ผลกระทบเชิงเศรษฐกิจของภาษีสรรพสามิตต่อการปลูกยาสูบ: มุมมองทางมหภาคและจุลภาค

บทคัดย่อ

จากมุมมองทางมหภาค การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อประมาณผลกระทบของการเพิ่มขึ้นของราคาขายปลีกของบุหรี่ในประเทศต่อความต้องการใบยาสูบภายในประเทศ พื้นที่เพาะปลูกยาสูบ และการใช้แรงงานในการทำยาสูบ วิธีการศึกษา คือ การจำลองสถานการณ์โดยใช้แบบจำลองทางเศรษฐมิติกับชุดข้อมูลทุติยภูมิ หลักฐานเชิงประจักษ์ของผลการจำลองสถานการณ์ของประเทศไทยสามารถบอกเป็นนัยว่า แม้เครื่องมือภาษีสรรพสามิตจะเป็นประโยชน์ต่อนโยบายการควบคุมยาสูบ อย่างไรก็ตามผลข้างเคียงของอุปทานหรือชาวไร่ยาสูบเป็นสิ่งที่ควรตระหนัก สำหรับมุมมองทางจุลภาคนั้น การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ผลกระทบของการปรับปรุงโครงสร้างภาษีสรรพสามิตของไทยในเดือนกันยายน 2560 ต่อรายได้ครัวเรือนของชาวไร่ยาสูบพันธุ์เวอร์จิเนีย พันธุ์เบอร์เลย์ พันธุ์เตอร์กิซ และยาสูบพันธุ์พื้นเมืองของไทย วิธีการศึกษา คือ การทดสอบความแตกต่างทางสถิติระหว่างค่าเฉลี่ย 2 ช่วงเวลา (ปีเพาะปลูก 2560/2561 และ 2561/2562) กับชุดข้อมูลปฐมภูมิ ผลการศึกษา พบว่า กลุ่มตัวอย่างชาวไร่ยาสูบพันธุ์เวอร์จิเนีย พันธุ์เบอร์เลย์ และพันธุ์เตอร์กิซในกรณีศึกษา จังหวัดเชียงราย จังหวัดเพชรบูรณ์ และจังหวัดร้อยเอ็ด ตามลำดับ ที่ขายใบยาสูบให้กับการยาสูบแห่งประเทศไทย (ยสท.) เท่านั้น และกลุ่มตัวอย่างของชาวไร่ยาสูบพันธุ์เบอร์เลย์ ซึ่งขายใบยาสูบให้กับ ยสท. และบริษัทส่งออก และ/หรือพ่อค้าคนกลาง มีรายได้ของครัวเรือนลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ณ ระดับ 0.05 ดังนั้นการจัดตั้งของกองทุนชุมชนยาสูบแห่งชาติในประเทศไทยควรเป็นทางเลือกในการจัดการประเด็นดังกล่าว