การศึกษาคุณภาพน้ำเชื้อของไก่ป่าตุ้มหูขาวในรอบปี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ไก่ป่าตุ้มหูขาว (Gallus gallus gallus) เป็นบรรพบุรุษของไก่บ้าน แต่พบไม่มีรายงานที่เกี่ยวกับการผลิตน้ำเชื้อของไก่ป่าสายพันธ์นี้ ซึ่งข้อมูลนี้มีความสำคัญต่อการพัฒนาและการอนุรักษ์ความหลากหลายทางพันธุกรรมของไก่ป่าตุ้มหูขาว โดยเฉพาะการเก็บรักษาน้ำเชื้อแบบแช่แข็ง การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเปลี่ยนแปลงคุณภาพของน้ำเชื้อของไก่ป่าตุ้มหูขาวในรอบปี ใช้พ่อพันธุ์ไก่ป่าตุ้มหูขาวอายุ 1 ปี ทั้งหมด 8 ตัว จัดการเลี้ยงภายใต้สภาพแวดล้อมทางธรรมชาติและเก็บน้ำเชื้อเป็นประจำ สัปดาห์ละสองครั้ง ตรวจประเมินคุณภาพของน้ำเชื้อทุกสัปดาห์เป็นเวลา 15 เดือน น้ำเชื้อได้รับการประเมินปริมาตร คะแนนการเคลื่อนที่อสุจิแบบหมู่ ร้อยละการเคลื่อนที่อสุจิตรงไปข้างหน้า ร้อยละอสุจิมีชีวิตรอด ร้อยละอสุจิผิดปกติ ความเข้มข้นของอสุจิ (เซลล์/ มล.) และจำนวนอสุจิต่อการหลั่งน้ำเชื้อแต่ละครั้ง ผลการศึกษาพบว่าคุณภาพน้ำเชื้อไก่ป่าตุ้มหูขาวจัดว่าอยู่ในเกณฑ์ดี ดังนี้ ปริมาตรน้ำเชื้อ 0.281+0.089 มล. คะแนนการเคลื่อนที่อสุจิแบบหมู่ 4.83+0.24 การเคลื่อนที่อสุจิตรงไปข้างหน้า 98.15+1.77% อสุจิมีชีวิตรอด 98.43+0.96% อสุจิผิดปกติ 1.34+0.54% ความเข้มข้นของอสุจิ 6,320+502.29 (1x106) เซลล์/มล. และจำนวนอสุจิต่อการหลั่งน้ำเชื้อแต่ละครั้ง 1,776x106 เซลล์ นอกจากนี้ยังพบว่าคุณภาพน้ำเชื้อไก่ป่าตุ้มหูขาวมีสหสัมพันธ์กับอุณหภูมิสิ่งแวดล้อม ปริมาณน้ำฝน และความชื้นสัมพัทธ์ จากรายงานการศึกษาในครั้งนี้แสดงให้เห็นว่าน้ำเชื้อของไก่ป่าตุ้มหูขาวมีคุณภาพที่ดี สามารถนำไปศึกษาการเก็บรักษาน้ำเชื้อแบบแช่แข็งเพื่อการอนุรักษ์พันธุกรรมไก่ป่าตุ้มหูขาวได้ตลอดปี
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กลุ่มวิจัยความหลากหลายทางชีวภาพ. 2559. ไก่ตั้ง. กองบำรุงพันธุ์สัตว์ กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
เทวินทร์ วงษ์พระลับ และยุพิน ผาสุข. 2550. การเก็บรักษาน้ำเชื้อแบบแช่แข็งและการผสมเทียมในไก่พื้นเมือง. คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. สนับสนุนโดยสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
เทวินทร์ วงษ์พระลับ, บัญญัติ เหล่าไพบูลย์, พิชญ์รัตน์ แสนไชยสุริยา และยุพิน ผาสุข. 2556. ผลของอายุพ่อพันธุ์ไก่พื้นเมืองต่อความสมบูรณ์พันธุ์ของน้ำเชื้อแบบแช่แข็ง. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร. 44(พิเศษ 1): 215-218.
เทวินทร์ วงษ์พระลับ. 2559. การเก็บรักษาน้ำเชื้อและการผสมเทียมในสัตว์ปีก. ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, ขอนแก่น.
พรจิต สอนสีดา, เทวินทร์ วงษ์พระลับ, บัญญัติ เหล่าไพบูลย์ และพิชญ์รัตน์ แสนไชยสุริยา. 2555. ผลของอายุและสายพันธุ์ต่อการเคลื่อนที่ อัตราการรอดชีวิต และความสมบูรณ์พันธุ์ของน้ำเชื้อแบบแช่แข็งในไก่พื้นเมืองไทย. แก่นเกษตร. 40(ฉบับพิเศษ 2): 334-338.
พรจิต สอนสีดา. 2556. คุณลักษณะของน้ำเชื้อใน 1 รอบปีและคุณภาพน้ำเชื้อแบบแช่แข็งในไก่พื้นเมือง. วิทยานิพนธ์ปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาสัตวศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น. ขอนแก่น.
สำนักความหลากหลายทางชีวภาพ. 2559ก. พื้นที่ชีวมวล. สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ.
สำนักความหลากหลายทางชีวภาพ. 2559ข. การคุกคามระบบนิเวศป่าไม้. สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ.
แสนน้ำผึ้ง สมท้าว. 2559. การศึกษาเปรียบเทียบคุณลักษณะน้ำเชื้อในรอบ 1 ปี และคุณภาพน้ำเชื้อแบบแช่แข็งของไก่ดำสายพันธุ์ม้ง ไก่บาร์พลีมัทร็อค และไก่พื้นเมืองไทย (ประดู่หางดำ). วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสัตวศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. ขอนแก่น.
Akaboot, P., M. Duangjinda, Y. Phasuk, C. Kaenchan, and W. Chinchiyanond. 2012. Genetic characterization of Red Junglefowl (Gallus gallus), Thai indigenous chicken (Gallus domesticus), and two commercial lines using selective functional genes compared to microsatellite markers. Genetics and Molecular Research. 11: 1881-1890.
Bah, G.S., S.U.R. Chaudhariand, and J.D. Al-Amin. 2001. Semen characteristics of local breeder cocks in the Sahel region of Nigeria. Revue d'élevage et de médecine vétérinaire des pays tropicaux. 54: 153-158.
Blesbois, E., I. Grasseau, and F. Seigneurin. 2005. Membrane fluidity and ability to survive cryopreservation in domestic bird spermatozoa. Reproduction. 129: 371–378.
Boone, M.A., and T.M. Huston. 1963. Effect of high temperature on semen production and fertility in the domestic fowl. Poultry Science Journal. 42: 670-676.
Burrows, W.H., and J.P. Quinn. 1937. The collection of spermatozoa from the domestic fowl and turkey. Poultry Science Journal. 16: 19-24.
Callaway, E. 2016. When chickens go wild. Nature International Weekly Journal of Science. 529: 270.
Elagib, H.A.A., N.A. Musharaf, S.A. Makawi, and H.E. Mohamed. 2012. The effects of age and season on semencharacteristics of white leghorn cocks under Sudan conditions. International Journal of Poultry Science. 11: 47-49.
Eslami, M., E.Z. Hashem, A. Ghaniei, and H. Sayyah-Atashbeig. 2018. Evaluation of linoleic acid on lipid peroxidative/ antioxidative parameters, motility and viability of rooster spermatozoa during cold storage. Cell Tissue Bank. 19: 799–807.
Fumihito, A., T. Miyake, S. Sumi, M. Takada, S. Ohno, and N. Kondo. 1994. One subspecies of the red jungle fowl (Gallus gallus gallus) suffices as the matriarchic ancestor of all domestic breeds. Proceedings of the National Academy of Sciences. 91: 12505-12509.
Joshi, P.C., B. Panda, and B.C. Joshi. 1980. Effect of ambient temperature on semen characteristics of White Leghorn male chicken. Indian Veterinary Journal. 57: 52-56.
Mamun, T.A.M., M.M.U. Bhuiyan, R.N. Ferdousy, N.S. Juyena, and M.B.R. Mollah. 2013. Evaluation of semen quality among four chicken lines. Agricultural and Veterinary Sciences. 6: 7-13.
Obidi, J.A., B.I. Onyeanusi, J.O. Ayo, P.I. Rekwot, and T. Dzenda. 2008. Determination of gonadal sperm/spermatid reserves in Shikabrown breeder cocks. International Journal Poultry Science. 7: 1200-1203.
Orunmuyi, M., C. L. Akanwa, and B. I. Nwagu. 2013. Semen Quality Characteristics and Effect of Mating Ratio on Reproductive Performance of Hubbard Broiler Breeders. Journal of Agricultural Science. 5: 154-159.
Perters, S.O., O.D. Shoyebo, B.M. Ilori, M.O. Ozoje, C.O.N. Ikeobi, and O.A. Adebambo. 2008. Semen quality traits of seven strain of chickens raised in the humid tropics. International Journal of Poultry Science. 7: 949-953.
Rakha, B.A., M.S. Ansari, I. Hussain, M.F. Malik, S. Akhter, and E. Blesbois. 2015. Semen characteristics of the Indian red junglefowl (Gallus gallus murghi). European Journal of Wildlife Research. 61: 379-386.
Rakha, B.A., M.S. Ansari, I. Hussain, M. Anwar, S. Akhter, and E. Blesbois. 2016. Comparison of extenders for liquidstorage of Indian red junglefowl (Gallus gallus murghi) spermatozoa. Avian Biology Research. 9: 207-212.
Santiago-Moreno, J., C. Castaño, A. Toledano-Díaz, M.A. Coloma, A. López-Sebastián, M.T. Prieto, and J.L. Campo. 2011. Influence of season on the freeze ability of free-range poultry sperm. Reproduction in Domestic Animals. 47: 575-583.
Statistical Analysis System Institute (SAS). 2018. SAS/STAT user’s guide SAS University Edition 9.4. SAS Institute Inc., Cary, NC, USA.
Wineland, M.J. 1994. Management of broiler breeders for artificial insemination. In: Bakst, M.R. and G.J. Wishart (Eds). The 1st International Symposium on the Artificial Insemination of Poultry Science. Poultry Science Association, Savoy, IL.