การประเมินลักษณะเชื้อพันธุกรรมของข้าวโพดเพื่อความต้านทานโรคราสนิมในประเทศไทย

บทคัดย่อ

รคราสนิมเป็นปัญหาหนึ่งที่สำคัญในการผลิตข้าวโพดในเขตร้อนและเขตกึ่งร้อนรวมทั้งประเทศไทย ข้อมูลเชื้อพันธุกรรมข้าวโพดไทยที่ต้านทานต่อโรคราสนิมนั้นยังมีค่อนข้างจำากัด วัตถุประสงค์ของการทดลองนี้เพื่อประเมินลักษณะความต้านทานโรคราสนิมในเชื้อพันธุกรรมของข้าวโพด จำนวน 18 สายพันธุ์/พันธุ์ ณ แปลงทดลองหมวดพืชผัก คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ในฤดูแล้ง ปี 2555/2556 วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ภายในบล็อกจำนวน 4 ซ้ำ ปลูกพันธุ์อ่อนแอ ATS5 เพื่อใช้เป็นแถวแพร่กระจายเชื้อ Puccinia polysora Underw 2 แถว ล้อมรอบแปลงทดลอง เมื่อข้าวโพดพันธุ์ทดสอบมีอายุ 2 สัปดาห์หลังการออกดอก ประเมินคะแนนการป็นโรคราสนิม ผลการศึกษาพบว่าพันธุ์ข้าวโพดที่ทดสอบมีคะแนนการเป็นโรคอยู่ระหว่าง 3.50 ถึง 8.24 แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ สายพันธุ์ Ki56 มีระดับความต้านทานสูงที่สุดมีค่าคะแนนการเป็นโรคเท่ากับ 8.24 รองลงมา ได้แก่ พันธุ์ Fancy111 มีค่าคะแนนเท่ากับ 7.3 และพันธุ์ที่มีความอ่อนแอต่อการเข้าทำลายของโรคมากที่สุด คือสายพันธุ์ A5 ซึ่งมีค่าคะแนนเท่ากับ 3.50 ทั้งสองพันธุ์ Ki56 และ Fancy 111 มีเปอร์เซ็นต์ความต้านทานโรค 42 และ 26 เปอร์เซ็นต์ สูงว่าพันธุ์อ่อนแอมาตรฐาน ATS5 ตามลำดับ ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นว่า เชื้อพันธุกรรมข้าวโพดสายพันธุ์ Ki56 และ พันธุ์ Fancy 111 สามารถใช้เป็นแหล่งต้านทานโรคราสนิมสำหรับการปรับปรุงพันธุ์ข้าวโพดต่อไป