ประสิทธิภาพน้ำส้มควันไม้ยูคาลิปตัสในการควบคุมเชื้อรา Colletotrichum truncatum s. l. สาเหตุโรคแอนแทรคโนสของถั่วเหลืองฝักสดที่ต้านทานต่อสารป้องกันกำจัดเชื้อราคาร์เบนดาซิม

Main Article Content

กัลยรัตน์ มหาวรรณ์
ชนินทร ดวงสอาด
สรัญยา ณ ลำปาง

บทคัดย่อ

ศึกษาการใช้น้ำส้มควันไม้ยูคาลิปตัสในการยับยั ้งการเจริญของเชื้อรา Colletotrichum truncatum s. l. สาเหตุโรคแอนแทรคโนสของถั่วเหลืองฝักสด โดยแยกจากใบ ลำต้น และฝัก จำนวน 52 ไอโซเลท มาทดสอบความต้านทานต่อสารป้องกันกำจัดเชื้อราคาร์เบนดาซิมด้วยวิธี poisoned food ที่ความเข้มข้น 1, 10, 50, 100, 500 และ 1,000 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร จากนั้นนำไปหาค่า ED50 โดยที่ค่า ED50 100 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร =ต้านทานระดับสูง (HR) ค่า ED50 10 -100 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร = ต้านทานระดับปานกลาง (MR) และED50 < 10 ไมโครกรัม/มิลลิลิตร = อ่อนแอ (S) พบว่า เชื้อรามีความต้านทานต่อคาร์เบนดาซิมในระดับสูง (HR) จำนวน 46 ไอโซเลท และอ่อนแอต่อคาร์เบนดาซิม (S) จำนวน 6 ไอโซเลท จากนั้นทดสอบประสิทธิภาพของน้ำส้มควันไม้ยูคาลิปตัส 2 ชนิด ได้แก่ชนิดกลั่นครั้งเดียวจำนวน 2 ตัวอย่าง และ ชนิดกลั่น 2 ครั้ง จำนวน 1 ตัวอย่าง ที่ความเข้มข้น 1, 2, 3, 4 และ 5% (v/v) ในการยับยั้งการเจริญของเส้นใยเชื้อรา C. truncatum s. l. ด้วยวิธี poisoned food พบว่าน้ำส้มควันไม้ชนิดกลั่นครั้งเดียวทั้ง 2 ตัวอย่าง ที่ความเข้มข้น 2-5% (v/v) ขึ้นไป และ ชนิดกลั่น 2 ครั้ง ที่ความเข้มข้น 3-5% (v/v) สามารถยับยั้งการเจริญของเส้นใยเชื้อราได้ 100% จากนั้นทดสอบการยับยั้งการงอกของสปอร์ด้วยวิธี slide culture โดยใช้น้ำส้มควันไม้ทั้ง 2 ชนิด ที่ความเข้มข้น 1, 2 และ 3% (v/v) เมื่อวัดความยาวของ germ tube หลังจากบ่มที่เวลา 6, 9, 12 และ 24 ชั่วโมง พบว่า น้ำส้มควันไม้ทุกชนิดและทุกระดับความเข้มข้นมีประสิทธิภาพในการยับยั้งการงอกของสปอร์ได้ 100%

Article Details

บท
บทความวิจัย (research article)

References

กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ. 2561. ถั่วแระญี่ปุ่นพันธุ์ใหม่ เมล็ดใหญ่กว่าเดิม สายพันธุ์ปรับปรุงเพื่อเพิ่มผลิตผลและช่วยเกษตรสูงวัยญี่ปุ่น. แหล่งข้อมูล: http://www.ditp.go.th/contents_attach/228120/228120.pdf. ค้นเมื่อ 19 สิงหาคม 2561.

กัลยรัตน์ มหาวรรณ์. 2557. ประสิทธิภาพของน้ำส้มควันไม้ในการยับยั้งเชื้อรา Gliocephalotrichum sp. สาเหตุโรคผลเน่าจุดดำของเงาะ. ปัญหาพิเศษปริญญาตรี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.

จิระพงษ์ คูหากาญจน์. 2552. คู่มือการผลิตถ่านและน้ำส้มควันไม้. พิมพ์ครั้งที่ 2. เกษตรกรรมธรรมชาติ กรุงเทพฯ.

ธรรมศักดิ สมมาตย์. 2543. สารเคมีป้องกันกำจัดโรคพืช พิมพ์ครั้งที่ 3. โรงพิมพ์ลินคอล์น, กรุงเทพฯ.

มิชุตรา สีดามุย. 2558. ประสิทธิภาพของสารป้องกันกำจัดเชื้อรา และน้ำส้มควันไม้ในการควบคุมเชื้อราสาเหตุโรคหลังการเก็บเกี่ยวของเมล็ดพันธุ์ถั่วเหลือง. ปัญหาพิเศษระดับปริญญาตรี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.

รัชนี โสภา. 2558. โครงการวิจัยและพัฒนาการผลิตถั่วเหลืองฝักสดเพื่อการส่งออก. แหล่งข้อมูล: http://www.doa.go.th/research/attachment.php?aid=2099. ค้นเมื่อ 24 กันยายน 2559.

วิกานดา หน่ายชาวนา. 2557. ประสิทธิภาพของน้ำส้มควันไม้ยูคาลิปตัสร่วมกับเชื้อแอกติโนไมซีสต์ในการควบคุมเชื้อรา Collectrotrichum gloeoides สาเหตุของโรคแอนแทรกโนสของ มะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.

วิลาสินี แสงนาค, และสรัญยา ณ ลำปาง. 2553. ประสิทธิภาพของน้ำส้มควันไม้จากต้นยูคา ลิปตัสและสะเดาในการควบคุมเชื้อรา Colletotrichum gloeosporioides. วารสารเกษตร. 26: 213-222.

วิษณุ สุวรรณมงคล, และสรัญยา ณ ลำปาง. 2559. ประสิทธิภาพน้ำส้มควันไม้ในการควบคุมเชื ้อรา Aternaria brassicicola สาเหตุโรคใบจุดของพืชวงศ์กะหล่ำในห้องปฏิบัติการ. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร. 47: 375-390.

อุดมพร แพ่งนคร. 2554. น้ำส้มควันไม้และประโยชน์เพื่อการเกษตร. พิมพ์ครั้งที่ 1. โรงพิมพ์โฟกัสมาสเตอร์พริ้น, พิษณุโลก.

Bortolomeazzi, R., N. Sebastianutto, R. Toniolo, and A. Pizzariello. 2007. A comparative evaluation of the antioxidant capacity of smoke flavouring phenols by crocin bleaching inhibition, DPPH radical scavenging and oxidation potential. Food Chemistry.100: 1481-1489.

Chen, L. S., C.C. Chu, C.D. Liu, C.D. Chen, andJ.G. Tsay. 2006. PCR-based detection and differentiation of anthracnose pathogens, Colletotrichum gloeosporioides and C. truncatum, from vegetable soybean in Taiwan. J. Phytopathology. 154: 654-662.

Chung, W. H., H. Ishii, K. Nishimura, M. Fukaya, K. Yano, and Y. Kajitani. 2006. Fungicide sensitivity and phylogenetic relationship of anthracnose fungi isolated from various fruit crops in Japan. Plant Dis. 90: 506-512.

Damm, U., J. H. C. Woudenberg, P. F. Cannon, and P. W. Crous. 2009. Colletotrichum species with curved conidia from herbaceous hosts. Fungal Diversity. 39: 45-87.

Flematti, G. R., E. L. Ghisalberti, K. W. Dixon, and R. D. Trengove. 2004. A compound from smoke that promotes seed germination. Science. 305: 977.

Hwang, Y. H., Y. I. Matsushita, K. Sugamoto, and T. Matsui. 2005. Antimicrobial effect of the wood vinegar from cryptomeria japonica sapwood on plant pathogenic microorganisms. J. Microbiol. Biotechnol.15: 1106-1109.

Jothityangkoon, D., R. Koolachart, S. Wanapat, S. Wongkaew, and S. Jogloy. 2006. Using wood vinegar in enhancing peanut yield and in controlling the contamination of aflatoxin producing fungus. Available: http://www.intlcss.org/files/icss/Jothityangkoon.pdf. Accessed May.18, 2016.

Jun, M., Y. Zhi-ming, W. Wen-qiang, and W. Qing-li. 2006. Preliminary study of application effect of bamboo vinegar on vegetable growth. For Stud China. 8: 43-47.

Kongtragoul, P., S. Nalumpang, Y. Miyamoto, Y. Izumi, and K. Akimitsu. 2011. Mutation at codon 198 of tub2 gene for cabendazim resistance in Colletotrichum gloeosporioides causing mango anthracnose in Thailand. Journal of Plant Protection Research. 51: 377-384.

Kumar, V., A. K. Chauhan, K. H. Baek, and S. C. Kang. 2011. Inhibitory activity of oak pyroligneous liquor against Coleosporium plectranthi, an obligate parasite responsible for the rust disease on perilla leaf. Korean J Environ Agric. 30: 453-458.

Kummanid, J., K. Akimitsu, and S. Nalumpang. 2017. Mutations of the ß-tubulin gene fragments from carbendazim-resistant isolates of Pestalotiopsis sp. causing strawberry leaf blight in Chiang Mai, Thailand. Journal of Phytopathology. 165: 515-521.

Land, C. J., Z. G. Banhidi, and A. Albertsson. 1987. Cold-tolerant (psychrotrophic) moulds and blue stain fungi from softwood in Sweden, growth rates in relation to pH and temperature. Nordic Journal of Botany. 207: 97-106.

Liu, X., Y. Yin, J. Wu, J. Jiang, and Z. Ma, Z. 2010. Identification and Characterization of Carbendazim-Resistant Isolates of Gibberella zeae. Plant Disease. 94: 1137-1142.

Ma, Z., and T. J. Michailides. 2005. Advances in understanding molecular mechanisms of fungicide resistance and molecular detection of resistant genotypes in phytopathogenic fungi. Crop Protect. 24: 853-863.

Mckay, G.J., D. Egan, E. Morris, A. E. Brown. 1998. Identification of benzimidazole resistance in Cladobotrium dendroidesusing PCR based method. Mycol. Res. 102: 671-676.

Mimura, M., C. J. Coyne, M. W. Bambuck, and T. A. Lumpkin. 2007. SSR diversity of vegetable soybean [Glycine max (L.)Merr.]. Genet Resour Crop Evol. 54: 497-508.

Nagaraj, B. T. 2013. Studies on anthranose of soybean caused by Colletotrichum truncatum (Schw.) Andrus and Moore. M. S. Thesis. Dharwad University of Agricultural Sciences. Dharwad.

Nweke, C. O., and G. C. Okpokwasili. 2010. Influence C. Kang. 2011. Inhibitory activity of oak pyroligneous liquor against Coleosporium

plectranthi, an obligate parasite responsible for the rust disease on perilla leaf. Korean J Environ Agric. 30: 453-458.

Kummanid, J., K. Akimitsu, and S. Nalumpang. 2017. Mutations of the ß-tubulin gene fragments from carbendazim-resistant isolates of Pestalotiopsis sp. causing strawberry leaf blight in Chiang Mai, Thailand. Journal of Phytopathology. 165: 515-521.

Land, C. J., Z. G. Banhidi, and A. Albertsson. 1987. Cold-tolerant (psychrotrophic) moulds and blue stain fungi from softwood in Sweden, growth rates in relation to pH and temperature. Nordic Journal of Botany. 207: 97-106.

Liu, X., Y. Yin, J. Wu, J. Jiang, and Z. Ma, Z. 2010. Identification and Characterization of Carbendazim-Resistant Isolates of Gibberella zeae. Plant Disease. 94: 1137-1142.

Ma, Z., and T. J. Michailides. 2005. Advances in understanding molecular mechanisms of fungicide resistance and molecular detection of resistant genotypes in phytopathogenic fungi. Crop Protect. 24: 853-863.

Mckay, G.J., D. Egan, E. Morris, A. E. Brown. 1998. Identification of benzimidazole resistance in Cladobotrium dendroidesusing PCR based method. Mycol. Res. 102: 671-676.

Mimura, M., C. J. Coyne, M. W. Bambuck, and T. A. Lumpkin. 2007. SSR diversity of vegetable soybean [Glycine max (L.)Merr.]. Genet Resour Crop Evol. 54: 497-508.

Nagaraj, B. T. 2013. Studies on anthranose of soybean caused by Colletotrichum truncatum (Schw.) Andrus and Moore. M. S. Thesis. Dharwad University of Agricultural Sciences. Dharwad.

Nweke, C. O., and G. C. Okpokwasili. 2010. Influence of exposure time on phenol toxicity to refinery wastewater bacteria. J. Environ. Chem. Ecotoxicol. 2: 20-27.

Peres, N.A.R., N.L. Souza, T.L. Peever, and L.W. Timmer. 2004. Benomyl sensitivity of isolates of Colletotrichum acutatum and C. gloeosporioides from citrus. Plant Disease. 88: 125-130.

Ru-Lin, Z., and H. Jun-Sheng. 2007. Cloning of a carbendazim-resistant gene from Colletotrichum gloeosporioides of mango in South China. Afr. J. Biotechnol. 6: 143-147.

Steffens, J. J., E. J. Pell, and M. Tien. 1996. Mechanisms of fungicide resistance in phytopathogenic fungi. Curr. Opin. Biotechnol. 7: 348-355.

Sutton, B.C. 1992. The genus Glomerella and its anamorph Colletotrichum. In: Colletotrichum: Biology, Pathogenicity, and Control (eds. J.A. Bailey and M.J. Jeger). CAB International, Wallingford, UK.

Than, P. P., R. Jeewon, K. D. Hyde, S. Pongsupasamit, O. Mongkolporn, and P. W. J. Taylor. 2008. Characterization and pathogenicity ofColletotrichum species associated with anthracnose disease on chilli (Capsicum spp.) in Thailand. Plant Pathology. 57: 562-572.

Velmurugan, N., S. S. Han, and Y. S. Lee. 2009. Antifungal Activity of Neutralized Wood Vinegar with Water Extracts of Pinus densiflora and Quercus serrata Saw Dusts.International Journal of Environmental Research. 3: 167-176.

Yang, H. C., and G. L. Hartman. 2015. Methods and evaluation of soybean genotypes for resistance to Colletotrichumtruncatum. Plant Disease. 99: 143-148.