โมเดลการส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรโดยการขับเคลื่อนของสภาเกษตรกรจังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ศึกษาความคิดเห็นต่อการส่งเสริมการเกษตรในจังหวัดอุดรธานี 2) เปรียบเทียบความคิดเห็นต่อลักษณะการดำเนินงานของสภาเกษตรกร จังหวัดอุดรธานี ตามแนวคิดองค์กรคุณภาพ และ 3) วิเคราะห์และพัฒนาโมเดลการส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรโดยสภาเกษตรกร จังหวัดอุดรธานี เป็นการวิจัยแบบผสมโดยผสานวิธีวิจัยเชิงปริมาณกับวิธีวิจัยเชิงคุณภาพเข้าด้วยกัน วิธีวิจัยเชิงปริมาณ กำหนดประชากรที่ใช้ในการศึกษามี 4 กลุ่ม ได้แก่ 1)คณะกรรมการสภาเกษตรกร 2)ภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องในจังหวัดอุดรธานี 3) เกษตรกรทั่วไป และ4)สมาชิกสภาเกษตรกร โดยเก็บประชากรทั้งหมดจากคณะกรรมการสภาเกษตรกร จำนวน 28 คน และภาคีเครือข่าย จำนวน 33 คน  และทำการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling) ได้กลุ่มตัวอย่าง เกษตรกรทั่วไป จำนวน 330 คน และสมาชิกสภาเกษตรกร จำนวน 330 คน เก็บรวบรวมข้อมูลจากแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และ Independent t-test ส่วนวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ กำหนดผู้ให้ข้อมูลหลัก คือผู้เชี่ยวชาญด้านสภาเกษตรกรจังหวัดอุดรธานี ทั้งหมด จำนวน 11 คน โดยการสนทนากลุ่ม ทำการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการศึกษา 1) ความคิดเห็นต่อการส่งเสริมการเกษตรในจังหวัดอุดรธานี พบว่า คณะกรรมการสภาเกษตรกรมีความคิดเห็นต่อการส่งเสริมการเกษตรของจังหวัดอุดรธานี ในภาพรวมอยู่ในระดับน้อย ( = 2.22) ในขณะที่ภาคีเครือข่าย มีความคิดเห็นต่อการส่งเสริมการเกษตรของ จ.อุดรธานี ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ( = 2.65) อย่างไรก็ตามทั้ง 2 กลุ่มมีความคิดเห็นในประเด็นย่อยที่อยู่ในระดับปานกลางเหมือนกัน คือในด้านรูปแบบการส่งเสริมการผลิตทางการเกษตร สำหรับเกษตรกรทั่วไปและสมาชิกสภาเกษตรกรมีความคิดเห็นต่อการส่งเสริมการเกษตรของจังหวัดอุดรธานี ในภาพรวมอยู่ในระดับปานกลางและมีความคิดเห็นในประเด็นย่อยที่อยู่ในระดับมาก ได้แก่ ด้านการจัดการผลผลิตทางการเกษตร 2) เปรียบเทียบความคิดเห็นต่อลักษณะการดำเนินงานของสภาเกษตรกร จังหวัดอุดรธานี ตามแนวคิดองค์กรคุณภาพ ระหว่างคณะกรรมการสภาเกษตรกร กับภาคีเครือข่าย พบว่า แตกต่างกันที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 ในด้านนโยบายการส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรและด้านยุทธศาสตร์ และ 3) โมเดลการส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรโดยการขับเคลื่อนของสภาเกษตรกร จ.อุดรธานี ประกอบไปด้วย 1. การนำองค์กร มุ่งพัฒนาการเกษตร, พัฒนาองค์ความรู้ใหม่ 2. การวางแผนเชิงยุทธศาสตร์ สอดคล้องกับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร และการพัฒนาองค์กร 3. การให้ความสำคัญกับเกษตรกร การเข้าถึงข้อมูลของเกษตรกรและการให้ความช่วยเหลือ 4. การวัด วิเคราะห์ และการจัดการข้อมูล ส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและคำนึงถึงผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม 5. การมุ่งเน้นทรัพยากรบุคคล พัฒนาบุคลากรของสภาเกษตรกรให้มีความพร้อมในการปฏิบัติงาน รัก และผูกพันกับองค์กร 6. การจัดการกระบวนการ ขับเคลื่อนการปฏิบัติงานบนพื้นฐานของการเรียนรู้และการมีส่วนร่วม และ 7. ผลลัพธ์การดำเนินการ กำหนดตัวชี้วัดผลการดำเนินงานให้ชัดเจน