ผลของเหล็กและแมงกานีสต่อข้าวขาวดอกมะลิ 105 ที่ปลูกในดินนาต่างชนิด

บทคัดย่อ

ทำการปลูกข้าวขาวดอกมะลิ 105 ในโรงเรือนเพื่อศึกษาการตอบสนองต่อเหล็กหรือแมงกานีสในอัตราที่แตกต่างกัน ได้แก่ 0, 2, 4, 8 และ 16 มก. เหล็ก/กก. หรือ 0, 0.5, 1.0, 2.0 และ 4.0 มก.แมงกานีส/กก. ในดินนาชุดดินท่าตูม ชุดดินร้อยเอ็ด และชุดดินอุบล พบว่า ความสูงของข้าวที่ปลูกในดินทั้งสามลดลงตามอัตราเหล็กที่เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ขณะที่จำนวนรวงของข้าวในชุดดินร้อยเอ็ดเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติตามอัตราของเหล็ก (11.0-11.3 รวง/กระถาง) ยกเว้นในอัตรา 4 มก./กก. แต่การใส่เหล็กในอัตรานี้กลับให้น้ำหนักเมล็ดข้าวในดินอุบลสูงที่สุดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเท่ากับ 17.2 ก./กระถาง ส่วนการใส่เหล็กในอัตราอื่น ๆ ให้น้ำหนักเมล็ดไม่แตกต่างจากตำรับควบคุม (6.93-8.37 ก./กระถาง) ยกเว้นในอัตรา 8 มก./กก. ที่ให้ค่าต่ำที่สุด (5.17 ก./กระถาง) แมงกานีสไม่มีผลต่อองค์ประกอบผลผลิตของข้าวแต่ให้ความสูงของข้าวในชุดดินท่าตูมและชุดดินร้อยเอ็ดไม่แตกต่างจากตำรับควบคุม (155-156 ซม.) ยกเว้นในอัตรา 2 มก./กก. ที่ให้ค่าสูงสุดเท่ากับ 162 และ 165 ซม.ตามลำดับ เหล็กและแมงกานีสเพิ่มโภชนาการของข้าวทางสถิติโดยการใส่เหล็กทำให้เหล็กและสังกะสีในเมล็ดข้าวกล้องสูงสุดเมื่อใส่ในอัตรา 2 มก./กก. ขณะที่แมงกานีสเพิ่มเพียงความเข้มข้นของสังกะสีในเมล็ดข้าวกล้องในชุดดินร้อยเอ็ดเมื่อใช้ในอัตรา 4 มก./กก. การใส่แมงกานีสในอัตรา 0.5 และ 1 มก./กก. ทำให้ข้าวสะสมและดูดใช้ธาตุอาหารหลักเพิ่มขึ้นทางสถิติ ส่วนเหล็กทำให้ข้าวในดินท่าตูมและอุบลดูดใช้ฟอสฟอรัสและโพแทสเซียมลดลงขณะที่อัตราที่ทำให้ข้าวสะสมและดูดใช้ไนโตรเจนเพิ่มขึ้นแปรปรวนในแต่ละดินอยู่ในพิสัย 4-16 มก./กก. ความเข้มข้นของเหล็กในเนื้อเยื่อพืชไม่มีสหสัมพันธ์กับผลผลิตข้าว แต่ความสูงของข้าวมีสหสัมพันธ์กับแมงกานีสในตอซังข้าว (r = 0.73*) และในเมล็ด (r = 0.88*) เช่นเดียวกับจำนวนรวงข้าวที่มีสหสัมพันธ์กับแมงกานีสในตอซังข้าว (r = 0.73*)