คุณค่าทางสังคมของงานอาสาสมัครของอาสาสมัครชุมชน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาคุณค่าทางสังคมของงานอาสาสมัครของอาสาสมัครชุมชน และ 2) ศึกษาความคาดหวังของอาสาสมัครชุมชนต่อค่าตอบแทนในการทำงานอาสาสมัคร โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพที่มีระดับการวิเคราะห์ในระดับปัจเจกบุคคล โดยดำเนินการสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มเป้าหมายหลัก คือ อาสาสมัครชุมชนที่ทำงานอาสาสมัครทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็น ที่ได้รับค่าตอบแทนและไม่ได้รับค่าตอบแทน จำนวน 20 คน ด้วยวิธีการคัดเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยใช้แนวทางการสัมภาษณ์ (Interview Guideline) เป็นเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล และใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ในการวิเคราะห์ข้อมูล

ผลการวิจัยพบว่า คุณค่าทางสังคมของงานอาสาสมัครนั้นเกิดขึ้นทั้งในระดับบุคคลและระดับชุมชน โดยในระดับบุคคลก่อให้เกิดการเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ และพัฒนาตนเองในด้านต่าง ๆ เช่น การสื่อสารกับบุคคล การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และการเสริมสร้างเครือข่าย ส่วนในระดับชุมชนก่อให้เกิดการขับเคลื่อนการพัฒนาภายในชุมชน เช่น การส่งเสริมการมีส่วนร่วม การใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ การส่งเสริมภาพลักษณ์ของชุมชน ตลอดจนก่อให้เกิดความรัก ความสามัคคี และการช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกัน ในส่วนของความคาดหวังต่อค่าตอบแทนในการทำงานอาสาสมัคร พบว่า อาสาสมัครชุมชนส่วนใหญ่ไม่ได้คาดหวังค่าตอบแทนในการทำงานอาสาสมัครแต่อย่างใด แต่หากมีการพิจารณาการให้ค่าตอบแทน อาสาสมัครชุมชนก็เล็งเห็นเป็นเรื่องที่ดีและมีประโยชน์ เนื่องจากการทำงานอาสาสมัครมีต้นทุนและค่าใช้จ่ายต่าง ๆ เช่น ค่าเดินทาง ค่าอินเทอร์เน็ต และค่าอาหารและเครื่องดื่ม แต่ถึงไม่ได้รับค่าตอบแทนใด ๆ ก็ไม่ได้เป็นข้อจำกัดในการเข้าร่วมทำงานอาสาสมัคร เนื่องจากอาสาสมัครชุมชนทำงานอาสาสมัครด้วยใจรัก ด้วยความเสียสละ และถือเป็นหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติ