การชักนำแคลลัสของดีบัวในสภาพปลอดเชื้อ

Main Article Content

ศุภณัฏฐ์ กาญจนวัฒนาวงศ์
วรรณกร ศรีทน
ราฮีมา วาแมดีซา

บทคัดย่อ

บัวหลวงเป็นไม้ดอกเขตร้อนที่ใช้ประโยชน์ทั้งเป็นไม้ดอกและพืชสมุนไพร โดยเอ็มบริโอ (ดีบัว) มีสรรพคุณทางการแพทย์ช่วยลดความดันโลหิต แต่ด้วยปัจจัยของฤดูกาลและสภาพแวดล้อมทำให้พืชมีการพักตัวปริมาณการออกดอกและการได้มาซึ่งดีบัวมีจำกัดและไม่ต่อเนื่อง ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงศึกษาการชักนำการเกิดแคลลัสของดีบัวในสภาพปลอดเชื้อ เพื่อเป็นทางเลือกในการผลิตสารสำคัญต่อไป โดยพบว่า การฟอกฆ่าเชื้อด้วยการจุ่มเอทิลแอลกอฮอล์ 95% แล้วผ่านเปลวไฟ และการแช่ในสารละลายไฮเตอร์® ที่ความเข้มข้นและเวลาต่างกันให้ผลไม่ต่างกันคือ มีชิ้นส่วนที่ไม่ปนเปื้อนและรอดชีวิต 100% ผลของสารควบคุมการเจริญเติบโตพืชต่อการเกิดแคลลัสบนอาหารสูตร Murashige และ Skoog (MS) พบว่า ทุกกรรมวิธีมีชิ้นส่วนที่รอดชีวิตไม่ต่างกัน (ร้อยละ 92.50 – 100) แต่มีเพียงการเลี้ยงบนอาหารที่เติม 2,4-D ความเข้มข้น 2.20 มก./ล. ร่วมกับ BAP ความเข้มข้น 0.11 มก./ล. ที่สามารถชักนำการเกิดแคลลัสของดีบัวได้ (ร้อยละ 66.67) แคลลัสมีขนาดเฉลี่ย 0.48 ซม. และยังมีผลให้ชิ้นส่วนที่พัฒนาเป็นยอดมีความยาวยอด (1.12±0.26 ซม.) และความยาวก้านใบเฉลี่ย (0.99±0.23 ซม.) สูงกว่ากรรมวิธีอื่นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) จากนั้นศึกษาการกระตุ้นการสร้างแคลลัสภายใต้แสงสี LEDs ที่ต่างกัน พบว่า การเลี้ยงภายใต้แสงสีแดง น้ำเงิน ม่วง และที่มืด ไม่มีผลต่อการเกิดและพัฒนาของแคลลัส (p<0.05)  โดยมีอัตราชิ้นส่วนที่รอดชีวิตร้อยละ 72.50 – 90.00 ชิ้นส่วนที่เกิดแคลลัสร้อยละ 27.50 - 49.16 และน้ำหนักสดแคลลัสต่อชิ้นส่วนอยู่ระหว่าง 0.04 - 0.07 ก.

Article Details

บท
บทความวิจัย (research article)

References

จิตเกษม เที่ยงจิตต์, ภัควดี ภักดีงาม และสุเม อรัญนารถ. 2546. การชักนำให้เกิดแคลลัสในบัวหลวงพันธุ์บุณฑริก. น. 105-110. ใน: การสัมมนาวิชาการ เรื่อง พัฒนาบัวให้เป็นพืชเศรษฐกิจของชาติ. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มูลนิธิวิทยาศาสตร์การเกษตร.

ทวีพงศ์ สุวรรณโร. 2567. การทำนาบัว. สำนักส่งเสริมและฝึกอบรม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. แหล่งข้อมูล: http://eto.ku.ac.th/neweto/e-book/plant/flower/nabau.pdf. ค้นเมื่อ 11 เมษายน 2567.

เยาวพา จิระเกียรติกุล, รัชนีวรรณ จิระพงศ์พัฒนา, ภาณุมาศ ฤทธิไชย, ศรีโสภา เรืองหนู และอรุณ พรอิฐรัตน์. 2562. ผลของ ระยะเวลากระตุ้นด้วยสารสกัดยีสต์ต่อปริมาณสารทุติยภูมิของยอดหัวข้าวเย็น (Dioscorea birmanica Prain & Burkill) ในสภาพปลอดเชื้อ. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. 28(10): 1759-1770.

สุวิมล โต่นวุธ. 2553. บัวหลวง - บัวสาย ทลายพิษ. กรีน - ปัญญาญาณ. นนทบุรี.

Abd Alhady, M. R. A. A., R. E. S. Abo El-Fadl, G. A. E. M. Hegazi, and S. Y. Desoukey. 2020. In vitro production of some secondary metabolites from Cupressus sempervirens. Journal of Advanced Biomedical and Pharmaceutical Sciences. 3(3): 127-134.

Ahmadpoor, F., N. Zare, R. Asghari, and P. Sheikhzadeh. 2022. Sterilization protocols and the effect of plant growth regulators on callus induction and secondary metabolites production in in vitro cultures Melia azedarach L. AMB Express. 12(1): 1-12.

Alvarenga, I. C. A., F. V. Pacheco, S. T. Silva, S. K. V. Bertolucci, and J. E. B. P. Pinto. 2015. In vitro culture of Achillea millefolium L.: quality and intensity of light on growth and production of volatiles. Plant Cell, Tissue and Organ Culture (PCTOC). 122: 299-308.

Arunyanart, S., and M. Chaitrayagun. 2005. Induction of somatic embryogenesis in lotus (Nelumbo nucifera Geartn.). Scientia Horticulturae. 105(3): 411-420.

Bharathi Priya, L., C. Y. Huang, R. M. Hu, B. Balasubramanian, and R. Baskaran. 2021. An updated review on pharmacological properties of neferine—A bisbenzylisoquinoline alkaloid from Nelumbo nucifera. Journal of Food Biochemistry. 45(12): e13986.

Bloomfield, S. F., M. Arthur, E. Looney, K. Begun, and H. Patel. 1991. Comparative testing of disinfectant and antiseptic products using proposed European suspension testing methods. Letters in Applied Microbiology. 13(5): 233-237.

Buathong, R., K. Saetiew, S. Phansiri, N. Parinthawong, and S. Arunyanart. 2013. Tissue culture and transformation of the antisense DFR gene into lotus (Nelumbo nucifera Gaertn.) through particle bombardment. Scientia Horticulturae. 161: 216-222.

Chandana, B. C., H. C. Nagaveni, D. Lakshmana, S. S. Kolakar, and M. S. Heena. 2018. Role of plant tissue culture in micropropagation, secondary metabolites production and conservation of some endangered medicinal crops. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry. 7(3S): 246-251.

Chen, Y., G. Fan, H. Wu, Y. Wu, and A. Mitchell. 2007. Separation, identification and rapid determination of liensine, isoliensinine and neferine from embryo of the seed of Nelumbo nucifera Gaertn. by liquid chromatography coupled to diode array detector and tandem mass spectrometry. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis. 43(1): 99-104.

Deepa, A. V., M. Anju, and T. D. Thomas. 2018. The Applications of TDZ in Medicinal Plant Tissue Culture. In: Ahmad, N., Faisal, M. (eds) Thidiazuron: From Urea Derivative to Plant Growth Regulator. Springer, Singapore.

Deng, X., Y. Xiong, J. Li, D. Yang, J. Liu, H. Sun, H. Song, Y. Wang, J. Ma, Y. Liu, and M. Yang. 2020. The establishment of an efficient callus induction system for lotus (Nelumbo nucifera). Plants. 9(11): 1436.

Gulzar, B., A. Mujib, M. Q. Malik, J. Mamgain, R. Syeed, and N. Zafar. 2020. Plant tissue culture: agriculture and industrial applications. In Transgenic technology based value addition in plant biotechnology (pp. 25-49). Academic Press.

Gao, F., C. Peng, H. Wang, H. Shen, and L. Yang. 2021. Selection of culture conditions for callus induction and proliferation by somatic embryogenesis of Pinus koraiensis. Journal of Forestry Research. 32: 483–491.

Guo, G., ansd B. R. Jeong. 2021. Explant, medium, and Plant Growth Regulator (PGR) affect induction and proliferation of callus in Abies koreana. Forests. 12(10): 1388.

Hassanpour, H. 2022. Potential impact of red-blue LED light on callus growth, cell viability, and secondary metabolism of Hyoscyamus reticulatus. In Vitro Cellular and Developmental Biology-Plant. 58(2): 256-265.

Lai, C. C., H. Pan, J. Zhang, Q. Wang, Q. X. Que, R. Pan, Z. X Lai, and G. T. Lai. 2022. Light quality modulates growth, triggers differential accumulation of phenolic compounds, and changes the total antioxidant capacity in the red callus of Vitis davidii. Journal of Agricultural and Food Chemistry. 70(41): 13264-13278.

Liu, Q., D. Zhang, F. Liu, M. Qin, and D. Tian. 2019. Micropropagation of Nelumbo nucifera ‘Weishan Hong’ through germfree mature embryos. In Vitro Cellular and Developmental Biology-Plant. 55: 305-312.

Matsumoto, K., M. C. Coelho, D. C. Momte, and J. B. Teixera. 2009. Sterilization of non-autoclavable vessels and culture media by sodium hypochlorite for in vitro culture. Acta Horticulturae. 839: 329-336.

Mukherjee, P. K., D. Mukherjee, A. K. Maji, S. Rai, and M. Heinrich. 2009. The sacred lotus (Nelumbo nucifera)–phytochemical and therapeutic profile. Journal of Pharmacy and Pharmacology. 61(4): 407-422.

Nacheva, L., N. Dimitrova, and A. Vassilev. 2021. Response of in vitro cultivated highbush blueberry (Vaccinium corymbosum L.) to different LED lighting. Acta Horticulturae. 1337: 17-24.

Pal, I., and P. Dey. 2015. A review on lotus (Nelumbo nucifera) seed. International Journal of Science and Research. 4(7): 1659-1665.

Ramandi, A., I. Y. Javan, F. M. Tazehabadi, G. I. Asl, R. Khosravanian, and M. H. Ebrahimzadeh. 2019. Improvement in seed surface sterilization and in vitro seed germination of ornamental and medicinal plant-Catharanthus roseus (L.). Chiang Mai Journal of Science. 46(6): 1107-1112.

Schaller, G. E., I. H. Street, and J. J. Kieber. 2014. Cytokinin and the cell cycle. Current Opinion in Plant Biology. 21: 7-15.

Si, Y., Y. Haxim, and L. Wang. 2022. Optimum sterilization method for in vitro cultivation of dimorphic seeds of the succulent halophyte Suaeda aralocaspica. Horticulturae. 8(4): 289.

Silva, S. T., S. K. V. Bertolucci, S. H. B. da Cunha, L. E. S. Lazzarini, M. C. Tavares, and J. E. B. P. Pinto. 2017. Effect of light and natural ventilation systems on the growth parameters and carvacrol content in the in vitro cultures of Plectranthus amboinicus (Lour.) Spreng. Plant Cell, Tissue and Organ Culture (PCTOC). 129: 501-510.

Suangto, S., S. Ruamrungsri, and P. Hongpakdee. 2019. Summer condition promoted growth, development, and carbohydrate content in sacred lotus (Nelumbo nucifera Gaertn.). Acta Horticulturea. 1298: 427-434.

Suo, J., C. Zhou, Z. Zeng, X. Li, H. Bian, J. Wang, M. Zhu, and N. Han. 2021. Identification of regulatory factors promoting embryogenic callus formation in barley through transcriptome analysis. BMC Plant Biology. 21(145): 1-19.

Talukdar, M., D.K. Swain, and P.B.S. Bhadoria. 2022. Effect of IAA and BAP application in varying concentration on seed yield and oil quality of Guizotia abyssinica (Lf) Cass. Annals of Agricultural Sciences. 67(1): 15-23.

Technical Service Group of Occidental Chemical Corporation. 2014. Sodium hypochlorite handbook. OxyChem, TX. Available: https://www.forceflowscales.com/downloads/chemical-safety/hypochlorite/Hypo_Handbook_Oxy_Chem.pdf. Accessed Oct.15, 2023.

Tomaszewicz, W., M. Cioć, K. Dos Santos Szewczyk, M. Grzyb, W. Pietrzak, B. Pawłowska, and A. Mikuła. 2022. Enhancing in vitro production of the tree fern Cyathea delgadii and modifying secondary metabolite profiles by LED lighting. Cells. 11(3): 486.

Veluru, A., K. Devakumar, M. Neema, S. Shil, N. R. Nagaraja, and A. Karun. 2024. Effect of light-emitting diodes on somatic embryogenesis and tissue-cultured plantlet growth of arecanut (Areca catechu) dwarf hybrid VTLAH-2. Current Horticulture. 12(1): 55-60.

Yu, Y., W. Qin, Y. Li, C. Zhang, Y. Wang, Z. Yang, X. Ge, and F. Li. 2019. Red light promotes cotton embryogenic callus formation by influencing endogenous hormones, polyamines and antioxidative enzyme activities. Plant Growth Regulation. 87: 187-199.

Zaytseva, Y., A. Petruk, and T. Novikova. 2023. Thidiazuron and LED lighting enhance taxifolin and rutin production in Rhododendron mucronulatum Turcz. microshoot culture. Journal of Plant Growth Regulation. 42(5): 2933-2942.