พฤติกรรมการใช้สารเคมีของเกษตรกรผู้ผลิตมะเขือเทศผลสดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา พฤติกรรมการใช้สารเคมีของเกษตรกรผู้ปลูกมะเขือเทศผลสดในภาคตะตันออกเฉียงเหนือ โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากเกษตรกร 5 จังหวัด ได้แก่ นครพนม สกลนคร หนองคาย บึงกาฬ และนครราชสีมา กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 240 ราย  โดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง (Structured Questionnaire) วิเคราะห์ข้อมูลด้วย โปรแกรมสำเร็จรูปทางสถิติ SPSS for Windows โดยใช้ค่าสถิติ ความถี่ ร้อยละ และค่าเฉลี่ย และเปรียบเทียบพฤติกรรม ใช้สถิต t-test และ F-test พบว่า เกษตรกรผู้ผลิตมะเขือเทศผลสดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเป็นหญิง คิดเป็นร้อยละ 61.7 อายุเฉลี่ย 52.51 ปี และมีรายได้จากการผลิตมะเขือเทศผลสดเฉลี่ยครัวเรือนละ 70,169.49 บาทต่อปี มีพื้นที่ปลูกมะเขือเทศเฉลี่ย 2.74 ไร่ พันธุ์มะเขือเทศที่เกษตรกรนิยมปลูกมากที่สุด ได้แก่ ตองหนึ่ง ลูกหล้าคำแพง และเทพประทาน ซึ่งส่วนใหญ่เกษตรกรซื้อเมล็ดพันธุ์จากร้านค้าเกษตร (ร้อยละ 82.5) ผลผลิตเฉลี่ย 3,876.33 กิโลกรัม/ไร่  ตลาดที่สำคัญ ได้แก่ การขายส่งให้พ่อค้าคนกลางทั้งในและนอกพื้นที่  รวมถึงการส่งโรงงานอุตสาหกรรม ปัญหาในการผลิตมะเขือเทศของเกษตรกร ที่สำคัญ ได้แก่ ต้นการผลิตทุนสูง แรงงานไม่เพียงพอ ราคาขายไม่แน่นอน อีกทั้งถูกกดราคาจากพ่อค้าคนกลาง จากนี้ยังพบปัญหา โรคและแมลงรบกวน เช่น โรคเหี่ยวเหลือง โรครากเน่าโคนเน่า  การศึกษาพฤติกรรมการใช้สารเคมีของเกษตรกรผู้ปลูกมะเขือเทศผลสด พบว่า เกษตรกรปฏิบัติทุกครั้งในเกือบทุกประเด็น และเมื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมการใช้สารเคมีของเกษตรกรจำแนกตาม เพศ ระดับการศึกษา ประสบการณ์การปลูกมะเขือเทศ ขนาดพื้นที่ปลูกมะเขือเทศ รายได้จากมะเขือเทศ และเขตพื้นที่ปลูกมะเขือเทศ พบว่า มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001, 0.01 และ 0.05 ในหลายประเด็น