สารสกัดจากเห็ดและประสิทธิภาพในการยับยั้งการเจริญของเชื้อราสาเหตุโรคพืชและแบคทีเรียบางชนิด

บทคัดย่อ

การทดสอบฤทธิ์ของสารสกัดจากเห็ดในการยับยั้งการเจริญของเชื้อราสาเหตุโรคพืชและแบคทีเรียบางชนิด โดยใช้เห็ดทางการค้าและเห็ดที่ขึ้นตามธรรมชาติ ได้แก่ เห็ดนางรมฮังการี (Pleurotus ostreatus) เห็ดนางฟ้าภูฐาน (P. sajor-caju) เห็ดนางนวลสีชมพู (P. djamor) เห็ดเป๋าฮื้อ (P. cystidiosus) เห็ดตับเต่า (Boletus sp.) เห็ดฟาง (Volvariella volvacea) เห็ดแครง (Schizophyllum commune) เห็ดหลินจือ (Ganoderma lucidum) เห็ดออรินจิ (P. eryngii) เห็ดขอนขาว (Lentinus squarrosulas) และเห็ดไม่ทราบชนิด โดยใช้ น้ำกลั่น เอทานอล อะซิโตน และเฮกเซน เป็นตัวทำละลาย ทำการสกัดด้วยเครื่องกลั่นระเหยสุญญากาศและเก็บสารสกัดจากเห็ดที่ได้ที่อุณหภูมิ 4 °C ทำการทดสอบความสามารถในการยับยั้งการเจริญของเชื้อราสาเหตุโรคพืช 6 ชนิด ได้แก่ Fusarium oxysporum, Curvularia lunata, Alternaria brassicicola, Colletotrichum gloeosporioides, Sclerotium rolfsii และ Pythium sp. และแบคทีเรีย 3 ชนิด ได้แก่ Escherichia coli , Bacillus cereus และ Staphylococcus aureus ผลการทดสอบพบว่า สารสกัดจากเห็ดออรินจิที่สกัดด้วยน้ำกลั่นและเอทานอลมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญของเชื้อรา C. lunata, A. brassicicola และ C. gleosporioidesได้ดี โดยค่าความเข้มข้นของสารสกัดในระดับต่ำสุดที่สามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อรา C. lunata , A. brassicicola และ C. gloeosporioides มีค่าน้อยกว่า 1.563 มก./มล. ส่วนสารสกัดจากเห็ดนางรมฮังการีที่สกัดด้วยอะซิโตนมีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรีย E. coli มีค่า MIC น้อยกว่า 170 มก./มล. และสารสกัดจากเห็ดนางรมฮังการีที่สกัดด้วยน้ำกลั่น เห็ดไม่ทราบชนิด ที่สกัดด้วยเอทานอลและอะซิโตน และสารสกัดจากเห็ดตับเต่าที่สกัดด้วยเอทานอล มีฤทธิ์ยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรีย B. cereus มีค่า MIC น้อยกว่า 170, 190, 170 และ 150 มก./มล. ตามลำดับ ผลการทำทินเลเยอร์โครมาโตรกราฟีพบว่า สารสำคัญที่พบในสารสกัดที่สามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อราสาเหตุโรคพืชได้ คือ สาร Protocatechuic acid