ระยะเวลาการบ่มและเพิ่มปริมาณเชื้อที่เหมาะสมต่อการถ่ายทอด เชื้อไฟโตพลาสมาสาเหตุของโรคใบขาวอ้อยของเพลี้ยจักจั่นพาหะ
Main Article Content
บทคัดย่อ
พลี้ยจักจั่น Matsumuratettix hiroglyphicus (Matsumura) เป็นแมลงพาหะที่สำคัญในการถ่ายทอดเชื้อไฟโตพลาสมาสาเหตุโรคใบขาวอ้อย กระบวนการถ่ายทอดเชื้อไฟโตพลาสมาเป็นแบบเชื้อเพิ่มปริมาณและหมุนเวียนในลำตัวแมลง ประกอบด้วย ระยะรับเชื้อจากพืช ระยะการบ่มและเพิ่มปริมาณเชื้อ และระยะถ่ายทอดเชื้อสู่พืช ระยะเวลาบ่มและเพิ่มปริมาณเชื้อที่เหมาะสมเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้แมลงมีคุณสมบัติเป็นพาหะที่สามารถถ่ายทอดเชื้อไฟโตพลาสมาสู่ต้นพืชได้ ดังนั้นวัตถุประสงค์การศึกษาเพื่อตรวจสอบระยะเวลาที่เหมาะสมในการบ่มและเพิ่มปริมาณเชื้อไฟโตพลาสมาของแมลงพาหะ โดยใช้แมลงเพศเมีย เพศผู้และตัวอ่อนวัย 5 ที่ได้รับเชื้อไฟโตพลาสมาจากต้นอ้อยใบขาวเป็นเวลา 24 ชั่วโมง จากนั้นบ่มและเพาะเชื้อบนต้นอ้อยปลอดเชื้อเป็นเวลา 7, 14 , 21 , 28 , 35 , และ 42 วัน และให้แมลงถ่ายทอดเชื้อไฟโตพลาสมาสู่พืช ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณเชื ้อไฟโตพลาสมาในแมลงเพศเมียมีจำนวนมากที่สุดในทุกระยะของการบ่มเพาะเชื ้อ ระยะเวลาบ่มและเพิ่มปริมาณเชื ้อไฟโตพลาสมาที่สั้นที่สุดของแมลงพาหะคือ 14 วัน เพศเมีย เพศผู้และตัวอ่อนวัย 5 สามารถถ่ายทอดเชื้อไฟโตพลาสมาได้ 85% 65% และ 55% ตามลำดับ ระยะเวลาบ่มและเพิ่มปริมาณเชื้อที่เหมาะสมที่ถ่ายทอดเชื้อได้ 100% ในแมลงตัวเต็มวัยที่ 21 วัน และตัวอ่อนวัย 5 ที่ 28 วัน ผลการศึกษานี้สามารถนำไปใช้ในการทดสอบประสิทธิภาพการถ่ายทอดเชื้อไฟโตพลาสมาของแมลงพาหะ เพื่อคัดเลือกพันธุ์ต้านทานโรคใบขาวอ้อยได้
Article Details
References
Carraro, L. 2001. Transmission characteristics of the European stone fruit yellows phytoplasma and its vector Cacopsylla pruni. European. Plant. Pathol. 107: 695-700.
Chen, C. T. 1973. Insect transmission sugarcane white leaf disease by single leafhopper Matsumuratettix hiroglyphicus (Matsumura). Rep. Taiwan. Sugar. Rec. Inst. 60: 25-33.
Dehghan, S., M. Salehi, A. Khanchezar, N. Rastegari, and M. Salari. 2012. Transmission characteristics of lettuce phyllody phytoplasma by Neoaliturus fenestratus in Fars. Iran J. Plant. Pathol. 48: 35–36.
Hanboonsong, Y., C. Choosai, S. Panyim, and S. Damark. 2002. Transovarial transmission of sugarcane white leaf phytoplasma in the insect vector Matsumuratettix hiroglyphicus(Matsumura). Insect. Mol. Biol. 11: 97-103.
Hanboonsong, Y., W. Ritthison, C. Choosai, and P. Sirithorn. 2006. Transmission of sugarcane white leaf phytoplasma by Yamatotettix flavovittatus, a new leafhopper vector. J. Econ. Entomol. 99:1531-1537.
Hogenhout, S. A., K. Oshima, E. D. Ammar, S. Kakizawa, H. N. Kingdom, and S. Namba. 2008. Phytoplasmas: bacteria that manipulate plants and insects. Molec. Plant. Pathol. 9: 403–423.
Kollar, A., E. Seemuller, F. Bonnet, C. Saillard, and J. M. Bove. 1990. Isolation of the DNA of various plant pathogenic mycoplasma like phytoplasmas from infected plants. Phytopathology, 80: 233-237.
Lee, I. M., D. E. Gundersen – Rindal, and A. Bertaccini. 1998. Phytoplasma: ecology and genomic diversity.Phytopathology. 88: 1359-1366.
Lefol, C., J. Lherminier, J. Boudon-Padieu Larrue, and C. Louis. 1994. Propagation of Flavescence dorée MLO (mycoplasma-like organism) in the leafhopper vector Euscelidius variegatus Kbm. J. Invertebr. Pathol. 63: 285–93.
Matsumoto, T., C. S. Lee, and W.S. Teng. 1969. Studies on sugarcane white leaf disease of Taiwan, with special reference to the transmission by a leafhopper, Epitettix hiroglyphicus Mats. Ann. Phytopath. Soc. Japan. 35: 251-259.
Nakashima, K., S. Kato, S. Iwanami, and N. Murata. 1991. Cloning and detection of chromosomal DNA from mycoplasma like organisms that cause yellow dwarf disease of rice. Appl. Environ. Microbiol, 57: 3570-3575.
Nakashima, K., W. Chaleeprom, P. Wongkaew, and P. Sirithorn. 1994. Detection of mycoplasma-like organisms associated with white leaf disease of sugarcane in Thailand using DNA probes. JIRCAS Journal for Scientific Papers. 1(1): 57-67.
Purcell, A. H., 1982. Insect vector relationships with prokaryotic plant pathogens. Annual Review of Phytopathology, 20: 397-417.
Roddee, J., Y, Kobori, H. Yorozuya, and Y. Hanboonsong. 2017. Characterization of direct current electrical penetration graph waveforms and correlation with the probing behavior of Matsumuratettix hiroglyphicus, the insect vector of sugarcane white leaf phytoplasma. J. Econ. Entomol. 110: 893–902.
Roddee, J., Y. Kobori, and Y. Hanboonsong. 2018. Multiplication and distribution of sugarcane white leaf phytoplasma transmitted by the leafhopper, Matsumuratettix hiroglyphicus(Matsumura) (Hemiptera: Cicadellidae), in infected sugarcane. Sugar. Tech. 20(4): 445-453.
Weintraub, P. G., and L. Beanland. 2006. Insect vectors of phytoplasmas. Ann. Rev. Entomol. 51: 91–111.
Wongkaew, P., Y. Hanboonsong, P. Sirithorn, C. Choosai, S. Boonkrong, T. Tinnangwattana, R. Kitchareanpanya, and S. Damak. 1997. Different of phytoplasma associated with sugarcane and gramineous weed white leaf disease and sugarcane grassy shoot disease by RFLP and sequencing. Theor. Appli. Genet. 95: 660-663.