ระบายออกสื่อ: เพลงหนังตะลุงสะท้อนสังคมในช่วงโควิด 19

บทคัดย่อ

            การแสดงออกบ่งบอกได้ถึงอารมณ์ ความรู้สึก และข้อมูลบางอย่างจากการแสดงออก ทางการใช้คำพูด สีหน้า ท่าทาง หรือในบริบทอื่น ซึ่งต้องอาศัยทั้งผู้รับ และผู้ส่งสารเพื่อให้ สามารถสื่อสารถึงกันได้ทั้ง 2 ฝ่าย แต่เนื่องด้วยสถานการณ์การระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID–19) ผู้คนจึงไม่สามารถสื่อสารได้ด้วยวิธีการแบบเดิมหรือการเผชิญหน้าพูดคุยกัน กลับกันต้องใช้ช่องทางอื่นแทน สื่อโซเชียลมีเดียจึงได้รับความนิยมเพราะสามารถใช้เป็น ช่องทางการสื่อสารหรือการแสดงออกถึงบางสิ่งที่เกิดขึ้นกับตนเอง และสังคมในสถานการณ์นี้ได้ เช่นเดียวกับศิลปินหนังตะลุงที่ได้ปรับประยุกต์การแสดงให้ผู้คนสามารถเข้าถึงได้ผ่านช่องทาง ออนไลน์

            บทความนี้มุ่งเสนอการแสดงออกผ่านบทเพลง และการร้องกลอนของศิลปินหนังตะลุง สะท้อนให้เห็นถึงปัญหาที่เกิดขึ้นในสังคมช่วงสถานการณ์การแพร่ระบาด ทั้งด้านการศึกษา การใช้ชีวิต และการให้ข้อมูลคำแนะนำในการป้องกันตัวจากโรคโควิด 19 ทั้งหมดนี้เป็น การแสดงออกผ่านช่องทางออนไลน์ โดยปัญหาที่มีการพูดถึงมากที่สุด คือ การเงิน และปากท้อง เพราะเป็นสิ่งใกล้ตัว สามารถประสบพบเจอได้ในทุกวันทั้งตัวศิลปิน และผู้คนในสังคม นอกจากนี้ ยังมีการกล่าวถึงประเด็นการเรียนออนไลน์ของนักเรียน การสอนออนไลน์ของครู หนี้สิน การผ่อนบ้าน ผ่อนรถ และการปฏิบัติตนตามมาตรการของรัฐด้วยเช่นกัน อนึ่ง การนำเสนอ ผ่านช่องทางออนไลน์แสดงให้เห็นถึงการปรับตัวของหนังตะลุงที่สอดคล้องตามสถานการณ์ ของสังคมอย่างเป็นพลวัต ซึ่งได้ปรับเปลี่ยนช่องทางการสื่อสารที่จากเดิมผู้ชมจะต้องรับชม ในสถานที่แสดงจริงหรือซื้อแผ่นซีดีบันทึกการแสดงย้อนหลัง เปลี่ยนเป็นการรับชมผ่านช่องทาง ออนไลน์ อีกปัจจัยหนึ่ง คือ การใช้ภาษาที่ใช้ศัพท์เฉพาะถิ่นน้อยลง ใช้ภาษาไทยภาคกลางมากขึ้น ทำให้หนังตะลุงเข้าถึงผู้ชมได้หลากหลายกลุ่ม โดยอัตลักษณ์ของการแสดงแบบเดิมยังคงอยู่ แต่เป็นการปรับตัวตามกระแสสังคมที่ใช้แพลตฟอร์มออนไลน์เป็นช่องทางสื่อสารในสถานการณ์ โรคระบาด