การวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนจากการผลิตถั่วเหลืองฤดูแล้งในนาข้าวของเกษตรกรในจังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

ถั่วเหลืองเป็นพืชที่มีการปลูกอย่างแพร่หลายซึ่งมีประโยชน์มากมาย การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพเศรษฐกิจและสังคมของเกษตรกรผู้ปลูกถั่วเหลืองฤดูแล้งในนาข้าว และวิเคราะห์ต้นทุนและผลตอบแทนเบื้องต้นของผลผลิตถั่วเหลืองฤดูแล้งในนาข้าวของเกษตรกร โดยได้ดำเนินการเลือกพื้นที่ที่เกษตรกรปลูกถั่วเหลืองฤดูแล้ง ในอำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น การเลือกกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาเป็นการเลือกแบบสุ่มตัวอย่างเกษตรกรจำนวน 122 ราย ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรส่วนใหญ่เป็นเพศชาย มีอายุเฉลี่ย 59 ปี ส่วนใหญ่มีสถานภาพสมรสและจบการศึกษาสูงสุดระดับประถมศึกษา เกษตรกรมีต้นทุนรวมเฉลี่ยต่อไร่ในการปลูกถั่วเหลืองเท่ากับ 2,483.49 บาท ผลผลิตถั่วเหลืองเฉลี่ยต่อไร่เท่ากับ 206.42 กิโลกรัม รายได้จากการขายถั่วเหลืองของเกษตรกรเฉลี่ยต่อไร่เท่ากับ 3,319.23 บาท กำไรสุทธิเฉลี่ยต่อไร่เท่ากับ 835.76 บาท และจุดคุ้มทุนเท่ากับ 116.21 กิโลกรัม/ไร่ จากผลการศึกษาพบว่าต้นทุนส่วนใหญ่ที่เกิดขึ้นเป็นต้นทุนค่าแรงงานเก็บเกี่ยวและค่าเมล็ดพันธุ์ เกษตรกรอาจจะพิจารณาการลดต้นทุนโดยการส่งเสริมการรวมกลุ่มของเกษตรกร เพื่อลดต้นทุนค่าจ้างแรงงาน และควรส่งเสริมให้เกษตรกรมีการคัดเมล็ดพันธุ์ไว้เพื่อปลูกในปีต่อไปด้วย เพื่อลดการซื้อเมล็ดพันธุ์เมื่อต้องการปลูกถั่วเหลืองฤดูแล้งหลังนาข้าว