อิทธิพลของปุ๋ยอินทรีย์ชนิดต่างๆ และน้ำหมักชีวภาพต่อการเปลี่ยนแปลงสมบัติดินและผลผลิตของพืชผัก

บทคัดย่อ

การทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลจากใช้ปุ๋ยอินทรีย์และน้ำหมักชีวภาพชนิดต่างๆ ต่อการเปลี่ยนแปลงสมบัติดินบางประการและผลผลิตของกระเจี๊ยบเขียว ผักกาดหัว และคะน้า ที่ปลูกต่อเนื่องในชุดดินสันทราย วางแผนการทดลองแบบ 3x4 factorial in RCBD จำนวน 3 ซ้ำ มี 2 ปัจจัย ปัจจัยแรก น้ำหมักชีวภาพ ได้แก่ 1) ไม่ใส่น้ำหมักชีวภาพ (ควบคุม), 2) น้ำหมักมูลไส้เดือน, และ 3) น้ำหมักปลา ปัจจัยที่สอง ปุ๋ยอินทรีย์ ได้แก่ 1) ไม่ใส่ปุ๋ยอินทรีย์ (ควบคุม), 2) ปุ๋ยมูลค้างคาว, 3) ปุ๋ยหมัก และ 4) ปุ๋ยมูลไก่ จากการศึกษาพบว่าปุ๋ยอินทรีย์ชนิดต่างๆ และน้ำหมักชีวภาพมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงสมบัติดินหลังปลูกและช่วยเพิ่มผลผลิตของพืชทั้ง 3 ชนิด โดยการใช้ปุ๋ยอินทรีย์และน้ำหมักชีวภาพส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงค่าความเป็นกรดด่าง เพิ่มปริมาณอินทรียวัตถุ ไนโตรเจนทั้งหมด ฟอสฟอรัสที่เป็นประโยชน์ และโพแทสเซียมที่แลกเปลี่ยนได้  และยังช่วยเพิ่มผลผลิตพืชผักที่ปลูกแตกต่างกันออกไป โดยปุ๋ยมูลไก่ทำให้กระเจี๊ยบเขียวมีผลผลิตเฉลี่ยสูงที่สุดเท่ากับ 2,099.6 กก./ไร่ ปุ๋ยหมักทำให้ผักกาดหัวและคะน้ามีผลผลิตเฉลี่ยสูงที่สุดเท่ากับ 1,191.0 และ 684.4 กก./ไร่ ตามลำดับ ในขณะที่การใช้ปุ๋ยมูลค้างคาวร่วมกับน้ำหมักมูลไส้เดือนดินทำให้ผลผลิตผักกาดหัวเพิ่มสูงที่สุด 62.5% และการใช้น้ำหมักปลาร่วมกับปุ๋ยหมักทำให้คะน้ามีผลผลิตเพิ่มสูงที่สุด 47.4% การศึกษาครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่าการเปลี่ยนแปลงสมบัติดินและผลผลิตของพืชผักผันแปรตามชนิดของปุ๋ยอินทรีย์และน้ำหมักชีวภาพที่ใช้