คุณภาพน้ำและการประเมินสถานภาพความอุดมสมบูรณ์โดยใช้คลอโรฟิลล์ เอ เป็นดัชนีชี้วัด: กรณีศึกษาแม่น้ำอิงตอนบนและตอนกลาง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการศึกษาคุณภาพน้ำและประเมินสถานภาพความอุดมสมบูรณ์โดยใช้คลอโรฟิลล์ เอ เป็นดัชนีชี้วัดในแม่น้ำอิงตอนบนและตอนกลาง ดำเนินการโดยการสำรวจคุณภาพน้ำทุก 2 เดือน ตั้งแต่ เดือนมกราคม – ธันวาคม 2560 เก็บตัวอย่างในแม่น้ำอิงจำนวน 10 สถานี และในลำห้วยสาขา 10 สาย ซึ่งเป็นบริเวณรองรับมลพิษจากการใช้ประโยชน์ในพื้นที่รอบแม่น้ำอิงตอนบนและตอนกลาง นอกจากนี้ยังเก็บตัวอย่างจากพื้นที่ที่เป็นแหล่งกำเนิดมลพิษจากกิจกรรมประเภทต่างๆ อีก 12 สถานี ผลการศึกษาพบว่า คุณภาพน้ำทุกสถานีอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพน้ำผิวดินประเภท 2 ปริมาณคลอโรฟิลล์ เอ แสดงให้เห็นว่า ความอุดมสมบูรณ์จัดอยู่ในระดับต่ำ แหล่งชุมชนเมืองให้ระดับความเข้มข้นของมลพิษต่อหน่วยมากที่สุด (โดยมีระดับความเข้มข้นของแอมโมเนีย-ไนโตรเจนและออร์โธฟอสเฟตจากที่อยู่อาศัย เท่ากับ 33.90 และ 16.77 มก./ล. ปริมาณมลพิษรวมถูกปลดปล่อยจากแหล่งชุมชนเมืองเข้าสู่แหล่งน้ำมากที่สุด ปริมาณมลพิษจากธาตุอาหารส่วนใหญ่มีค่าสูงในช่วงฤดูแล้ง แบบจำลองเชิงบูรณาการโดยวิธี multivariate analysis แสดงการตอบสนองของคลอโรฟิลล์ เอ ต่อปัจจัยแวดล้อมทางน้ำต่างๆ พบว่า ปัจจัยต้นที่มีอิทธิพลต่อคลอโรฟิลล์ เอ คือ ความเป็นกรด-ด่าง ผลการศึกษาในภาพรวมแสดงให้เห็นถึงความสำคัญในความเข้าใจด้านความแตกต่างของฤดูกาลมีผลต่อปริมาณสารอาหารที่ได้รับ ซึ่งความรู้ดังกล่าว นับว่ามีประโยชน์อย่างยิ่งต่อการกำหนดแผนการบริหารจัดการที่มีประสิทธิภาพ เพื่อการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมทางน้ำในพื้นที่แม่น้ำอิงตอนบนและตอนกลาง