การศึกษาปัจจัยการเจริญเติบโตของต้นยางนาโดยประยุกต์ใช้ระบบภูมิสารสนเทศศาสตร์ เพื่อวิเคราะห์หาพื้นที่เหมาะสมในการปลูก

บทคัดย่อ

การศึกษาปัจจัยการเจริญเติบโตของต้นยางนาโดยประยุกต์ใช้ระบบภูมิสารสนเทศศาสตร์เพื่อวิเคราะห์หาพื้นที่เหมาะสมสำหรับปลูกต้นยางนา ในพื้นที่จังหวัดร้อยเอ็ด ขอนแก่น มหาสารคาม และกาฬสินธุ์ ครอบคลุมพื้นที่ 19.30 ล้านไร่ โดยแบ่งการศึกษาเป็นขั้นตอนแรก การนำปัจจัยสมบัติทางฟิสิกส์ของดิน ปัจจัยสมบัติทางเคมีของดิน ปัจจัยภูมิอากาศด้านปริมาณน้ำฝน และปัจจัยด้านสภาพภูมิประเทศ ได้แก่ ระดับความสูง มาวิเคราะห์แบบซ้อนทับด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์โดยใช้โปรแกรม ArcGIS ผลการศึกษาพบว่ามีพื้นที่ 4.09 ล้านไร่ อยู่ในแผนที่ระดับชั้นความเหมาะสมมาก พื้นที่ 4.24 ล้านไร่ อยู่ในแผนที่ระดับชั้นเหมาะสมปานกลาง พื้นที่ 9.74 ล้านไร่ อยู่ในแผนที่ระดับชั้นเหมาะสมน้อย และพื้นที่ 1.23 ล้านไร่ อยู่ในแผนที่ระดับชั้นไม่เหมาะสม ขั้นตอนที่สอง ทำการสุ่มสำรวจและเก็บข้อมูลไม้ยางนาที่มีอายุ 2 ปี โดยใช้วิธีการสุ่มแบบเฉพาะเจาะจง จำนวน 9 แปลง พบแปลงที่อยู่ในแผนที่ที่มีความเหมาะสมมาก 1 แปลง ความเหมาะสมปานกลาง 6 แปลง และมีความเหมาะสมน้อย 2 แปลงโดย มีค่าเฉลี่ยเส้นผ่าศูนย์กลางของต้นไม้ที่ระดับสูงเพียงอกเท่ากับ 2.43 2.14 และ1.94  เซนติเมตร ตามลำดับ  นอกจากนี้พบว่า ต้นไม้มีความสูงเฉลี่ยเท่ากับ 2.92 2.59 และ2.48 เมตร ตามลำดับ และค่าเฉลี่ยมวลชีวภาพเหนือพื้นดินเท่ากับ 1.52 1.06 และ 0.84 กิโลกรัม ตามลำดับ จากการศึกษาปัจจัยการเจริญเติบโตทั้ง 4 ปัจจัย เปรียบเทียบกับข้อมูลจากภาคสนามมีความสอดคล้องกันสามารถนำปัจจัยทั้ง 4 มาใช้กำหนดพื้นที่เหมาะสมสำหรับการปลูกยางนาสร้างมวลชีวภาพซึ่งเป็นแหล่งกักเก็บก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพื่อลดปัญหาก๊าซเรือนกระจกและภาวะโลกร้อน จึงเป็นการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมและเป็นการส่งเสริมด้านเศรษฐกิจต่อไปในอนาคต