ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อทุนทางปัญญาในสถาบันอุดมศึกษาของประเทศไทย
คำสำคัญ:
ทุนทางปัญญา, วัฒนธรรมองค์กร, ความยืดหยุ่นในการทำงาน, หลักการกุญแจเก้าดอก, สถาบันอุดมศึกษาประเทศไทยบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับทุนทางปัญญาในสถาบันอุดมศึกษาของประเทศไทย และ 2) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อทุนทางปัญญาในสถาบันอุดมศึกษาของไทย กลุ่มตัวอย่าง คือ บุคลากรในสถาบันอุดมศึกษาจำนวน 400 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าความเบ้ ค่าความโด่ง และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน
ผลการศึกษาพบว่า 1) ทุนทางปัญญาในสถาบันอุดมศึกษาของไทยโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณารายด้าน พบว่า ทุนความสัมพันธ์มีค่าเฉลี่ยสูงสุด รองลงมา คือ ทุนมนุษย์ และทุนโครงสร้าง และ 2) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อทุนทางปัญญาในสถาบันอุดมศึกษาของไทย พบว่า ปัจจัยด้านวัฒนธรรมองค์กรในด้านการเรียนรู้ และการแบ่งปันความรู้ สามารถร่วมกันพยากรณ์ทุนทางปัญญาได้ร้อยละ 38 ด้านความยืดหยุ่นในการทำงาน ความยืดหยุ่นด้านเวลา และความยืดหยุ่นด้านสถานที่ สามารถร่วมกันพยากรณ์ทุนทางปัญญาได้ร้อยละ 48 และปัจจัยตามหลักการกุญแจเก้าดอกในด้านการยอมรับความหลากหลาย การเป็นผู้ให้ ปัญญา ความเพียร การสำรวจตน การคิดบวกและการให้อภัย และภาวะผู้นำ สามารถร่วมกันพยากรณ์ทุนทางปัญญาได้ร้อยละ 53
ผลการวิจัยสะท้อนให้เห็นว่าทุนทางปัญญาในสถาบันอุดมศึกษาของไทยอยู่ในระดับที่น่าพึงพอใจ โดยเฉพาะความเข้มแข็งของทุนความสัมพันธ์ ส่วนปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อการพัฒนาทุนทางปัญญาได้แก่ วัฒนธรรมแห่งการเรียนรู้และแบ่งปันความรู้ ความยืดหยุ่นในการทำงาน และคุณลักษณะสำคัญของบุคลากรตามหลักการกุญแจเก้าดอก ดังนั้น สถาบันอุดมศึกษาจึงควรมุ่งเน้นการสร้างบรรยากาศและวิธีการทำงานที่ส่งเสริมปัจจัยเหล่านี้ เพื่อยกระดับขีดความสามารถของทุนทางปัญญาอันจะนำไปสู่การสร้างมูลค่าเพิ่มและความได้เปรียบในการแข่งขันขององค์กรอย่างยั่งยืน
Downloads
เอกสารอ้างอิง
กิตติมา ทังนที, พร้อมพร ภูวดิน, สุมาลี เอกพล, และคุณากร ไวยวุฒิ. (2565). ทุนทางปัญญากับผลการดำเนินงานของบริษัทจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย. วารสารวิชาการบริหารธุรกิจ, 11(2), 105-118.
จินตนา ทายะ และพรศักดิ์ สุจริตรักษ์. (2566). วัฒนธรรมองค์กรกับองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาญจนบุรี เขต 1. วารสารสิรินธรปริทรรศน์, 24(2), 277-293.
ไชยโพธิ์ ร่มโพธิ์. (2567). การประยุกต์ใช้แนวคิดและทฤษฎีภาวะผู้นำเพื่อการบริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. วารสารวิจัยนวัตกรรมการศึกษาและเทคโนโลยี, 2(3), 26-37.
แทนทอง ทองปัน และกัญญ์รัชการย์ เลิศอมรศักดิ์. (2567). วัฒนธรรมองค์กรและการจัดการความรู้ภายในสถานศึกษา. Global Goals, Local Actions: Looking Back and Moving Forward 2024. การประชุมวิชาการนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 16 (น. 232-240). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.
นพพร แพทย์รัตน์, อาภรณ์ แกล้วทนงค์, และนิตยา เทพนามวงศ์. (2564). การบริหารต้นทุนเพื่อการพัฒนาทุนทางปัญญาในสถานศึกษา. วารสารวิชาการและวิจัย มหาวิทยาลัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 11(3), 395-404.
นันท์ปพร สิทธิยา, อรุณี หงษ์ศิริวัฒน์, และดวงกมล ไตรวิจิตรคุณ. (2567). ทักษะของบัณฑิตระดับอุดมศึกษาตามแผนและนโยบายการจัดการศึกษาที่สอดคล้องกับแผนพัฒนาประเทศ. วารสารการบริหารและนิเทศการศึกษา, 15(2), 1-17.
พระครูโกศลสิกขกิจ, สุรศักดิ์ ศรีกระจ่าง, และประกาศิต อานุภาพแสนยากร. (2567). วัฒนธรรมองค์กรของสถานศึกษาอาชีวศึกษาเอกชนในสังกัดอาชีวศึกษาจังหวัดศรีสะเกษ. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 9(1), 665-676.
เพียงเดือน เกิดอาแพง และชาญชัย บัญชาพัฒนศักดา. (2564). การพัฒนาทุนมนุษย์ที่มีผลต่อผลสัมฤทธิ์ของอาจารย์มหาวิทยาลัยเอกชนไทย ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล. วารสารวิชาการสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 7(2), 261-274.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2562). หลักและพื้นฐานการอุดมศึกษา. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ลัญญณัฐ ภาตะนันท์ และอัญชนา ณ ระนอง (2566). รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุระหว่างทุนทางสังคมทุนทางปัญญาและการจัดการความรู้สู่การเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ในองค์การมหาชน. วารสารวิชาการและวิจัยสังคมศาสตร์, 19(1), 213-226.
วราภรณ์ ลังกา. (2558). การวิเคราะห์สภาพ ปัจจัยที่ส่งเสริมและปัจจัยที่เป็นอุปสรรคของการนำนโยบายการศึกษาด้านการผลิตครูไปสู่การปฏิบัติของประเทศไทย สิงคโปร์และมาเลเซีย. วารสารวิจัยทางการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 9(1), 129-141.
สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา. (2560). คู่มือการประกันคุณภาพการศึกษาภายใน ระดับอุดมศึกษา พ.ศ. 2557 (พิมพ์ครั้งที่ 3). ภาพพิมพ์.
สำนักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2564). นโยบายและแนวทางการขับเคลื่อนการบริหารจัดการทุนพัฒนากำลังคนการอุดมศึกษาเพื่อพัฒนาประเทศ. https://www.ops.go.th/en/content_page/download/984/7171/16
อภินันต์ อันทวีสิน และชิษณุพงศ์ ทองพวง. (2566). องค์ประกอบคุณลักษณะวัฒนธรรมองค์กรดิจิทัลของมหาวิทยาลัยเอกชนในประเทศไทย. วารสารวิชาการสถาบันวิทยาการจัดการแปซิฟิก, 9(3), 39-54.
Al-Musali, M. A. K., & Ismail, K. N. I. K. (2014). Intellectual capital and its effect on financial performance of banks: Evidence from Saudi Arabia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 164, 201-207.
Angelici, M., & Profeta, P. (2024). Smart working: work flexibility without constraints. Management Science, 70(3), 1680-1705.
Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). Routledge.
Chen, Y., & Fulmer, I. S. (2018). Fine-tuning what we know about employees' experience with flexible work arrangements and their job attitudes. Human Resource Management, 57(1), 381-395.
Dormann, C. F., Elith, J., Bacher, S., Buchmann, C., Carl, G., Carré, G., García Marquéz, J. R., Gruber, B., Lafourcade, B., Leitão, P. J., Münkemüller, T., McClean, C., Osborne, P. E., Reineking, B., Schröder, B., Skidmore, A. K., Zurell, D., & Lautenbach, S. (2013). Collinearity: a review of methods to deal with it and a simulation study evaluating their performance. Ecography, 36(1), 27–46.
Du, X., Zhang, H., & Han, Y. (2022). How does new infrastructure investment affect economic growth quality? Empirical evidence from China. Sustainability, 14(6), 3511.
Edvinsson, L., & Malone, M. S. (1997). Intellectual capital: Realizing your company's true value by finding its hidden brainpower. Harper Business.
George, D., & Mallery, P. (2003). SPSS for Windows step by step: A simple guide and reference. 11.0 update (4th ed.). Allyn & Bacon.
Huang, C. C., & Huang, S. M. (2020). External and internal capabilities and organizational performance: Does intellectual capital matter? Asia Pacific Management Review, 25(2), 111-120.
Jang, S. J. (2009). The Relationships of Flexible Work Schedules, Workplace Support, Supervisory Support, Work-Life Balance, and the Well-Being of Working Parents. Journal of Social Service Research, 35(2), 93-104.
Javed, H. A., Khan, N. A., Michalk, S., Khan, N. U., & Kamran, M. (2023). High-Performance Work System and Innovation Capabilities: The Mediating Role of Intellectual Capital. Administrative Sciences, 13(1), 23. https://doi.org/10.3390/admsci13010023
Punnanan, C. (2022). The Application of Nine Keys Principles from PDJ Institute to Build the Innovation Leadership to Develop Organization for Excellence. Journal of Positive School Psychology, 6(7), 2575-2580.
Salehi, M., Rajaeei, R., Khansalar, E., & Edalati Shakib, S. (2024). Intellectual capital, social capital components and internal control weaknesses: evidence from Iran's business environment. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 15(5), 838-875.
Sekhar, C., & Patwardhan, M. (2023). Flexible working arrangement and job performance: the mediating role of supervisor support. International Journal of Productivity and Performance Management, 72(5), 1221-1238.
Torner, C. S. (2023). Ethical Climate and Creativity: The Moderating Role of Work Autonomy and the Mediator Role of Intrinsic Motivation. Cuadernos de Gestión, 23(2), 93-105.
Truong, B. T. T., Van Nguyen, P., Vrontis, D., & Ahmed, Z. U. (2023). Unleashing corporate potential: the interplay of intellectual capital, knowledge management, and environmental compliance in enhancing innovation and performance. Journal of Knowledge Management, 28(4), 1054-1073.
Wang, Z., Cai, S., Liang, H., Wang, N., & Xiang, E. (2021). Intellectual capital and firm performance: the mediating role of innovation speed and quality. The International Journal of Human Resource Management, 32(6), 1222-1250.
Weideman, M., & Hofmeyr, K. B. (2020). The influence of flexible work arrangements on employee engagement: An exploratory study. SA Journal of Human Resource Management, 18(1), 1-18.
Yamane, T. (1973). Statistics: An introductory analysis (3rd ed.). Harper and Row.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยราชภัฎจันทรเกษม และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
