คาร์บอนและไนโตรเจนในเม็ดดินขนาดต่าง ๆ ของดินที่ลุ่มที่มีวิทยาแร่ดินเหนียวแตกต่างกันในที่ราบภาคกลางของประเทศไทย

บทคัดย่อ

คัดเลือกตัวแทนดินที่ลุ่มในบริเวณภาคกลางที่มีแร่ดินเหนียวแตกต่างกัน 5 อันดับดิน ได้แก่ ดินในอันดับอินเซปทิซอลส์ แอลฟิซอลส์ และอัลทิซอลส์ มีแร่องค์ประกอบแบบผสม ดินในอันดับมอลลิซอลส์ และเวอร์ทิซอลส์ มีแร่สเมกไทต์เป็นแร่องค์ประกอบหลัก เก็บตัวอย่างดินชั้นไถพรวน (Ap) และใต้ฐานชั้นไถพรวนถึงระดับความลึก 60 ซม. (Ap-60) เพื่อศึกษาปริมาณและการแจกกระจายขนาดของเม็ดดิน ปริมาณเม็ดดินเสถียร ปริมาณคาร์บอนอินทรีย์และไนโตรเจนรวมในเม็ดดิน ผลการศึกษาพบว่า ปริมาณเม็ดดินขนาดใหญ่ (> 0.25 มม.) และปริมาณเม็ดดินเสถียรน้ำของดินที่ทำการศึกษามีสหสัมพันธ์เชิงบวกกับปริมาณคาร์บอนอินทรีย์ ปริมาณแคลเซียมที่สกัดได้ และปริมาณอนุภาคขนาดดินเหนียวในดินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดินที่ทำการศึกษาส่วนใหญ่มีปริมาณคาร์บอนอินทรีย์และไนโตรเจนรวมในเม็ดดินเพิ่มขึ้นตามขนาดของเม็ดดินในชั้น Ap อย่างไรก็ตามในชั้น Ap-60 ดินในอันดับแอลฟิซอลส์ อัลทิซอลส์ และเวอร์ทิซอลส์ มีปริมาณคาร์บอนอินทรีย์และไนโตรเจนรวมในเม็ดดินขนาดเล็ก (< 0.25 มม.) สูงกว่าเม็ดดินขนาดใหญ่ โดยปริมาณคาร์บอนอินทรีย์และไนโตรเจนรวมในเม็ดดินทุกขนาดมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นตามปริมาณคาร์บอนอินทรีย์ในดินอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดินแต่ละกลุ่มแร่มีปริมาณการแจกกระจายขนาดของเม็ดดิน ปริมาณเม็ดดินเสถียรน้ำ ปริมาณคาร์บอนอินทรีย์และไนโตรเจนรวมในเม็ดดินแตกต่างกันภายในกลุ่มอย่างชัดเจน ดังนั้น แร่ดินเหนียวในดินอาจมีบทบาทสำคัญต่อการเกิดเม็ดดิน เม็ดดินเสถียรน้ำ ปริมาณคาร์บอนและไนโตรเจนในเม็ดดินน้อยกว่าสมบัติอื่น ๆ ของดิน