ผลสะสมของเพอร์ไลต์ และมูลไก่แกลบต่ออัตราปุ๋ยเคมีและปุ๋ยสังกะสีทางใบที่ใช้กับ มันสำปะหลังในชุดดินวาริน

Main Article Content

วิรดา ชื่นสมบัติ
สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม
ศุภิฌา ธนะจิตต์
เอิบ เขียวรื่นรมณ์

บทคัดย่อ

ดำเนินการศึกษาในแปลงเกษตรกร จ.นครราชสีมา วางแผนการทดลองแบบ split-split plot จำนวน 4 ซ้ำ แปลงหลัก ประกอบด้วย 1) ไม่ใส่วัสดุปรับปรุงดิน, 2) เพอร์ไลต์ 100 กก./ไร่, 3) มูลไก่แกลบ 500 กก./ไร่ และ 4) เพอร์ไลต์กับมูลไก่แกลบอัตรา 100 และ 500 กก./ไร่ตามลำดับ แปลงรอง อัตราปุ๋ยเคมีเรโช 2:1:2 จำนวน 4 อัตรา คือ 0:0:0, 8:4:8, 16:8:16 และ 32:16:32 กก. N:P2O5:K2O/ไร่ และแปลงย่อย การให้ปุ๋ยสังกะสีทางใบ 3 อัตรา คือ 0, 500 และ 1,000 ก. Zn/ไร่ เก็บเกี่ยวมันสำปะหลังที่อายุ 12 เดือน ผลการศึกษา พบว่า การใส่มูลไก่แกลบ 500 กก./ไร่ทำให้ได้ผลผลิตหัวมันสำปะหลังสด และผลผลิตแป้งสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ โดยสูงกว่าตำรับควบคุมร้อยละ 22 และ 21 ตามลำดับ ผลผลิตมันสำปะหลังตอบสนองต่อปุ๋ยธาตุอาหารหลักตามอัตราแนะนำ (16:8:16 กก. N:P2O5:K2O/ไร่) ดีที่สุด และการให้ปุ๋ยสังกะสีทางใบ 1,000 กรัม Zn/ไร่ มูลไก่แกลบ 500 กก./ไร่กับปุ๋ยเคมีตามอัตราแนะนำมีอิทธิพลร่วมทำให้ได้ผลผลิตหัวมันสำปะหลังสด และผลผลิตแป้งสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเท่ากับ 10.06 และ 2.33 ตัน/ไร่ตามลำดับ ส่วนมูลไก่แกลบกับการให้ปุ๋ยสังกะสีทางใบอัตรา 1,000 กรัม Zn/ไร่มีอิทธิพลร่วมทำให้ได้ผลผลิตหัวมันสำปะหลังสดสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติเท่ากับ 9.74 ตัน/ไร่ การใส่มูลไก่แกลบเพียงอย่างเดียวทำให้ดินบนมีค่าพีเอช ปริมาณอินทรียวัตถุ ฟอสฟอรัส และทองแดงที่เป็นประโยชน์เพิ่มขึ้น ส่วนการใส่ร่วมกันระหว่างมูลไก่แกลบกับเพอร์ไลต์ทำให้ปริมาณแคลเซียมที่เป็นประโยชน์ และความจุแลกเปลี่ยนแคตไอออนมีค่าสูงสุด

Article Details

บท
บทความวิจัย (research article)

References

เกศวดี พึ่งเกษม, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม, ศุภิฌา ธนะจิตต์, เอิบ เขียวรื่นรมณ์ และ ปรีชา เพชรประไพ. 2561. ผลของขี้เถ้าแกลบและโพแทสเซียมต่อสมบัติดิน และมันสำปะหลังพันธุ์ห้วยบง 80 ที่ปลูกในชุดดินสตึก. วารสารแก่นเกษตร. 46(5): 911-920.

ธีรพล เปล่งสันเทียะ. 2556. อิทธิพลเปรียบเทียบของปุ๋ยเคมีร่วมกับมูลไก่แกลบต่อมันสำปะหลังที่ปลูกในดินยโสธร. วิทยานิพนธ์ปริญญาโท. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.

นิภัทร์ ถนิมมาลย์, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม, อัญชลี สุทธิประการ, ศุภิฌา ธนะจิตต์ และปรีชา เพชรประไพ. 2557. การใช้เพอไลต์ มูลไก่แกลบ และปุ๋ยสังกะสีที่ให้ทางใบเพื่อเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลังที่ปลูกในดินยโสธร. วารสารแก่นเกษตร. 42(2): 189-200.

ยงยุทธ โอสถสภา. 2558. ธาตุอาหารพืช. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. กรุงเทพฯ.

รสธร คล้องธรรม, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม, ศุภิฌา ธนะจิตต์ และเอิบ เขียวรื่นรมย์. 2563. ผลสะสมของมูลไก่แกลบ เศษเหลือจากโรงงานแป้งมันสำปะหลังและปุ๋ยเคมีต่อมันสำปะหลังที่ปลูกในชุดดินยโสธร. วารสารแก่นเกษตร. 48(6): 1112-1123.

วัฒนะ วัฒนานนท์, เสาวรี ตังสกุล, เมธี คำหุ่ง, จำลอง กกรัมย์, สมพงษ์ ชมภูนุกูลรัตน์, สุกิจ รัตนศรีวงษ์, สุวพันธ์ รัตนะรัตน์, ปรีชา เพชรประไพ และไรน์ฮาร์ด เฮาเลอร์. 2547. การตอบสนองต่อปุ๋ยธาตุอาหารเสริมที่มีต่อผลผลิตมันสำปะหลังพันธุ์ระยอง 72 และเกษตรศาสตร์ 50. วารสารวิชาการเกษตร. 22(1): 24-38.

วรรณภา เสนาชัย, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม, ศุภิฌา ธนะจิตต์ และเอิบ เขียวรื่นรมย์. 2563. การตอบสนองของมันสำปะหลังต่อปุ๋ยเคมีในชุดดินยโสธรที่ถูกปรับปรุงด้วยกากแป้งมันสำปะหลังและหินปูนบดต่อเนื่อง 5 ปี. วารสารแก่นเกษตร. 48(6): 1074-1085.

สมพงษ์ กาทอง และ อนุชิต ทองกล่ำ. 2547. การปลูกและการดูแลรักษา, น. 15-17. ใน: เอกสารวิชาการ มันสำปะหลัง ลำดับที่7/2547. สถาบันวิจัยพืชไร่ กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.

สัมฤทธิ์ ริยาพันธ์, ศุภิฌา ธนะจิตต์, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม และอัญชลี สุทธิประการ. 2553. การแก้ไขปัญหาชั้นดานไถพรวนเพื่อการปลูกมันสำปะหลัง. วารสารแก่นเกษตร. 38(3): 191-204.

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2563ก. มันสำปะหลังโรงงาน: ร้อยละและปริมาณผลผลิตจากการเก็บเกี่ยวรายเดือน รายจังหวัด ปี 2562. แหล่งข้อมูล:http://www.oae.go.th/assets/portals/1/fileups/prcaidata/files/percent%20product%2062(1).pdf. ค้นเมื่อ 20 ตุลาคม 2563.

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2563ข. มันสำปะหลังโรงงาน: เนื้อที่เพาะปลูก เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิต และผลผลิตต่อไร่ รายอำเภอ ปี 2562. แหล่งข้อมูล: http://www.oae.go.th/assets/portals/1/fileups/prcaidata/files/casava%20dit%2062.pdf. ค้นเมื่อ 20 ตุลาคม 2563.

อรพิน เกลี้ยกล่อม, ศุภิฌา ธนะจิตต์, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม, เอิบ เขียวรื่นรมย์ และลลิดา ชัยเนตร. 2553. สมบัติของชั้นดานไถพรวนในดินปลูกมันสำปะหลังและอ้อย จังหวัดขอนแก่น. วารสารแก่นเกษตร. 38(4): 313-324.

เอกราช มีวาสนา, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม, เอิบ เขียวรื่นรมย์ และอัญชลี สุทธิประการ. 2553. ลักษณะของชั้นดานไถพรวนในพื้นที่ปลูกมันสำปะหลังจังหวัดนครราชสีมา. วารสารแก่นเกษตร. 38(3): 205-214.

Agbede, T.M., S.O. Ojeniyi, and A.J. Adeyemo. 2008. Effect of poultry manure on soil physical and chemical properties, growth and grain yield of sorghum in southwest, Nigeria. American-Eurasian Journal of Sustainable Agriculture. 2: 72-77.

Amanullah, M.M., S. Sekar, and P. Muthukrishnan, P. 2010. Prospects and potential of poultry manure. Asian Journal of Plant Science. 2010: 1-11.

Anusontpornperm, S., S. Nortcliff, and I. Kheoruenromne. 2009. Interpretability Comparison between Soil Taxonomic and Fertility Capability Classification Units: A Case of Some Major Cassava Soils in Northeast Thailand. Kasetsart Journal (Natural Science). 43: 9-18.

Anusontpornperm, S., S. Thanachit, A. Suddhiprakarn, and I. Kheoruenromne. 2015. Is Rippering the Effective Solution to Alleviating Plough Pan Problem? Proceeding of the International Conference of Agricultural Engineering, 6-10 July 2014. Zurich, Switzerland.

Asher, C.J., D.G. Edwards, and R.H. Howeler. 1980. Nutritional Disorders of Cassava. Department of Agriculture, University of Queensland, St Lucia, Queensland, Australia.

Austin, G.S., and J.M. Barker. 1998. Commercial perlite deposits of New Mexico and North America. New Mexico Geological Society. 49: 271-278.

Boonrod, S., S. Thanachit, S. Anusontpornperm, and I. Kheoruenromme. 2018. Response of cassava grown in a loamy sand soil to bentonite and chemical fertilizer. pp. 86-89. In: Proc. the 44th Congr. Sci. Tech. Thailand (STT 44). October 29-31, 2018. Bangkok, Thailand.

Chaem-Ngern, C., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, and I. Kheoruenromne. 2020. Response of cassava, Huay Bong 80 variety, grown in an Ustic Quartzipsamment, to chicken manure and potassium fertilizer. Commun. Soil Science and Plant Analysis. 51(22): 2765-2777.

Dikinya, O., and N. Mufwanzala. 2010. Chicken manure-enhanced soil fertility and productivity: effects of application rates. Journal of Soil Science and Environmental Management. 1(3): 46-54.

Ewulo, B.S., Ojeniyi, S.O., and Akanni, D.A. 2008. Effect of poultry manure on selected soil physical and chemical properties, growth, yield and nutrient status of tomato. African Journal of Agricultural Research. 3(9): 612-616.

Gregory J.G., B.K. Maynard, and W.A. Johnson. 1999. Comparison of perlite and peat: perlite rooting media for rooting softwood stem cuttings in a subirrigation system with minimal mist. Journal of Environmental Horticulture. 17(3): 147-151.

Gul, A., D. Erogul, and A.R. Ongun. 2005. Comparison of the use of zeolite and perlite as substrate for crisp-head lettuce. Horticultural Science. 106: 464-471.

Havlin, J.L., S.L. Tisdale, W.L. Nelson, and J.D. Beaton. 2013. Soil Fertility and Fertilizers, 8th ed. Pearson Education, Inc., NJ, USA.

Howeler, R.H. 2011. Secondary and micronutrient requirements of cassava and the use of soil amendments, pp. 455-468. In: R.H. Howeler (ed.), The Cassava Handbook: A Reference Manual based on the Asian Regional Cassava Training Course, held in Thailand. CIAT, Cali, Columbia.

Jenwitheesuk, T., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, and I. Kheoruenromne. 2018. Effect of cassava tails and stalk and potassium on cassava, Huay Bong 80 variety, grown in Warin soil series, pp. 60-66. In: Proc. the 44th Congr. Sci. Tech. Thailand (STT 44). October 29-31, 2018. Bangkok, Thailand.

Kanjana, D., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, and A. Suddhiprakarn. 2012. Effects of soil conditioners on yield and starch content of cassava grown on a degraded Yasothon soil. The 38th Congr. Sci. Tech. Thailand (STT38), October 17-19, 2012. Chiang Mai, Thailand.

Kardudom, T., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, and I. Kheoruenromne. 2018. Response of cassava, KU 50 and Huay Bong 80 varieties, grown in Satuk soil series to calcium and nitrogen. pp. 95-101. In: Proc. the 44th Congr. Sci. Tech. Thailand (STT 44). October 29-31, 2018. Bangkok, Thailand.

Lindsay, W.L., and W.A. Norvell. 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese, and copper. Soil Science Society of America Journal. 42: 421–428.

Lunlio, P., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, and I. Kheoruenromne. 2017. The impacts of tillage, soil conditioners, and chemical fertilizer on yield of cassava in Yasothon Soil Series (Typic Paleustult), relationship between nutrient concentration and cassava yield components, and soil property. Khon Kaen Agricultural Journal. 45(2): 373-382.

Manzeke, G.M., P. Mapfumo, F. Mtambanengwe, R. Chikowom, T. Tendayi, and I. Cakmak. 2012. Soil fertility management effects on maize productivity and grain zinc content in smallholder farming systems of Zimbabwe. Plant and Soil. 361: 57–69.

Marschner, H. 1995. Mineral nutrition of higher plants, 2nd ed. Academic Press, London, UK.

Matkin, O. A. 2005. Perlite Plant Guide-Effective Watering with Horticultural Perlite. Available Source: http://www. Perlite.org, July 10, 2012.

Mengchun, G, L. Bing, A. Yu, L. Fangyuan, Y. Lijuan, and S. Yanxia. 2010. The effect of aeration rate on forced-aeration composting of chicken manure and sawdust. Bioresource Technology 101: 1899-1903.

Naddaf, O. A., I. Livieratos, A. Stamatakis, I. Tsirogiannis, G. Gizas, and D. Savvas. 2011. Hydraulic characteristics of composted pig manure, perlite, and mixtures of them, and their impact on cucumber grown on bags. Scientia Horticulturae. 129: 135-141.

Nilnoree, T., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, I. Kheoruenromne, and P. Petprapai. 2016. Effect of chicken manure and organic wastes from cassava starch manufacturing plant on cassava Grown on Dan Khun Thot soil. Khon Kaen Agricultural Journal. 44(1): 167-178.

Phuniam, M. 2014. Response of Cassava Grown on a Warin Soil to Perlite, and Chicken Manure Combined with Zn Foliar Application. MS Thesis. Kasetsart University, Bangkok, Thailand.

Phun-iam, M., S. Anusontpornperm, S., Thanachit, and I. Kheoruenromne. 2018. Yield response of cassava Huay Bong 80 variety grown in an Oxyaquic Paleustult to cassava starch waste and nitrogen fertilizer. Agriculture and Natural Resources. 52(6): 573-580.

Plengsuntia, P., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, and I. Kheoruenromne. 2012. Root yield and starch content of cassava as affected by different fertilizer formulas and chicken manure. In: Proc. the 38th Congr. Sci. Tech. Thailand (STT38), October 17-19, 2012. Chiang Mai, Thailand.

Ruenchan, P., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, and I. Kheoruenromne. 2018. Effect of rice husk ash and nitrogen on growth and yield of cassava, Huay Bong 80 variety, in Yasothon soil series, pp. 78-84. In: Proc. the 44th Congr. Sci. Tech. Thailand (STT 44), October 29-31, 2018. Bangkok, Thailand.

Silber, A., B. Bar-Yosef, I. Levkovitch, and S. Soryano. 2010. pH-dependent surface properties of perlite: effects of plant growth. Geoderma. 158: 275-281.

Sittibusaya, C. 1996. Strategies of developing fertilizer recommendations for field crops. Department of Agriculture, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok, Thailand.

Somngam, N., S. Thanachit, S. Anusontpornperm, and I. Kheoruenromne. 2018. Effect of calcium from different sources on cassava grown in Warin soil series, pp. 67-72. In: Proc. the 44th Congr. Sci. Tech. Thailand (STT 44). October 29-31, 2018. Bangkok, Thailand.

Sonmez, S., S. Citak, and N. Adak. 2012. Nutritional Partitioning of Macro Nutrients (N, P, K, Ca and Mg) in Strawberry Plants Grown on Different Medium. pp. 461-466. In: Proc. the 8th Int. Soil Sci. Congr. Land Degradation and Challenges in Sustainable Soil Management, Çeşme-İzmir, Turkey.

Stirling, C. 1997. The production of protected strawberries in perlite. International Strawberry Symposium Acta Horticulturae. 439: 509-524.

Suksawat, N., S. Thanachit, S. Anusontpornperm, and I. Kheoruenromne. 2010. Effect of tillage and soil amendments on yield of cassava grown on coarse-textured soils. In: Proc. the 36th Congr. Sci. Tech. Thailand (STT36), October 26-28, 2010. Bangkok, Thailand.

Tangkawanit, S. 2004. Synthesis of Zeolites from Perlite and Study of their Ion Exchange Properties. Ph.D. Thesis. Suranaree University of Technology, Nakhon Ratchasima.

Trierweiler, J.F., and W.L. Lindsay. 1969. EDTA-ammonium carbonate soil test for zinc. Soil Science Society of America Journal. 33: 49–54.

van Straaten, P. 2002. Rocks for Crops: Agrominerals of sub-Saharan Africa. Int. Centre Res. Agroforestry. Nairobi, Kenya.

Weil, R.R., and W. Kroontje. 1979. Physical condition of Davidson clay loam after five years of poultry manure application. Journal of Environmental Quality. 8: 837-392.