การประเมินชนิดและปริมาณรงควัตถุของการสกัดหยาบใบที่เกิดโรคใบหงิกข้าว ในระยะการเจริญเติบโตที่แตกต่างกันของข้าวสายพันธุ์ไทชุงเนทีฟ 1

Main Article Content

ฐานัฎ ณ พัทลุง
วิภา ตังคนานนท์

บทคัดย่อ

โรคใบหงิกข้าวเป็นโรคไวรัสของข้าวที่สำคัญอันดับหนึ่งในกระบวนการปลูกข้าวบริเวณพื้นที่นาชลประทานภาคกลางและภาคเหนือตอนล่างของประเทศไทย ซึ่งต้นข้าวที่เป็นโรคใบหงิกจะเกิดการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยาของเซลล์เนื่องจากการบุกรุกของไวรัสและส่งผลต่อกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืช งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินปฏิสัมพันธ์ของระยะเวลาการติดเชื้อไวรัสใบหงิกข้าวในข้าวสายพันธุ์อ่อนแอมาตรฐานไทชุงเนทีฟ 1 ต่อชนิดและปริมาณรงควัตถุพืช โดยวางแผนการทดลองแบบ 3 ´ 9 แฟกทอเรียลในแผนแบบสุ่มสมบูรณ์ จำนวน 3 ซ้ำ ประกอบด้วย 2 ปัจจัย ได้แก่ ปัจจัย A คือ ประชากรต้นข้าวทดสอบจากการดูดกินน้ำเลี้ยงของเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล ได้แก่ ต้นข้าวที่ไม่มีการให้แมลงดูดกินน้ำเลี้ยง ต้นข้าวที่ให้แมลงปกติและแมลงพาหะดูดกินน้ำเลี้ยง ตามลำดับ และปัจจัย B คือ ช่วงระยะเวลาติดเชื้อไวรัสในต้นข้าวที่อายุแตกต่างกัน 10–90 วัน ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่า ปริมาณรงควัตถุในประชากรต้นข้าวทดสอบที่ให้แมลงพาหะดูดกินน้ำเลี้ยงมีปริมาณลดลงมากที่สุด เมื่อเปรียบเทียบกับต้นข้าวที่ไม่มีการให้แมลงดูดกินน้ำเลี้ยงและต้นข้าวที่ให้แมลงปกติดูดกินน้ำเลี้ยง ตามลำดับ ช่วงระยะเวลาติดเชื้อไวรัสในประชากรต้นข้าวทดสอบที่แตกต่างกัน ส่งผลให้ปริมาณรงควัตถุหลักมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ในขณะที่ปริมาณรงควัตถุรองมีแนวโน้มลดลง ตามลำดับ ส่วนปฏิสัมพันธ์ของระยะเวลาการติดเชื้อในต้นข้าวต่อชนิดและปริมาณของรงควัตถุพืช พบว่า ไม่มีปฏิสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P³0.05) ต่อชนิดและปริมาณรงควัตถุพืชชนิดคลอโรฟิลล์เอ คลอโรฟิลล์บี คลอโรฟิลล์รวม แคโรทีนอยด์ และสัดส่วนปริมาณคลอโรฟิลล์รวมและแคโรทีนอยด์ แต่มีปฏิสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P£0.05) ต่อสัดส่วนปริมาณคลอโรฟิลล์เอและบี และฟีโอไฟทิน ตามลำดับ ผลการวิจัยแสดงให้เห็นถึงการพยายามปรับตัวและฟื้นตัวของต้นข้าว ภายหลังระยะเวลาการติดเชื้อไวรัสที่แตกต่างกัน ตั้งแต่ช่วงระยะการเจริญเติบโตทางลำต้นและใบ การเจริญเติบโตทางด้านการสืบพันธุ์ และการเจริญเติบโตของเมล็ด ตามลำดับ การวิจัยครั้งนี้จะเป็นข้อมูลเบื้องต้นที่สำคัญในการนำไปใช้ประโยชน์เพื่อประเมินผลของไวรัสใบหงิกข้าวต่อปริมาณรงควัตถุในพืช การประเมินความต้านทานของพืชเนื่องจากไวรัสก่อโรคต่อกระบวนการทางชีวเคมี และการปรับปรุงพันธุ์ข้าวเพื่อให้ต้านทานต่อการทำลายของไวรัสก่อโรคและแมลงพาหะ

Article Details

บท
บทความวิจัย (research article)

References

Al-Debei, H., and S. Mugnai. 2011. Starch accumulation in the leaves of root-restricted pepper affects plant growth by a feedback-inhibition of the photosynthesis. Advances in Horticultural Science. 25: 253-259.

Almasi, A., D. Apatini, K. Bóka, B. Böddi, and R. Gáborjányi. 2000. BSMV infection inhibits chlorophyll biosynthesis in barley plants. Physiological and Molecular Plant Pathology. 56: 227-233.

Almasi, A., A. Harsanyi, and R. Gaborjanyi. 2001. Photosynthetic alterations of virus infected plants. Acta Phytopathologica et Entomologica Hungarica. 36: 15-29.

Bhogale, S., A.S. Mahajan, B. Natarajan, M. Rajabhoj, H.V. Thulasiram, and A.K. Banerjee. 2014. MicroRNA156: a potential graft-transmissible microRNA that modulates plant architecture and tuberization in Solanum tuberosum ssp. andigena. Plant Physiology. 164: 1011-1027.

Cabauatan, P.Q., and K.C. Ling. 1978. A study of vein-swellings of rice plants infected with ragged stunt. International Rice Research Notes. 3: 9-10.

Chen, S., W. Li, X. Huang, B. Chen, T. Zhang, and G. Zhou. 2019. Symptoms and yield loss caused by Rice stripe mosaic virus. Virology Journal. 16: 145.

Disthaporn, S., H.D. Catling, D. Chettanachit, and M. Putta. 1985. Effect of time of infection of Rice ragged stunt virus on deepwater rice. International Journal of Tropical Plant Diseases. 3: 19-25.

Helina, S., S. Sulandari, S. Hartono, and A. Trisyono. 2018. Detection and transmission of rice stunt virus on Ciherang and Situ Bagendit varieties. Jurnal Hama dan Penyakit Tropika. 18: 169-176.

Hibino, H., N. Saleh, and M. Roecha. 1979. Reovirus-like particles associated with Rice ragged stunt diseased rice and insect vector cells. Annals of the Phytopathological Society of Japan. 45: 228-239

Huang, H.-J., Y.-Y. Bao, S.-H. Lao, X.-H. Huang, Y.-Z. Ye, J.-X. Wu, H.-J. Xu, X.-P. Zhou, and C.-X. Zhang. 2015. Rice ragged stunt virus-induced apoptosis affects virus transmission from its insect vector, the brown planthopper to the rice plant. Scientific Reports. 5: 11413.

Huang, H.-J., C.-W. Liu, Y.-F. Cai, M.-Z. Zhang, Y.-Y. Bao, and C.-X. Zhang. 2015. A salivary sheath protein essential for the interaction of the brown planthopper with rice plants. Insect Biochemistry and Molecular Biology. 66: 77-87.

Jones, J.D.G., and J.L. Dangl. 2006. The plant immune system. Nature. 444: 323-329.

Kana, R., M. Spundova, P. Ilıik, D. Lazar, K. Klem, P. Tomek, J. Naus, and O. Prasil. 2004. Effect of herbicide clomazone on photosynthetic processes in primary barley (Hordeum vulgare L.) leaves. Pesticide Biochemistry and Physiology. 78: 161-170.

Inderjit, S.K. 2006. Phytotoxicity of selected herbicides to mung bean (Phaseolus aureus Roxb.). Environmental and Experimental Botany. 55: 41-48.

Ling, K.C. 1977. Rice ragged stunt disease. International Rice Research Notes. 2: 6-7.

Liu, H., X. Wang, K. Ren, K. Li, M. Wei, W. Wang, and X. Sheng. 2017. Light deprivation-induced inhibition of chloroplast biogenesis does not arrest embryo morphogenesis but strongly reduces the accumulation of storage reserves during embryo maturation in Arabidopsis. Frontiers in Plant Science. 8: 1287.

Lu, G., T. Zhang, Y. He, and G. Zhou. 2016. Virus altered rice attractiveness to planthoppers is mediated by volatiles and related to virus titre and expression of defence and volatile-biosynthesis genes. Scientific Reports. 6: 38581.

Luttmann, W., K. Bratke, M. Kupper, and D. Myrtek. 2006. Immunology. 1st Edition, Academic Press, MA.

Manassero, N.G., I.L. Viola, E. Welchen, and D.H. Gonzalez. 2013. TCP transcription factors: architectures of plant form. Biomolecular Concepts. 4: 111-127.

Milne, R.G., E. Luisoni, L.K. Zhou, and K.C. Ling. 1981. Morphological and serological similarities of rice ragged stunt samples from China and the Philippines. International Rice Research Notes. 6: 11-12.

Miyazaki, N., T. Uehara-Ichiki, L. Xing, L. Bergman, A. Higashiura, A. Nakagawa, T. Omura, and R.H. Cheng.. 2008. Structural evolution of Reoviridae revealed by Oryzavirus in acquiring the second capsid shell. Journal of Virology. 82: 11344-11353.

Na Phatthalung, T. 2014. Comparison of one-step RT-PCR and DIBA for diagnosis of Rice ragged stunt virus. M. S. Thesis. Thammasat University, Rangsit Centre, Pathum Thani.

Na Phatthalung, T., W. Rattanakarn, and W. Tangkananond. 2017. The application of chlorophyll absorbents to enhance efficiency of Rice ragged stunt virus detection in plant sap by Dot-immunobinding assay. King Mongkut's Agricultural Journal. 35: 104-115.

Na Phatthalung, T., W. Tangkananond, and W. Rattanakarn. 2017. The efficiency of Rice ragged stunt virus detection in the brown planthoppers by dot-immunobinding assay. Thai Journal of Science and Technology. 6: 236-246.

Oelmuller, R. 2008. Photoxidative destruction of chloroplasts and its effect on nuclear gene expression and extraplastidic enzyme levels. Photochemistry and Photobiology. 49: 229-239.

Otulak-Koziel, K., E. Koziel, and B.E.L. Lockhart. 2018. Plant cell wall dynamics in compatible and incompatible potato response to infection caused by Potato virus Y (PVYNTN). International Journal of Molecular Science. 19: 1-23.

Parejarearn, A., and H. Hibino. 1985. Distribution of Rice ragged stunt virus (RSV) in infected TN1 plants. International Rice Research Notes. 10: 12.

Parejarearn, A., and H. Hibino. 1987a. Ragged stunt virus (RSV) concentration in tolerant rice. International Rice Research Notes. 12: 14.

Parejarearn, A., and H. Hibino. 1987b. Symptoms and yield reduction in tolerant varieties infected with ragged stunt virus (RSV). International Rice Research Notes. 12: 14-15.

Ronen, R., and M. Galun. 1984. Pigment extraction from lichens with dimethyl sulfoxide (DMSO) and estimation of chlorophyll degradation. Environmental and Experimental Botany. 24: 239-245.

Rungreangsri, U., N. Rungreangsri, and S. Pongjareankit. 2008. Histopathogenesis of Rice ragged stunt virus and viral evolution implication. Maejo University, Chiang Mai.

Russin, W.A., R.F. Evert, P.J. Vanderveer, T.D. Sharkey, and S.P. Briggs. 1996. Modification of a specific class of plasmodesmata and loss of sucrose export ability in the sucrose export defective1 Maize Mutant. Plant Cell. 8: 645-658.

Schommer, C., J.F. Palatnik, P. Aggarwal, A. Chetelat, P. Cubas, E.E. Farmer, U. Nath, and D. Weigel. 2008. Control of jasmonate biosynthesis and senescence by miR319 targets. PLoS Biology. 6: 1991-2001.

Shen, J., L. Song, K. Müller, Y. Hu, Y. Song, W. Yu, H. Wang, and J. Wu. 2016. Magnesium alleviates adverse effects of lead on growth, photosynthesis, and ultrastructural alterations of Torreya grandis seedlings. Frontiers in Plant Science. 7: 1-11.

Shi, B., L. Lin, S. Wang, Q. Guo, H. Zhou, L. Rong, J. Li, J. Peng, Y. Lu, H. Zheng, Y. Yang, Z. Chen, J. Zhao, T. Jiang, B. Song, J. Chen, and F. Yan. 2016. Identification and regulation of host genes related to Rice stripe virus symptom production. New Phytologist. 209: 1106-1119.

Sogawa, K. 1982. The rice brown planthopper: feeding physiology and host plant interactions. Annual Review of Entomology. 27: 49-73.

Srivastava, A., L. Agrawal, R. Raj, M. Jaidi, S.K. Raj, S. Gupta, R. Dixit, P.C. Singh, T. Tripathi, O.P. Sidhu, B.N. Singh, S. Shukla, P.S. Chauhan, and S. Kumar. 2017. Ageratum enation virus infection induces programmed cell death and alters metabolite biosynthesis in Papaver somniferum. Frontiers in Plant Science. 8: 1-15.

Sumanta, N., C. Haque, J. Nishika, and R. Suprakash. 2014. Spectrophotometric analysis of chlorophylls and carotenoids from commonly grown fern species by using various extracting solvents. Research Journal of Chemical Sciences. 4: 63-69.

Taylor, A.O., and A.S. Craig. 1971. Plants under climatic stress: II. low temperature, high light effects on chloroplast ultrastructure. Plant Physiology. 47: 719-725.

Taylor, A.O., and J.A. Rowley. 1971. Plants under climatic stress: I. low temperature, high light effects on photosynthesis. Plant Physiology. 47: 713-718.

Tromas, N., M.P. Zwart, G. Lafforgue, and S.F. Elena. 2014. Within-host spatiotemporal dynamics of plant virus infection at the cellular level. PLoS Genetics. 10: 1-14.

Vuorinen, A.L., J. Kelloniemi, and J.P. Valkonen. 2011. Why do viruses need phloem for systemic invasion of plants?. Plant Science. 181: 355-363.

Zhang, Y., X. Chen, F. Yang, L. Zhang, and W. Liu. 2016. miRNA: A novel link between Rice ragged stunt virus and Oryza sativa. Indian Journal of Microbiology. 56: 219-224.

Zhou, G., D. Xu, D. Xu, and M. Zhang. 2013. Southern rice black-streaked dwarf virus: a white-backed planthopper-transmitted Fijivirus threatening rice production in Asia. Frontiers in Microbiology. 4: 1-19.

Zhu, S., F. Gao, X. Cao, M. Chen, G. Ye, C. Wei, and Y. Li. 2005. The Rice dwarf virus P2 protein interacts with ent-kaurene oxidases in vivo, leading to reduced biosynthesis of gibberellins and rice dwarf symptoms. Plant Physiology. 139: 1935-1945.