การเพาะเลี้ยงมดแดงในครัวเรือน กรณีศึกษาพื้นที่แปลงปลูกไม้มีค่าทางเศรษฐกิจในจังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาชนิดพันธุ์ไม้ ปริมาณผลผลิต ต้นทุน และรายได้จากการเลี้ยงมดแดงในพื้นที่แปลงปลูกไม้มีค่าทางเศรษฐกิจของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนรักษ์ป่าพัฒนาชีวิตด้วยเศรษฐกิจพอเพียง จังหวัดสุรินทร์ ทำการคัดเลือกแปลงปลูกโดยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจงจำนวนทั้งหมด 7 แปลง ผลการศึกษา พบว่าพันธุ์ไม้ที่มดแดงมักใช้สร้างรังมีจำนวนทั้งสิ้น 16 ชนิด ประกอบด้วยไม้ยืนต้น ไม้เลื้อยเนื้อแข็ง และไม้พุ่มเตี้ย และพบว่ามะม่วงเป็นพันธุ์ไม้ที่มดแดงเลือกใช้ในการสร้างรังมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 17.42 รองลงมาเป็นต้นยางนา มะฮอกกานี หว้า แดง และสะเดา คิดเป็นร้อยละ 14.39, 10.61, 9.09, 8.33 และ 8.33 ตามลำดับ พบการสร้างรังมดแดงตั้งแต่ 1 รัง/ต้น ถึง 12 รัง/ต้น ขนาดของรังมดแดงมีตั้งแต่ 9.4 x 12.2 เซนติเมตร ซึ่งพบบนต้นน้ำใจใคร่ ถึงขนาด 24.8 x 31.5 เซนติเมตร บนต้นกระถินเทพา หลังจากเลี้ยงมดแดงเป็นระยะเวลา 6 เดือน ได้ปริมาณผลผลิตตั้งแต่ 18.5 - 285.5 กรัม/รัง เมื่อวิเคราะห์ต้นทุนทางเศรษฐศาสตร์เป็นระยะเวลา 6 เดือน (กันยายน 2565 - กุมภาพันธ์ 2566) พบว่าต้นทุนทั้งหมดเฉลี่ยเท่ากับ 4,576.77 บาทต่อแปลงต่อรอบการเลี้ยง เกษตรกรเก็บผลผลิตมดแดงตั้งแต่ช่วงต้นเดือนกุมภาพันธ์ถึงปลายเดือนพฤษภาคม ปริมาณผลผลิตเท่ากับ 5.0 - 10.0 กิโลกรัม รายได้เท่ากับ 3,500 - 7,000 บาทต่อแปลงต่อรอบการเลี้ยง ราคาจำหน่ายกิโลกรัมละ 700 บาท