การยอมรับเทคโนโลยีการผลิตยาสูบเตอร์กิชตามแนวปฏิบัติทางการเกษตรที่เหมาะสมของเกษตรกรในจังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพพื้นฐานทางสังคมและเศรษฐกิจของเกษตรกร 2) สภาพการผลิตและปัญหาในการผลิตยาสูบเตอร์กิช 3) การยอมรับเทคโนโลยีการผลิตยาสูบเตอร์กิชตามแนวปฏิบัติทางการเกษตรที่เหมาะสมของเกษตรกร และ 4) เปรียบเทียบการยอมรับเทคโนโลยีการผลิตยาสูบเตอร์กิชตามแนวปฏิบัติทางการเกษตรที่เหมาะสมของเกษตรกรผู้ปลูกยาสูบในจังหวัดร้อยเอ็ดในฤดูการผลิต 2561/2562 ที่มีลักษณะพื้นฐานทางสังคมและเศรษฐกิจบางประการที่แตกต่างกัน ใช้การวิจัยเชิงปริมาณเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง 183 ราย ในเดือนตุลาคม – ธันวาคม 2562 โดยใช้แบบสัมภาษณ์ที่มีค่าความเชื่อมั่น 0.79 สถิติที่ใช้ ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าสูงสุด ค่าต่ำสุด ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน t-test และ F-test ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรผู้ให้ข้อมูลเป็นเพศชายร้อยละ 58.50 มีอายุเฉลี่ย 53.66 ปี มีขนาดพื้นที่ถือครองเฉลี่ย 13.63 ไร่ ในปี พ.ศ. 2561       มีรายได้เฉลี่ย 161,480.50 บาท มีรายได้จากการจำหน่ายยาสูบเฉลี่ย 36,110 บาท มีภาระหนี้สินเฉลี่ย 29,797 บาท เกษตรกรมีพื้นที่ปลูกยาสูบเฉลี่ย 2.70 ไร่ เกษตรกรทุกรายปลูกยาสูบโดยใช้พันธุ์แซมซูน เกษตรกรส่วนใหญ่ปลูกยาสูบบนพื้นที่ราบและปลูกยาสูบแบบแถวเดี่ยว เกษตรกรได้รับผลผลิตยาสูบเฉลี่ย 172.02 กก./ไร่ การยอมรับเทคโนโลยีการผลิตยาสูบเตอร์กิชตามแนวปฏิบัติทางการเกษตรที่เหมาะสมของเกษตรกรพบว่า ภาพรวมมีการยอมรับเทคโนโลยีในระดับน้อย ค่าเฉลี่ย 1.16 โดยประเด็นที่เกษตรกรยอมรับในระดับน้อย ได้แก่ 1) การปลูกยาสูบในช่วงเดือนตุลาคม - พฤศจิกายน 2) การพรางแสงก่อนตากแดด 3 – 5 วัน 3) การกองหมักใบยา โดยใช้วัสดุคลุมใบยาให้มิดชิด ตามลำดับ และประเด็นที่เกษตรกรไม่ยอมรับ ได้แก่ 1) การบันทึกผลผลิตและรายได้ 2) การบันทึกข้อมูลการปฏิบัติงาน 3) การบันทึกการระบาดของโรคและแมลงศัตรู และ 4) การบันทึกปัญหาและอุปสรรคที่พบ ตามลำดับ และผลการเปรียบเทียบการยอมรับเทคโนโลยีพบว่า อายุ พื้นที่ปลูกยาสูบ และผลผลิตยาสูบเตอร์กิชเฉลี่ยต่อไร่ ที่แตกต่างกัน มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.05) โดยเกษตรกรที่มีพื้นที่ปลูกยาสูบที่มากกว่ามีแนวโน้มจะยอมรับเทคโนโลยีที่สูงกว่าเกษตรกรที่มีพื้นที่ปลูกยาสูบที่น้อยกว่า ดังนั้นเจ้าหน้าที่ส่งเสริมควรส่งเสริมให้ความรู้แบบเจาะจงกลุ่มเป้าหมาย เพื่อให้การส่งเสริมถ่ายทอดความรู้ประสบความสำเร็จ