ผลของการจัดการการให้อาหารต่อการกินได้ การย่อยได้ และค่าประมาณผลผลิตแก๊สมีเทนของโคเนื้อลูกผสม (บราห์มัน x พื้นเมืองไทย)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การจัดการการให้อาหารเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีผลกระทบสูงต่อประสิทธิภาพการผลิตโคเนื้อ ดังนั้นเพื่อทำความเข้าใจในบริบทของการเลี้ยงด้วยแหล่งทรัพยากรอาหารสัตว์ที่หลากหลายของเกษตรกรไทยให้มากขึ้น การวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการจัดการการให้อาหารต่อการกินได้การย่อยได้และผลผลิตแก๊สมีเทนของโคเนื้อลูกผสม วางแผนการทดลองแบบ 4 x 4 จัตุรัสลาตินสแควร์ สุ่มโคเนื้อสายพันธุ์ลูกผสมบราห์มันพื้นเมืองไทยเพศผู้ระยะรุ่นอายุ 18 เดือน น้ำหนักตัวเฉลี่ย 157 ± 2 กก. จำนวน 4 ตัว ให้ได้รับการจัดการการให้อาหารที่ต่างกัน 4 รูปแบบ คือ 1) อาหารข้นให้กินที่ระดับ 1 %ของน้ำหนักตัวและให้ฟางข้าวกินเต็มที่ 2) อาหารข้นให้กินที่ระดับ 1 %ของน้ำหนักตัวร่วมกับหัวมันสำปะหลังสดสับหมักยีสต์ Saccharomyces cerevisiae ให้กินที่ระดับ 2 %ของน้ำหนักตัว และให้กินฟางข้าวเต็มที่ 3) อาหารข้นให้กินที่ระดับ 1 %ของน้ำหนักตัวและฟางข้าวหมักยูเรีย 3 % ให้กินเต็มที่ และ 4) อาหารข้นให้กินที่ระดับ 1 %ของน้ำหนักตัวร่วมกับหัวมันสำปะหลังสดสับหมักยีสต์ให้กินที่ระดับ 2 %ของน้ำหนักตัวและให้ฟางข้าวหมักยูเรีย 3 % กินเต็มที่ ตามลำดับ มีระยะการให้อาหาร 21 วัน ผลการทดลองในครั้งนี้พบว่าการจัดการให้อาหารที่ต่างกัน 4 รูปแบบไม่มีผลกระทบ (P>0.05) ต่อค่าการกินได้ หรือ การย่อยได้ของวัตถุแห้ง อินทรียวัตถุ เยื่อใยที่ไม่ละลายในสารฟอกที่เป็นกลาง และเยื่อใยที่ไม่ละลายในสารฟอกที่เป็นกรด ไม่มีผลกระทบ (P>0.05) ต่อค่าการสังเคราะห์จุลินทรีย์โปรตีน ค่าประมาณของพลังงานที่ใช้ประโยชน์ได้ที่ได้รับ ค่า pH ของน้ำรูเมน ความเข้มข้นของแอมโมเนียไนโตรเจน และค่าความเข้มข้นของกรดไขมันที่ระเหยได้รวม แต่อย่างไรก็ตามพบว่าทรีทเมนต์มีผลต่อ (P<0.05) ค่าการกินได้ของโปรตีน ค่าการย่อยได้ของโปรตีน การย่อยได้ของไขมัน ค่าความเข้มข้นของอะซิเตท โปรพิโอเนท บิวทิเรท สัดส่วนระหว่างอะซิเตท:โปรพิโอเนท และค่าผลผลิตแก๊สมีเทนจากการคำนวณ ซึ่งโคกลุ่มที่ได้รับการจัดการการให้อาหารในแบบที่ 4 มีค่าการกินได้ การย่อยได้ ผลผลิตจากกระบวนการหมักในรูเมนที่สูง และค่าแก๊สมีเทนอยู่ในเกณฑ์ที่ต่ำกว่า 3 แบบที่นำมาเปรียบเทียบในครั้งนี้ ดังนั้นจึงสรุปว่าการให้อาหารข้นที่ระดับ 1 %ของน้ำหนักตัว ร่วมกับหัวมันสำปะหลังสดสับหมักยีสต์ที่ระดับ 2 %ของน้ำหนักตัว และให้ฟางข้าวหมักด้วยยูเรีย 3 % กินเต็มที่ เป็นวิธีการจัดการให้อาหารที่สามารถเพิ่มศักยภาพการผลิตโคเนื้อของเกษตรกรได้ แต่อย่างไรก็ตาม เพื่อเพิ่มความมั่นใจในผลของการจัดการการให้อาหาร ควรมีงานศึกษาวิจัยเพิ่มเติมโดยการลองให้อาหารโคในระยะยาวและวัดคุณภาพซาก
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กรมปศุสัตว์. 2563. ข้อมูลเกษตรกรผู้เลี้ยงสัตว์และโคเนื้อรายภาค ปีงบประมาณ พ.ศ. 2563. แหล่งข้อมูล: http://ict.dld.go.th/webnew/images/stories/report/regislives/2020/country/2-cattle.pdf. ค้นเมื่อ 18 มกราคม 2564.
กฤตพล สมมาตย์. 2550. โภชนพลังงานศาสตร์ในสัตว์เคี้ยวเอื้อง. พิมพ์ครั้งที่ 3. ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ฉลอง วิชิราภากร. 2541. โภชนศาสตร์และการให้อาหารสัตว์เคี้ยวเอื้องเบื้องต้น. ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ธาตรี จีราพันธุ์. 2561. การเปรียบเทียบผลของการใช้ชานอ้อยหมัก ฟางหมัก หญ้าสด ต่อประสิทธิภาพการเปลี่ยนอาหารและผลตอบแทนทางเศรษฐกิจของโคเนื้อลูกผสม (บราห์มันxพื้นเมืองไทย) ในฤดูแล้ง. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า. 36(2): 117-125.
บุญล้อม ชีวะอิสระกุล. 2541. โภชนศาสตร์สัตว์ เล่ม 1. ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
มูลนิธิเกษตรรักษ์สิ่งแวดล้อมประเทศไทย. 2562. การผลิตข้าวในประเทศไทย. แหล่งข้อมูล: http://www.aecth.org/upload/
/Yg2qaxoQyg.pdf. ค้นเมื่อ 28 กันยายน 2563.
เมธา วรรณพัฒน์. 2533. โภชนศาสตร์สัตว์เคี้ยวเอื้อง. ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ขอนแก่น. หจก. ฟันนี่พับพลิชชิ่ง กทม.
เมธา วรรณพัฒน์ และฉลอง วชิราภากร. 2533. เทคนิคการให้อาหารโคเนื้อและโคนม. ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ขอนแก่น. หจก. ฟันนี่พับพลิชชิ่ง กทม.
สิทธิศักดิ์ คำผา, ศรัญญู เชื้อหลง, ธีระวัฒน์ ศิริอุเทน, สมมาศ อิฐรัตน์ และอุทัย โคตรดก. 2553. การใช้ผลิตภัณฑ์หัวมันสำปะหลังสดหมักยีสต์เป็นอาหารเลี้ยงขุนโคพื้นเมืองลูกผสมเพื่อธุรกิจของฟาร์มเกษตรกรรายย่อย. แก่นเกษตร. 38(ฉบับพิเศษ 1): 20-23.
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2563. มันสำปะหลังโรงงาน: เนื้อที่เพาะปลูก เนื้อที่เก็บเกี่ยว ผลผลิตและผลผลิตต่อไร่ ปี 2563. แหล่งข้อมูล: http://www.oae.go.th/assets/portals/1/fileups/prcaidata/files/casava63.pdf. ค้นเมื่อ 8 มกราคม 2564.
อนุสรณ์ เชิดทอง. 2555. แนวทางปัจจุบันสำหรับการลดการผลิตแก๊สเมทเธนจากสัตว์เคี้ยวเอื้อง. แก่นเกษตร. 40: 93-106.
AOAC. 1990. Official Methods of Analysis. 15th ed. Association of Official Analytical Chemists. Arlington. VA.
Álvarez Zapata, R. and J. Combellas Láres. 2005. Evaluation of poultry litter on sorghum straw intake and dry matter disappearance by dry cows. Revista Brasileira do Zootecnia. 34(2): 584-588.
ARC. 1984. The Nutrient Requirements of Ruminant Livestock. Agriculture Research Council C.A.B. International, Wallingford.
Bremner, J.M., and D.R. Keeney. 1965. Steam distillation methods of determination of ammonium rate and nitrite. Analytica Chimica Acta. 32: 485-493.
Cherdthong, A., B. Khonkhaeng, A. Seankamsorn, C. Supapong, M. Wanapat, N. Gunun, P. Gunun, P. Chanjula, and S. Polyorach. 2018. Effects of feeding fresh cassava root with high-sulfur feed block on feed utilization, rumen fermentation, and blood metabolites in Thai native cattle. Tropical Animal Health and Production. 50: 1365-1371.
Eckard, R.J., C. Grainger, and C.A.M. de Klein. 2010. Options for the abatement of methane and nitrous oxide from ruminant production: A review. Livestock Science. 130: 47–56.
France, J. and R. C. Siddons. 1993. Volatile fatty acid production. P. 107-1210.In: J.M. Forbes and J. France (Eds). Quantitative Aspects Ruminant Digestion and Metabolism. C.A.B. International, Willingford.
Garg, M. R., and P.L. Sherasia. 2015. Ration balancing: A practical approach for reducing methanogenesis in tropical feeding systems. P. 285-301. In: V. Sejian et al. (eds.). Climate change impact on livestock: Adaptation and mitigation.
Gerber, P.J., H. Steinfeld, B. Henderson, A. Mottet, C. Opio, J. Dijkman, A. Falcucci, and G. Tempio. 2013. Tackling climate change through livestock – A global assessment of emissions and mitigation opportunities. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO), Rome.
Grainger, C., and K. A. Beauchemin. 2011. Can enteric methane emissions from ruminants be lowered without lowering their production? Animal Feed Science and Technology. 166–167: 308–320.
Gunun, P., M. Wanapat, and N. Anantasook. 2013. Effects of physical form and urea treatment of rice straw on rumen fermentation, microbial protein synthesis and nutrient digestibility in dairy steers. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences. 26(12): 1689-1697.
Hartley, R.D. and E.C. Jones. 1978. Effect of aqueous ammonia and other alkalis on the in vitro digestibility of barley straw. Journal of Science of Food and Agriculture. 29: 92–98.
Hristov, A.N., J. Oh, J. L. Firkins, J. Dijkstra, E. Kebreab, G. Waghorn, H.P.S. Makkar, A.T. Adesogan, W. Yang, C. Lee, P.J. Gerber, B. Henderson, and J.M. Tricarico. 2013. Special Topics-Mitigation of methane and nitrous oxide emissions from animal operations: I. A review of enteric methane mitigation options. Journal of Animal Science. 91: 5045-5069.
Islam, M., I. Dahlan, M. A. Rajion, and Z. A. Jelan. 2000. Rumen pH and ammonia nitrogen of cattle fed different levels of oil palm (Elaeis guineensis) frond based diet and dry matter degradation of fractions of oil palm frond. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences. 13(7): 941-947.
Kearl, L.C. 1982. Nutrient Requirements of Ruminants in Developing Countries. International Feedstuffs Institute. Utah Agricultural Experiment station. Utah State University. Logan, Utah, USA.
Kerketta, N., V. M. Victor, K. Praveen, and A. K. Chandraker. 2019. Effect of urea treated rice straw along with urea molasses mineral block supplementation on body weight gain, feed intake and haemato-biochemical parameters of working bullocks. International Journal of Livestock Research. 9(7): 154-163.
Khampa, S., P. Chaowarat, R. Pilajun, P. Khejornsart, and M. Wanapat. 2009. Effects of malate and yeast supplementation in concentrate containing high cassava chip on rumen ecology and digestibility of nutrients in beef cattle. Walailak Journal of Science and Technology. 6(1): 49-58.
Knapp, J.R., G. L. Laur, P.A. Vadas, W.P. Weiss, and J.M. Tricarico. 2014. Enteric methane in dairy cattle production: Quantifying the opportunities and impact of reducing emissions. Journal of Dairy Science. 97: 3231-3261.
Kopency, J. and R. J. Wallace. 1982. Cellular location and some properties of proteolytic enzymes of rumen bacteria. Applied Environmental Microbiology. 43: 1026-1033.
Kumar, S., A. K. Puniya, M. Puniya, S. S. Dagr, S. K. Sirohi, K. Singh, and G. W. Griffith. 2009. Factors affecting rumen methanogens and methane mitigation strategies. World Journal of Microbiology and Biotechnology. 25: 1557-1566.
Lana, R. P., J. B. Russell, and E. V. A. Michael. 1998. The role of pH in regulating ruminal methane and ammonia production. Journal of Animal Science. 76: 2190–2196.
Leng, R. A. and J. V. Nolan. 1984.Nitrogen metabolism in the rumen. Journal of Dairy Science. 67: 1072-1089.
Leng, R. A. 1990. Factors affecting the utilization of poor-quality forages by ruminants particularly under tropical conditions. Nutrition Research and Reviews. 3: 277-303.
Leng, R.A. 1991. Improving ruminant production and reducing methane emissions from ruminants by strategic supplementation. EPA/400/1-91/004, Washington, DC.
Lu, C. D., J. R. Kawas, and O. G. Mahgoub. 2005. Fibre digestion and utilization in goats. Small Ruminant Research 60:45-52.
McDonald, P., R. A. Edward, J. F. D. Greenhalgh, and C. A. Morgan. 2002. Animal Nutrition. 6th Longman Scientific and Technical. New York.
Moss, A.R. 1994. Methane production by ruminants – Literature review of I. Dietary manipulation to reduce methane production and II. Laboratory procedures for estimating methane potential of diets. Nutrition Abstracts and Reviews (Series B). 64: 786-806.
Moss, A.R., J.P. Jouany, and J. Newbold. 2000. Methane production by ruminants: its contribution to global warming. Annales de zootechnie. 49: 231–253.
National Research Council (NRC). 2000. Nutrient Requirements of Beef Cattle. 7th ed. National Academy Press, Washington DC.
Ørskov, E. R., G. W. Reid, and M. Kay. 1988. Prediction of intake by cattle from degradation characteristics of roughage. Animal Production. 46: 29-34.
Prusty, S., S.S. Kundu, and V.K. Sharma. 2017. Nutrient utilization and methane emissions in Murrah buffalo calves fed on diets with different methanogenic potential. Livestock Science. 202: 89-95.
SAS. 1996. User’s Guide: Statistic, Version 6.12 SAS Inst. Inc., Cary, NC. USA.
Satter. L. D., and L. L. Slyter. 1974. Effect of ammonia concentration on microbial production in vitro. British Journal of Nutrition. 32: 194-201.
Shibata, M., and F. Terada. 2010. Factors affecting methane production and mitigation in ruminants. Animal Science Journal. 81(1): 2-10.
Shioya, S., M. Tanaka, Y. Iwama and M. Kamiya. 2002. Development of nutritional management for controlling methane emissions from ruminants in Southeast Asia. P.191-194. In: Takahashi, J. and B. A. Young (eds). Greenhouse Gases and Animal Agriculture. Elsevier, Amsterdam, The Netherlands.
Sommai, S., T. Ampapon, C. Mapato, P. Totaku, B. Viennasay, M. Matra, and M. Wanapat. 2020. Replacing soybean meal with yeast-fermented cassava pulp (YFCP) on feed intake, nutrient digestibility, rumen microorganism, fermentation, and N-balance in Thai native beef cattle. Tropical Animal Health Production. 52: 2035-2041.
Thip-uten, S., S. Pholsen, K. Sommart, T. Phonbumrung, Y. Cai, and D.E.B. Higgs. 2019. Growth performance and methane production of Thai native beef cattle under grazing and cut-carry ruzi grass with or without concentrate supplementation. Prawarun Agricultural Journal. 16(1): 190-203.
Xia, C., Rahman, M. A. U., Yang, H., Shao, T., Qiu, Q., Su, Huawei and B. Cao. 2018. Effect of increased dietary crude protein levels on production performance, nitrogen utilization, blood metabolites and ruminal fermentation of Holstein bulls. Asian-Australasian Journal of Animal Science. 31(10): 1643-1653.
Van Soest, P.J., J.B. Robertson, and B.A. Lewis. 1991. Methods for dietary fiber, detergent fiber, and nonstarch polysaccharides in relation to animal nutrition. Journal of Dairy Science. 74: 3583–3597.
Van Soest, P.J. 1994. Nutritional Ecology of the Ruminant. 2nd edition. Cornell University.
WTSR (The Working Committee of Thai Feeding Standard for Ruminant). 2010. Nutrient Requirement of Beef Cattle in Indochinese Peninsula. Klungnanavitthaya Press, Khon Kaen, Thailand.
Yulistiani, D., J.R. Gallagher and R.J. Van Barneveld. 2003. Intake and digestibility of untreated and urea treated rice straw base diet fed to sheep. Indonesian Journal of Animal and Veterinary Science. 8(1): 8-16.