ผลของปุ๋ยหมักและถ่านชีวภาพต่อการผลิตผักกาดหอมภายใต้ชุดดินสันทรายที่มีความอุดมสมบูรณ์ต่ำ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ดินถือเป็นเป้าหมายที่สำคัญเพื่อการผลิตพืชให้ได้ผลผลิตตามความต้องการ โดยเฉพาะหากเป็นการใช้วัสดุเหลือใช้ภายในฟาร์มย่อมทำให้การปรับปรุงดินนั้นมีต้นทุนต่ำและสามารถหมุนเวียนปัจจัยการผลิตที่นำไปสู่ความยั่งยืนได้ ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้ปุ๋ยหมักและถ่านชีวภาพเปรียบเทียบกับการใช้ปุ๋ยเคมีสำหรับการผลิตผักกาดหอมเรดโอ๊ค โดยวางแผนการทดลองแบบบล็อกสุ่มสมบูรณ์ จำนวน 4 ซ้ำ (บล็อก) 10 ตำรับทดลอง ได้แก่ T1: ไม่ใส่ปุ๋ยและถ่านชีวภาพ (ควบคุม), T2-T3: ปุ๋ยหมักอัตรา 1,000 และ 2,000 กิโลกรัมต่อไร่, T4-T5: ถ่านชีวภาพอัตรา 1,000 และ 2,000 กิโลกรัมต่อไร่, T6: ปุ๋ยหมักและถ่านชีวภาพอย่างละ 1,000 กิโลกรัมต่อไร่, T7: ปุ๋ยหมัก 1,000 กิโลกรัมต่อไร่ และถ่านชีวภาพ 2,000 กิโลกรัมต่อไร่, T8: ปุ๋ยหมัก 2,000 กิโลกรัมต่อไร่ และถ่านชีวภาพ 1,000 กิโลกรัมต่อไร่, T9: ปุ๋ยหมัก 2,000 กิโลกรัมต่อไร่ และถ่านชีวภาพ 2,000 กิโลกรัมต่อไร่ และ T10: ปุ๋ยเคมีตามคำแนะนำของกรมวิชาการเกษตร (ปุ๋ยสูตร 16-16-16 + 46-0-0 อย่างละ 30 กิโลกรัมต่อไร่ และรองพื้นด้วยปุ๋ยมูลโค 2,000 กิโลกรัมต่อไร่) จากผลการทดลองพบว่า การใส่ปุ๋ยเคมียังคงทำให้ผักกาดหอมเรดโอ๊คมีน้ำหนักสดต้นดีที่สุดทั้ง 2 รอบการเก็บเกี่ยว และมีต้นทุนของปุ๋ยที่ต่ำกว่าการใช้ปุ๋ยหมักและถ่านชีวภาพในอัตราที่สูงที่สุด อย่างไรก็ตามหากสามารถจำหน่ายผลผลิตในราคาผลผลิตปลอดภัย/เกษตรอินทรีย์ จะพบว่า การใส่ปุ๋ยหมัก 2,000 กิโลกรัมต่อไร่ และถ่านชีวภาพ 2,000 กิโลกรัมต่อไร่ ทำให้ได้กำไรสุทธิสูงที่สุด
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
กรมพัฒนาที่ดิน. 2553. คู่มือการปฏิบัติงานกระบวนการวิเคราะห์พืช ปุ๋ย และสิ่งปรับปรุงดิน. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
กรมพัฒนาที่ดิน. 2558. ชุดดินภาคเหนือ ความรู้พื้นฐานเพื่อการเกษตร. กองสำรวจดินและวิจัยทรัพยากรดิน, กรมพัฒนาที่ดิน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
เกศศิรินทร์ แสงมณี, ชัยนาม ดิสถาพร และสุรชัย สุวรรณชาติ. 2557. การจัดการดินด้วยเทคโนโลยีชีวภาพและถ่านชีวภาพในการผลิตผักคะน้าในดินทราย. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตร. 45: 605-608.
ชุมพล บุษบก และโยธิน กัลยาเลิศ. 2564. การศึกษาโครงสร้างจุลภาคและองค์ประกอบเคมีของถ่านชีวภาพจากวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตรเพื่อใช้เป็นวัสดุปรับปรุงดิน. วารสารวิจัยและนวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 2: 1-12.
ดาวยศ นิลนนท์. 2562. การใช้ถ่านชีวภาพที่ผลิตจากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรที่มีต่อปริมาณและคุณภาพของว่านหางจระเข้ในดินทราย ชุดดินหุบกะพง, น. 98-106. ใน: รายงานการประชุมวิชาการกรมพัฒนาที่ดิน ปี พ.ศ. 2562. กรมพัฒนาที่ดิน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
บรรเจิดลักษณ์ จินตฤทธิ์ และนวลจันทร์ ภาสดา. 2560. การศึกษาสมบัติของถ่านชีวภาพต่อสมบัติของดินและผลผลิตพืชสมุนไพรขมิ้นชันในพื้นที่ดินเปรี้ยวจัด. กองวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดิน, กรมพัฒนาที่ดิน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
บรรเจิดลักษณ์ จินตฤทธิ์ และรติกร ณ ลำปาง. 2561. การประเมินคุณภาพดินและการใช้ถ่านชีวภาพ (ไบโอชาร์) เพื่อเพิ่มคาร์บอนในดิน และเพิ่มผลผลิตพืชผักอินทรีย์ในพื้นที่ดินกรด. กองวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดิน, กรมพัฒนาที่ดิน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
บริษัทมหาชนจำกัด ซีพี แอ็กซ์ตร้า. 2567. ราคาสินค้าหมวดหมู่ผักสลัด. แหล่งที่มา: https://www.makro.pro/th/p/247455-648733942295419. ค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2567.
บริษัท โฟคอล โซลูชั่น จำกัด. 2567. ราคาผักสลัดประจำวัน. แหล่งที่มา: https://www.kasetprice.com/ราคา/ผักสลัด/วันนี้. ค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2567.
ปิยะ ดวงพัตรา. 2556. สารปรับปรุงดิน. พิมพ์ครั้งที่ 2, สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
ยงยุทธ โอสถสภา. 2558. ธาตุอาหารพืช. พิมพ์ครั้งที่ 4, สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
ยงยุทธ โอสถสภา, อรรถศิษฐ์ วงศ์มณีโรจน์ และชวลิต ฮงประยูร. 2554. ปุ๋ยเพื่อการเกษตรยั่งยืน. พิมพ์ครั้งที่ 2, สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
วังไพร ตรีเมฆ และพิษณุ แก้วตะพาน. 2564. ผลของชนิดปุ๋ยมูลสัตว์และถ่านชีวภาพที่มีผลต่อการเจริญเติบโตของผักสลัดกรีนโอ๊ค, น. 503-509. ใน: การประชุมวิชาการระดับชาติด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม ครั้งที่ 3 26 มีนาคม 2564. มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, เลย.
สุทธวรรณ วชิรธนุศร อรประภา เทพศิลปวิสุทธิ์ พักตร์เพ็ญ ภูมิพันธ์ และสมชาย ชคตระการ. 2563. ผลของปุ๋ยมูลไก่และถ่านชีวภาพต่อสมบัติทางเคมีของดินและการเจริญเติบโตของผักกาดหอมพันธุ์กรีนโอ๊คที่ปลูกในสภาพดินกรด. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 28: 343-355.
อรประภา เทพศิลปวิสุทธิ์ และสมชาย ชคตระการ. 2563. ประสิทธิภาพของปุ๋ยมูลไก่และถ่านชีวภาพต่อความสามารถในการผลิตผักสลัดพันธุ์กรีนโอ๊คในสภาพดินกรด. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 28: 1267-1280.
อัศวิน เนตรถนอมศักดิ์. 2564. การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ร่วมกับถ่านชีวภาพและการคลุมดินในการผลิตคะน้าอินทรีย์ต่อการกักเก็บความชื้น. งานวิจัยเพื่อประกอบการแต่งตั้งให้ดํารงตําแหน่ง นักวิชาการเกษตรชํานาญการพิเศษ ในพื้นที่ศูนย์วิจัยการอนุรักษ์ดินและน้ำ อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา. กองวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดิน, กรมพัฒนาที่ดิน, กระทรวงเกษตรและสหกรณ์, กรุงเทพฯ.
อภิชัย ศักดิ์อาภา. 2564. การพัฒนาปัจจัยการผลิตจากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรภายในฟาร์มสำหรับผลิตผักเคลอินทรีย์. วิทยานิพนธ์ ระดับบัณฑิตศึกษาสาขาการจัดการเกษตรอินทรีย์, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ปทุมธานี.
Chrysargyris, A., M. Prasad, A. Kavanagh, and N. Tzortzakis. 2020. Biochar type, ratio, and nutrient levels in growing media affects seedling production and plant performance. Agronomy. 10: article ID 1421.
Hong, J., F. Xu, G. Chen, X. Huang, S. Wang, L. Du, and G. Ding. 2022. Evaluation of the effects of nitrogen, phosphorus, and potassium applications on the growth, yield, and quality of lettuce (Lactuca sativa L.). Agronomy. 12: article ID 2477.
Hoque, M. M., H. Ajwa, M. Othman, R. Smith, and M. Cahn. 2010. Yield and postharvest quality of lettuce in response to nitrogen, phosphorus, and potassium fertilizers. Horticultural Science. 45: 1539-1544.
Jeffery, S., F. G. A. Verheijen, M. Van Der Velde, and A. C. Bastos. 2011. A quantitative review of the effects of biochar application to soils on crop productivity using meta-analysis. Agriculture, Ecosystems and Environment. 144: 175-187.
Nagata, M., and I. Yamashita. 1992. Simple method for simultaneous determination of chlorophyll and carotenoids in tomato fruit. Journal of the Japanese Society for Food Science and Technology. 39: 925–928.
Sahin, O. 2023. Growing media effect on essential and nonessential mineral composition of lettuce. Journal of Plant Nutrition. 46: 665-674.
Tomczyk, A., Z. Sokołowska, and P. Boguta. 2020. Biochar physicochemical properties: Pyrolysis temperature and feedstock kind effects. Reviews in Environmental Science and Biotechnology. 19: 191-215.
Walkley, A., and I. A. Black. 1934. An examination of Degtjareff method for determining soil organic matter and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Science. 37: 29-37.