ความสามารถในการแข่งขันของแตนเบียน Encarsia sophia และ Eretmocerus sp. ในการเบียนและการกินแมลงหวี่ขาว Bemisia tabaci

Main Article Content

สายฝน ทดทะศรี
นุชรีย์ ศิริ

บทคัดย่อ

แตนเบียน Encarsia sophia และแตนเบียน Eretmocerus sp. เป็นแมลงศัตรูธรรมชาติที่สำคัญของแมลงหวี่ขาว Bemisia tabaci แตนเบียนทั้ง 2 ชนิดทำลายแมลงหวี่ขาวโดยการเบียน (parasitism) และการกิน (host feeding) การทดสอบความสามารถในการทำลายแมลงหวี่ขาวของแตนเบียนชนิดเดียวกันและต่างชนิดกัน โดย วางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ (Completely Randomize Design) จำนวน 20 ซ้ำ พบว่าเมื่อปล่อยแตนเบียนชนิดเดียวกัน 1 ตัวแตนเบียนทั้ง 2 ชนิด สามารถเบียนแมลงหวี่ขาวได้มากกว่าการปล่อย 2 ตัว โดยแตนเบียน E. sophia เบียนได้ 2.40 ตัว/วัน และ Eretmocerus sp. เบียนได้ 10.15 ตัว/วัน ส่วนการปล่อยแตนเบียน 2 ชนิดร่วมกัน พบว่าการปล่อยแตนเบียน 2 ชนิดพร้อมกันแมลงหวี่ขาวถูกเบียนมากที่สุด 11.10 ตัว/วัน แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับการปล่อยไม่พร้อมกัน การปล่อยไม่พร้อมกันแตนเบียนจะมีการแข่งขันกันในด้านความสามารถในการเบียนและการกิน พบว่าการปล่อย E. sophia ก่อน Eretmocerus sp. 24 ชม. มีการเบียน10.05 ตัว/วันมากกว่าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับการปล่อย Eretmocerus sp. ก่อน E. sophia 24 ชม. ที่มีการเบียนเพียง 8.95 ตัว/วัน แต่มีการกินแมลงหวี่ขาวน้อยกว่าเมื่อปล่อย E. sophia ก่อน Eretmocerus sp. 24 ชม. ผลการทดลองครั้งนี้จึงมีประโยชน์ในการแนะนำให้ปล่อยแตนเบียน E. sophia ก่อนปล่อยแตนเบียน Eretmocerus sp. 24 ชั่วโมง เพื่อประสิทธิภาพในการควบคุมแมลงหวี่ขาวโดยชีววิธีในสภาพแปลง

Article Details

บท
บทความวิจัย (research article)

References

Collier, T. R., and M. S. Hunter. 2001. Lethal interference competition in the whitefly parasitoids Eretmocerus eremicus and Encarsia sophia. Oecologia. 129: 147-154.
Greenberg, S M., W. A. Jones, and T. X. Liu. 2008. Bemisia tabaci (Homoptera: Aleyrodidae) instar effects on rate of parasitism by Eretmocerus mundus and Encarsia pergandiella (Hymenoptera: Aphelinidae). Entomological Science. 11: 97-103.
Hoddle M.S., R.G. Driesche, and J.P. Sanderson. 1998. Biology and use of the whitefly parasitoid Encarsia formosa. Annual Review of Entomology. 43: 645-669.
Moretti, R., and M. Calvitti. 2008. Intrinsic competition between the parasitoids Eretmocerus mundus andEncarsia formosa in Bemisia tabaci. Entomologia Experimentalis et Applicata. 129: 44-53.
Pang, S. T., L. Wang, Y. H. Hou, and Z. H. Shi. 2011. Interspecific interference competition between Encarsia formosa and Encarsia sophia (Hymenoptera: Aphelinidae) in parasitizing Bemisia tabaci (Hemiptera: Aleyrodidae) on five tomato varieties. Insect Science. 18: 92-100.
Pedata, P.A., M. Giorgini, and E. Guerrieri. 2002. Interspecific host discrimination and within host competition between Encarsia formosa and E. pergandiella(Hymenoptera: Aphelinidae), two endoparasitoids of whiteflies (Hemiptera: Aleyrodidae). Bulletin of Entomological Research. 92: 521-528.
Stansly, P.A., F.J. Calvo, and A. Urbaneja. 2005. Augmentative Biological Control of Bemisia tabaci Biotype “Q” in Spanish Greenhouse Pepper Production Using Eretmocerus spp. Crop Protection. 24: 829- 835.
Yang, N.W., and F.H. Wan. 2011. Host suitability of different instars of Bemisia tabaci biotype B for the parasitoid Eretmocerus hayati. Biological Control. 59: 313-317.
Zang, L. S., and T. X. Liu. 2007. Interaction between an oligophagous predator, Delphastus catalinae(Coleoptera: Coccinellidae), and a parasitoid, Encarsia sophia (Hymenoptera: Aphelinidae), of Bemisia tabaci (Hymenoptera: Aleyrodidae). Biological Control. 41: 142-150.