การเปรียบเทียบเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยแบบผสมผสานในแปลงเกษตรกรต่อผลผลิตและต้นทุนการผลิตอ้อยในจังหวัดอุดรธานี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การทดสอบและพัฒนาการผลิตอ้อยด้วยวิธีการจัดการแบบผสมผสานเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตในจังหวัดอุดรธานี โดยการจัดการปุ๋ย ดำเนินงานระหว่างปี 2565 – 2566 มีวัตถุประสงค์เพื่อหาเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยแบบผสมผสานที่เหมาะสมกับพื้นที่เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตอ้อย ในด้านการเพิ่มผลผลิตอ้อยและแนวทางการลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยเคมี เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ดำเนินการในพื้นที่ อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี ประกอบด้วย 2 กรรมวิธี คือ กรรมวิธีทดสอบ และกรรมวิธีเกษตรกร โดยทดสอบการใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน ร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรี ส่วนกรรมวิธีเกษตรกรใส่ปุ๋ย สูตร 15-15-15 อัตรา 50 กก./ไร่ และสูตร 16-8-8 อัตรา 50 กก./ไร่ มีเกษตรกรร่วมทำแปลงทดสอบในปีที่ 1/2565 จำนวน 12 ราย พร้อมทั้งดูแลเก็บข้อมูลต่อเนื่องในอ้อยตอ และปีที่ 2/2566 จำนวน 12 ราย โดยทดสอบการใส่ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดินโดยลดไนโตรเจนลง 25% ร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรี เปรียบเทียบกับกรรมวิธีเกษตรกร ในสภาพแวดล้อมเดียวกัน ผลการทดสอบ พบว่า ผลผลิตเฉลี่ยอ้อยสดของกรรมวิธีทดสอบทั้งสองวิธีสูงกว่าค่าเฉลี่ยกรรมวิธีเกษตรกร และมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (p < 0.01) โดยการใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดิน ร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรี อัตรา 1 กก./ไร่ สามารถทำให้อ้อยปลูกมีผลผลิตเพิ่มขึ้น 15.79% ทำให้มีรายได้สุทธิเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 22.22% และในอ้อยตอมีผลผลิตเพิ่มขึ้น 25.20% ทำให้มีรายได้สุทธิเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 29.10% เมื่อเทียบกับวิธีเกษตรกรในสภาพแวดล้อมเดียวกันในปี 2565-2566 การใช้ปุ๋ยเคมีตามค่าวิเคราะห์ดินโดยลดไนโตรเจนลง 25% ร่วมกับปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรี อัตรา 1 กก./ไร่ สามารถทำให้อ้อยมีผลผลิตเพิ่มขึ้น 10.82% ทำให้มีรายได้สุทธิเฉลี่ยเพิ่มขึ้น 15.78% ในอ้อยปลูก เมื่อเทียบกับวิธีเกษตรกรในสภาพแวดล้อมเดียวกันในปี 2566 จากผลงานวิจัยนี้สามารถใช้เป็นคำแนะนำและเป็นทางเลือกเพื่อเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการใช้ปุ๋ยเคมีให้กับเกษตรกรผู้ปลูกอ้อยได้อย่างยั่งยืน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมวิชาการเกษตร. 2559. ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์-ทรี สำหรับอ้อย. คลังเอกสารความรู้ กรมวิชาการเกษตร. แหล่งข้อมูล: https://www.doa.go.th/share/showthread.php?tid=1287. ค้นเมื่อ 25 มีนาคม 2568.
กลุ่มเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กองยุทธศาสตร์และแผนงาน. 2565. รายงานสถานการณ์การปลูกอ้อยปีการผลิต 2564/65. สำนักงานคณะกรรมการอ้อยและน้ำตาลทราย.
กลุ่มสารสนเทศการเกษตร สำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดอุดรธานี. 2566. ข้อมูลพื้นฐานจังหวัดอุดรธานี.
กัลยากร โปร่งจันทึก. 2561. ปุ๋ยชีวภาพพีจีพีอาร์. กลุ่มวิจัยปฐพีวิทยา กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร กรมวิชาการเกษตร.
พิกุลทอง สุอนงค์ วนิดา แหชัยภูมิ และสวัสดิ์ สมสะอาด. 2561. การเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนการผลิตอ้อย โดยใช้ปุ๋ยตามค่าวิเคราะห์ดินในพื้นที่นาไม่เหมาะสมในจังหวัดบุรีรัมย์. แก่นเกษตร. 46: 70–76.
ศุภกาญจน์ ล้วนมณี. 2567. การจัดการดิน ปุ๋ย และน้ำ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตอ้อย. เอกสารวิชาการ กองวิจัยพัฒนาปัจจัยการผลิตทางการเกษตร กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.
Batool, T., S. Ali, M. F. Seleiman, N. H. Naveed, A. Ali, K. Ahmed, M. Abid, M. Rizwan, M. R. Shahid, M. Alotaibi, I. Al-Ashkar, and M. Mubushar. 2020. Plant growth promoting rhizobacteria alleviates drought stress in potation response to suppressive oxidative stress and antioxidant enzymes activities. Scientific Reports. 10: article ID 16975.
Erturk, Y., S. Ercisli, A. Haznedar, and R. Cakmakci. 2010. Effects of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on rooting and root growth of kiwifruit (Actinidia deliciosa) stem cutting. Biological Research. 43: 91-98.
Etesami, H., S. Emami, and H. A. Alikhani. 2017. Potassium solubilizing bacteria (KSB): Mechanisms, promotion of plant growth, and the future prospects - a review. Journal of Soil Science and Plant Nutrition. 17: 897-911.
Goswami, M., and S. Deka. 2020. Plant growth-promoting rhizobacteria—alleviators of abiotic stresses in soil: A review. Pedosphere. 30: 40-61.
Gouda, S., R. G. Kerry, G. Das, S. Paramithiotis, and H.-S. Shin. 2018. Revitalization of plant growth promoting rhizobacteria for sustainable development in agriculture. Microbiological Research. 206: 131-140.
Gray, E. J., and D. L. Smith. 2005. Intracellular and extracellular PGPR: commonalities and distinctions in the plant—bacterium signaling processes. Soil Biology and Biochemistry. 37: 395-412.
Ipek, M., L. Pirlak, A. Esitken, M. F. Dönmez, M. Turan, and F. Sahin. 2014. Plant growth-promoting rhizobacteria (PGPR) increase yield, growth and nutrition of strawberry under highcalcareous soil conditions. Journal of Plant Nutrition. 37: 990-1001.
Kloepper, J. W., and M. N. Schroth. 1981. Relationship of in vitro antibiosis of plant growth promoting rhizobacteria to plant growth and the displacement of root microflora. Phytopathology. 71: 1020-1024.
Kudoyarova, G., T. Arkhipova, T. Korshunova, M. Bakaeva, O. Loginov, and I. C. Dodd. 2019. Phytohormone mediation of interactions between plants and non-symbiotic growth promoting bacteria under edaphic stresses. Frontiers in Plant Science. 10: article ID 1368.
Mekonnen, H., and M. Kibret. 2021. The roles of plant growth promoting rhizobacteria in sustainable vegetable production in Ethiopia. Chemical and Biological Technologies in Agriculture. 8: article ID 15.
Noumavo, P. A., E. Kochoni, Y. O. Didagbé, A. Adjanohoun, M. Allagbé, R. Sikirou, E. W. Gachomo, S. O. Kotchoni, and L. Baba-Moussa. 2013. Effect of different plant growth promoting rhizobacteria on maize seed germination and seedling development. American Journal of Plant Sciences. 4: 1013-1021.
Pereira, S. I. A., D. Abreu, H. Moreira, A. Vega, and P. M. L. Castro. 2020. Plant growth-promoting rhizobacteria (PGPR) improve the growth and nutrient use efficiency in maize (Zea mays L.) under water deficit conditions. Heliyon. 6: article ID e05106.
Reddy, P. P. 2014. Plant Growth Promoting Rhizobacteria for Horticultural Crop Protection. New Delhi, India: Springer.
Vacheron, J., G. Desbrosses, M.-L. Bouffaud, B. Touraine, Y. Moënne-Loccoz, D. Muller, L. Legendre, F. Wisniewski-Dyé, and C. Prigent-Combaret. 2013. Plant growth-promoting rhizobacteria and root system functioning. Frontiers in Plant Science. 4: article ID 356.
Vijayabharathi, R., A. Sathya, and S. Gopalakrishnan. 2016. A renaissance in plant growth-promoting and biocontrol agents by endophytes. In D. P. Singh, H. B. Singh, and R. Prabha (Eds.), Microbial Inoculants in Sustainable Agricultural Productivity, Vol. 1: Research Perspectives (pp. 37-60). New Delhi, India: Springer.
Vessey, J. K. 2003. Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Plant and Soil. 255: 571-568.
Tiwari, S., and C. Lata. 2018. Heavy metal stress, signaling, and tolerance due to plant-associated microbes: An overview. Frontiers in Plant Science. 9: article ID 452.
Zhang, F., N. Dashti, R. K. Hynes, and D. L. Smith. 1996. Plant growth promoting rhizobacteria and soybean [Glycine max (L.) Merr.] nodulation and nitrogen fixation at suboptimal root zone temperatures. Annals of Botany. 77: 453-460.
