ผลสะสมของมูลไก่แกลบ เศษเหลือจากโรงงานแป้งมันสำปะหลัง และปุ๋ยเคมีต่อมันสำปะหลังที่ปลูกในชุดดินยโสธร

Main Article Content

รสธร คล้องธรรม
สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม
ศุภิฌา ธนะจิตต์
เอิบ เขียวรื่นรมณ์

บทคัดย่อ

ดำเนินศึกษาผลสะสมของมูลไก่แกลบ และของเศษเหลือจากโรงงานแป้งมันสำปะหลังร่วมกับอัตราปุ๋ยเคมีต่อการเจริญเติบโตของมันสำปะหลังพันธุ์ห้วยบง 80 ในชุดดินยโสธรในแปลงเกษตรกร โดยวางแผนการทดลองแบบ Split plot จำนวน 3 ซ้ำ แปลงหลัก ได้แก่ T1: ไม่ใส่วัสดุปรับปรุงดิน T2-T4: ใส่มูลไก่แกลบ 500, 1,000 และ 2,000 กก./ไร่ตามลำดับ T5-T6: ใส่กากแป้ง และเปลือกล้างมันสำปะหลัง 1,000 กก./ไร่ แปลงรองเป็นการเปรียบเทียบการใส่ปุ๋ยเคมี 4 อัตรา ได้แก่ F0 = 0:0:0; F1 = 8:4:8; F2 = 16:8:16 และ F3 = 32:16:32 กก. N:P2O5:K2O/ไร่ พบว่า การใส่มูลไก่แกลบอัตรา 2,000 กก./ไร่ส่งเสริมให้ได้ผลผลิตหัวมันสำปะหลังสด ผลผลิตแป้ง และชีวมวลส่วนเหนือดินสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติเท่ากับ 6.46, 1.53 และ 3.70 ตัน/ไร่ ตามลำดับ การใส่ปุ๋ยเคมีตามอัตราแนะนำ (16:8:16 กก. N:P2O5:K2O/ไร่) ให้ผลผลิตหัวมันสำปะหลังสดและผลผลิตแป้งสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติเท่ากับ 6.09 และ 1.45 ตัน/ไร่ ตามลำดับ และพบอิทธิพลร่วมระหว่างการใส่มูลไก่แกลบในอัตรา 2,000 กก./ไร่ กับปุ๋ยเคมีตามอัตราแนะนำที่ทำให้ได้ผลผลิตหัวมันสำปะหลังสดสูงสุดอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติเท่ากับ 7.43 ตัน/ไร่ การใส่มูลไก่แกลบโดยเฉพาะที่อัตรา 1,000 และ 2,000 กก./ไร่ ต่อเนื่อง 5 ปีส่งผลให้ดินที่ 3 ระดับความลึก (0-15, 15-30 และ 30-45 ซม.) ส่วนใหญ่มีค่าพีเอช ปริมาณอินทรียวัตถุ ปริมาณไนโตรเจนรวม ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียมที่เป็นประโยชน์สูงกว่าตำรับควบคุม และตำรับที่มีการใส่เศษเหลือจากโรงงานแป้งมันสำปะหลังทั้งสองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ การใส่มูลไก่แกลบอัตรา 2,000 กก./ไร่ ต่อเนื่องร่วมกับปุ๋ยเคมีอัตรา 16:8:16 กก. N:P2O5:K2O/ไร่ จึงเป็นจัดการที่เหมาะสมสำหรับการเพิ่มผลผลิตมันสำปะหลังในชุดดินยโสธรและปรับปรุงดินให้มีคุณภาพดีขึ้น

Article Details

บท
บทความวิจัย (research article)

References

กรมพัฒนาที่ดิน. 2561. ชุดดินยโสธร. ลักษณะและสมบัติของชุดดินภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. สำนักสำรวจและวิจัยทรัพยากรดิน, กรุงเทพฯ.

จารุวรรณ นพพันธ์, ศุภิฌา ธนะจิตต์, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม และเอิบ เขียวรื่นรมณ์. 2560. ผลของการไถกลบวัสดุอินทรีย์ปรับปรุงดินในระดับลึกต่อการแจกกระจายของเม็ดดินและการกักเก็บคาร์บอนและผลผลิตของมันสำปะหลังที่ปลูกในดินยโสธร. วารสารแก่นเกษตร 45: 57-70.

ศูนย์สารสนเทศการเกษตร. 2558. เอกสารสถิติการเกษตร ของประเทศไทยเลขที่ 2/2558 ปีเพาะปลูก 2557/2558. สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.

สมพงษ์ กาทอง และอนุชิต ทองกล่ำ. 2547. การปลูกและการดูแลรักษา, น. 15-17. ใน เอกสารวิชาการ มันสำปะหลัง ลำดับที่ 7/2547. สถาบันวิจัยพืชไร่ กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.

สัมฤทธิ์ ริยาพันธ์, ศุภิฌา ธนะจิตต์, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม และอัญชลี สุทธิประการ. 2553. การแก้ไขปัญหาชั้นดานไถพรวนเพื่อการปลูกมันสำปะหลัง. วารสารแก่นเกษตร 38: 191-204

สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร. 2561. สถิติการเกษตรของประเทศไทย ปี 2560. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ

อรพิน เกลี้ยกล่อม, ศุภิฌา ธนะจิตต์, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม, เอิบ เขียวรื่นรมย์ และลลิดา ชัยเนตร. 2553. สมบัติของชั้นดานไถพรวนในดินปลูกมันสำประหลังและอ้อย จังหวัดขอนแก่น. วารสารแก่นเกษตร. 38: 313-324.

เอกราช มีวาสนา, สมชัย อนุสนธิ์พรเพิ่ม, เอิบ เขียวรื่นรมย์ และอัญชลี สุทธิประการ. 2553. ลักษณะของชั้นดานไถพรวนในพื้นที่ปลูกมันสำปะหลังจังหวัดนครราชสีมา. วารสารแก่นเกษตร. 38: 205-214.

Agbede, T.M., S.O. Ojeniyi and A.J. Adeyemo. 2008. Effect of poultry manure on soil physical and chemical properties, growth and grain yield of sorghum in southwest, Nigeria. Am.-Eurasian J. Sustain. Agric, 2: 72-77.

Agbim, N.N. 1985. Potential of cassava peels as soil amendment II. J. Envin. Qual. 14: 411-415.

Amanullah, M.M., S. Sekar and P. Muthukrishnan, P. 2010. Prospects and potential of poultry manure. Asian J. Plant Sci., 2010: 1-11.

Anusontpornperm, S., S. Nortcliff and I. Kheoruenromne. 2009. Interpretability Comparison between Soil Taxonomic and Fertility Capability Classification Units: A Case of Some Major Cassava Soils in Northeast Thailand. Kasetsart J. (Nat. Sci.) 43: 9-18.

Anusontpornperm, S., S. Thanachit, A. Suddhiprakarn and I. Kheoruenromne. 2015. Is Rippering the Effective Solution to Alleviating Plough Pan Problem? Proceeding of the International Conference of Agricultural Engineering, 6-10 July 2014. Zurich, Switzerland.

Bray, R.A. and L.T. Kurtz. 1945. Determination of total organic and available forms of phosphorus in soil. Soil Sci. 59: 39-45.

Bremner, J.M. 1996. Nitrogen-total, pp. 1085-1122. In D.L. Sparks, ed. Methods of Soil Analysis, Part 3: Chemical Methods. Soil Science Society of America. Inc. Publisher., Madison, WI, USA.

Havlin, J.L., S.L. Tisdale, W.L. Nelson and J.D. Beaton. 2013. Soil Fertility and Fertilizers, 8th Edition. Pearson Education, Inc., NJ, USA.

Komariah, K. Ito, M. Senge, J. T. Adomako and Afandi. 2008. Amendment of soil physical and biological properties using rice husk and tapioca wastes. J. Japanese Soc. Soil Phys. 108: 81-90.

Mengel, K. and E.A. Kirkby. 1987. Principles of Plant Nutrition. 4th ed. International Potash Institute, Bern, Switzerland.

Kaewkamthong, Y., S. Thanachit, S. Anusontpornperm and W. Wiriyakitnateekul. 2014. Alleviation of Soil Compaction Problem for Growing Cassava on a Typic Paleustult, Northeast Thailand. Asian J. Crop Sci. 6: 334-344.

Lal, R. 2008. Carbon sequestration. Phil. Trans. R. Soc. B 363: 815-830.

Musyoka, M.W., N. Adamtey, A.W. Muriuki, D. Bautze, E.N. Karanja, M. Mucheru-Muna, K.K.M. Fiaboe and G. Cadisch. 2019. Nitrogen leaching losses and balances in conventional and organic farming systems in Kenya. Nutr. Cycl. Agroecosyst. 114: 237–260.

National Soil Survey Center. 1996. Soil Survey Laboratory Methods Manual. Soil Survey Investigations Report No. 42, Version 3.0. Natural Conservation Service, USDA, Washington, DC, USA.

Nelson, D.W. and L.E. Sommers. 1996. Total carbon, total organic carbon, and organic matter, pp. 961-1010. In A.L. Page, P.A.

Helmke, R.H. Loeppert, P.N. Soltanpour, M.A. Tabatabai, C.T. Johnston and M.E. Sumner, eds. Method of Soil Analysis, Part 3: Chemical Methods. American Society of Agronomy. Inc. Publisher, Madison, WI, USA.

Nilnoree, T., S. Anusontpornperm, S. Thanachit, I. Kheoruenromne and P. Petprapai. 2016. Effect of chicken manure and organic wastes from cassava starch manufacturing plant on cassava Grown on Dan Khun Thot soil. Khon Kaen Agr. J. 44: 167-178.

Okonkwo, C., I. Onyibe and C.N. Mbah. 2011. Influence of different forms of cassava peel on physicochemical properties of an Ultisol and yield of Maize (Zea mays L.) in Abakaliki south eastern Nigeria. J. Agri. Biol. Sci. 2: 78-83.

Plengsuntia, P., S. Anusontpornperm, S. Thanachit and I. Kheoruenromne. 2012. Root yield and starch content of cassava as affected by different fertilizer formulas and chicken manure. The 38th Congress on Science and Technology of Thailand (STT38), October 17-19, 2012, Chiang Mai, Thailand.

Phuniam, M., S. Anusontpornperm and S. Thanachit. 2012. Response of cassava grown on a Warin soil to perlite and chicken manure combined with Zn foliar application. The 38th Congress on Science and Technology of Thailand (STT38), October 17-19, 2012, Chiang Mai, Thailand.

Phun-iam, M., S. Anusontpornperm, S., Thanachit and I. Kheoruenromne. 2018. Yield response of cassava Huay Bong 80 variety grown in an Oxyaquic Paleustult to cassava starch waste and nitrogen fertilizer. Agri. Nat. Resour. 52: 573-580.

Pratt, P.E. 1965. Potassium, pp. 1023-1031. In C.A. Black, ed. Method of Soil Analysis, Part 2: Chemical and Microbiological Properties. Agronomy Series. No. 9.. Amer. Soc. Agron. Inc. Publ., Madison, WI, USA.

Sittibusaya, C. 1996. Strategies of developing fertilizer recommendations for field crops. Department of Agriculture, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Bangkok.

Sriket, S., S. Thanachit and S. Anusontpornperm. 2015. Effect of fertilizer rates on cassava grown on Yasothon soil amended with cassava stem base biochar and wastes from cassava starch manufacturing plant. Khon Kaen Agr. J. 43: 755-762.

Suksawat, N., S. Thanachit, S. Anusontpornperm and I. Kheoruenromne. 2010. Effect of tillage and soil amendments on yield of cassava grown on coarse-textured soils. The 36th Congress on Science and Technology of Thailand (STT36), October 26-28, 2010, Bang-na, Bangkok.

Walcott, J., S. Bruce and J. Sims. 2009. Soil Carbon for Carbon Sequestration and Trading: A Review of Issues for Agriculture and Forestry. Bureau of Rural Sciences, Department of Agriculture, Fisheries and Forestry, Australian Government, Canberra, Australia.

Walkley, A. and C.A. Black. 1934. An examination of Degtjareff method for determining soil organic matter: a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Sci. 37: 29-38.

Weil, R.R. and W. Kroontje. 1979. Physical condition of Davidson clay loam after five years of poultry manure application. J. Environ. Qual., 8: 837-392.

Yan H., M. Cao, J. Liu and B. Tao. 2007. Potential and sustainability for carbon sequestration with improved soil management in agricultural soils of China. Agr. Ecos. Envir.121: 325-335.