ปริมาณสารสำคัญและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระในน้ำสกัดมะเม่าที่ปลูกในแปลงอนุรักษ์สายต้น

บทคัดย่อ

มะเม่า (Antidesma thwaitesianum Müll. Arg.) พบทั่วไปในเขตร้อน ประเทศไทยปลูกแพร่หลายในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีการปลูกและนำมาใช้ประโยชน์เป็นพืชเศรษฐกิจที่มีความสำคัญในท้องถิ่น มีการนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์อย่างแพร่หลาย แต่การศึกษาคุณสมบัติสารสำคัญในแต่ละสายต้นเพื่อให้เหมาะสมกับการนำไปใช้ประโยชน์โดยเฉพาะในการแปรรูปอาหารยังมีอยู่จำกัด การศึกษาในครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณสารฟีนอลิกทั้งหมด สารฟลาโวนอยด์ ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ปริมาณน้ำตาลและปริมาณกรดอินทรีย์ในน้ำสกัดมะเม่า 8 สายต้น จากแปลงรวบรวมพันธุ์ (in situ) สถานีวิจัยลำตะคอง จังหวัดนครราชสีมา ผลการศึกษาพบว่าสายต้นภูโซงมีปริมาณสารฟีนอลิกทั้งหมดและสารฟลาโวนอยด์สูงที่สุด สายต้นสร้างค้อ 1 มีปริมาณน้ำตาลกลูโคสและฟรุกโทสสูงสุด สายต้นสร้างค้อ 1 และสร้างค้อ 2 มีปริมาณกรดทาร์ทาริกสูงสุด ในขณะที่เม่าขมมีปริมาณกรดซิตริกสูงสุด จากการศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ DPPH พบว่าสายต้นภูโซงมีฤทธิ์ในการต้านอนุมูลอิสระสูงที่สุด สายต้นภูพานเพชรมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระต่ำที่สุด ปริมาณสารฟีนอลิกทั้งหมดมีความสัมพันธ์กับการเพิ่มขึ้นของฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ DPPH (p < 0.01) และการลดลงของปริมาณน้ำตาลกลูโคส (p < 0.05) และสารฟลาโวนอยด์มีความสัมพันธ์กับการลดลงของปริมาณกรดซิตริก  (p < 0.05)