษาฤทธิ์การยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคในอาหาร 3 สายพันธุ์ คือ S. aureus, B. cereus และ E. coli ทดสอบด้วยวิธี Agar well diffusion พบว่าสารสกัดจากส่วนผล ก้าน และราก สามารถยับยั้งเชื้อ S. aureus ได้  ข้อค้นพบชี้ให้เห็นว่าโคลงเคลงเป็นพืชที่สามารถนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อบริโภคได้