การใช้ฟอร์มาลดีไฮด์ร่วมกับกรดโพรพิโอนิกเพื่อการควบคุมด้วงขี้ไก่ <I>Alphitobius diaperinus</I> (Panzer) (Coleoptera: Tenebrionidae)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ด้วงขี้ไก่ Alphitobius diaperinus (Panzer) จัดเป็นแมลงศัตรูโรงเก็บที่สำคัญในฟาร์มสัตว์ปีก สามารถเป็นพาหะนำโรคมาสู่สัตว์เลี้ยง และอาจมีความเสี่ยงต่อสุขภาพของมนุษย์ จึงศึกษาวงจรชีวิตของด้วงขี้ไก่ A. diaperinus ในสภาพห้องปฏิบัติการที่อุณหภูมิ 25.79 ± 3.43°C ความชื้นสัมพัทธ์เฉลี่ย 78.87 ± 2.88% โดยเลี้ยงด้วยอาหารไก่พบว่า ระยะไข่เฉลี่ย 1.30 ± 0.46 วัน ระยะหนอนมี 8-11 วัย ใช้เวลา 40-108 วัน ระยะดักแด้ใช้เวลาเฉลี่ย 6.16 ± 0.81 วัน รวมระยะเวลาจากไข่เจริญเป็นตัวเต็มวัยใช้เวลา 68.45 ± 15.17 วัน และในอาหารสัตว์ได้มีการเติมสารฟอร์มาลดีไฮด์และ กรดโพรพิโอนิกผสมลงไปเพื่อป้องกันกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเชื้อ Salmonella sp. ดังนั้นได้ทำการทดสอบสารดังกล่าวในการควบคุมด้วงขี้ไก่ A. diaperinus โดยนำอาหารไก่ผสมสารฟอร์มาลดีไฮด์กับกรดโพรพิโอนิกสัดส่วน 0.051:0.012, 0.068:0.016 และ 0.085:0.020%a.i. หรืออัตราผลิตภัณฑ์เท่ากับ 3, 4 และ 5 กิโลกรัมต่อตันอาหารไก่ นำมาทดสอบกับด้วงขี้ไก่ในระยะไข่ และระยะตัวหนอนวัยที่ 1 พบว่าสารผสมฟอร์มาลดีไฮด์ร่วมกับกรดโพรพิโอนิกอัตราส่วน 0.051:0.012, 0.068:0.016 และ 0.085:0.020%a.i. มีผลต่อการตายของด้วงขี้ไก่ทั้งในระยะไข่และตัวหนอนวัยอ่อนระยะที่ 1 ตั้งแต่วันที่ 7 หลังสัมผัสสาร โดยในระยะไข่พบอัตราการตายสูงสุดร้อยละ 100 ในทุกอัตราผสมที่ 32 วัน หลังสัมผัสสารผสม ในขณะที่ระยะหนอนวัยที่ 1 พบอัตราการตายสูงสุดร้อยละ 100 ในทุกอัตราผสมที่ 14 วัน หลังสัมผัสสารผสมฟอร์มาลดีไฮด์และกรดโพรพิโอนิก
Article Details
References
ฉัตราภรณ์ กุณาวงค์ เยาวลักษณ์ จันทร์บาง ไสว บูรณพานิชพันธุ์ และ อำมร อินทร์สังข์. 2557. การควบคุมไร Suidasia pontifica Oudemans ในอาหารไก่ โดยใช้ฟอร์มาดีไฮด์ร่วมกับกรดโพรพิโอนิก. วารสารเกษตร 30(3): 243-252.
พุฒิพัฌน์ คุณะปัญญาดิลก ปิยะวรรณ สุทธิประพันธ์ และ เยาวลักษณ์ จันทร์บาง. 2560. ประสิทธิภาพของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในการกำจัดมอดหนวดยาว (Cryptolestes pusillus) ในข้าวและสัณฐานวิทยาของไข่มอดหนวดยาว. วารสารเกษตร 33(3): 377-385.
รัตนาพร ไชยศรี และ ปิยะวรรณ สุทธิประพันธ์. 2558. ชีววิทยาของด้วงเมล็ดกาแฟ Araecerus fasciculatus (De Geer) (Coleoptera: Anthribidae) ในกระเทียมและการควบคุมโดยใช้ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์. วารสารเกษตร 31(1): 11-19.
สุพิชฌาย์ แสนสุวรรณ และ เยาวลักษณ์ จันทร์บาง. 2560. การควบคุมไร Suidasia pontifica ด้วยความร้อนและฟอร์มาลดีไฮด์ ร่วมกับกรดโพรพิโอนิกในอาหารสุกร. วารสารเกษตร 33(1): 39-47.
Abbott, W.S. 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology 18(2): 265-267.
Axtell, R.C. 1994. Biology and economic importance of the darkling beetle in poultry houses. pp. 8-17. In: Proceedings of the Poultry Supervisors' Short Course. North Carolina State University, Raleigh, NC.
Dunford, J.C. and P.E. Kaufman. 2012. Lesser mealworm, litter beetle, Alphitobius diaperinus (Panzer) (Insecta: Coleoptera: Tenebrionidae). (Online). Available: http:// entnemdept.ufl.edu/creatures/livestock/poultry/lesser_mealworm.htm (January 25, 2018).
EFSA. 2011. Scientific opinion on the safety and efficacy of propionic acid, sodium propionate, calcium propionate and ammonium propionate for all animal species. The EFSA Journal 9(12), doi:10.2903/j.efsa.2011.2446.
European Commission. 2002. Update of the opinion of the scientific committee for animal nutrition on the use of formaldehyde as a preserving agent for animal feedingstuffs of 11 June 1999. (Online). Available: https:// ec.europa.eu/food/sites/food/files/safety/ docs/animal-feed_additives_rules_scan-old_report_out95.pdf (January 26, 2018).
Esquivel, J.F., T.L. Crippen and L.A. Ward. 2012. Improved visualization of Alphitobius diaperinus (Panzer) (Coleoptera: Tenebrionidae) Part I: Morphological features for sex determination of multiple stadia. Psyche 2012, doi: 10.1155/2012/328478.
Francisco, O. and A.P.D. Prado. 2001. Characterization of the larval stages of Alphitobius diaperinus (Panzer) (Coleoptera: Tenebrionidae) using head capsule width. Revista Brasileira de Biologia 6: 125-131.
Hayashi, T., S. Nakamura, P. Visarathanonth, J. Uraichuen and R. Kengkanpanich (eds.). 2004. Stored Rice Insect Pests and Their Natural Enemies in Thailand. JIRCAS International Agricultural Series No.13. Bangkok, Thailand. 79 p.
Morás, A., F.M. Pereira, M. de Oliveira, I. Lorini, M.A. Schirmer and M.C. Elias. 2006. Diatomaceous earth and propionic acid to control Sitophilus oryzae and Oryzaephilus surinamensis rice stored grain pests. pp. 823-828. In: Proceedings of 9th International Working Conference on Stored Product Protection. Campinas, São Paulo, Brazil.
Roche, A.J., N.A. Cox, L.J. Richardson, R.J. Buhr, J.A. Cason, B.D. Fairchild and N.C. Hinkle. 2009. Transmission of Salmonella to broilers by contaminated larval and adult lesser mealworm, Alphitobius diaperinus (Coleoptera: Tenebrionidae). Journal of Poultry Science 88: 44-48.
Scheff, D.S. 2016. Packaging technologies for the control of stored-product insects. Department of Grain Science and Industry, College of Agriculture, Kansas State University, Kansas. 156 p.
Szczepanik, M., A. Gliszczynska, M. Hnatejko and B. Zawitowska. 2016. Effects of halolactones with strong feeding deterrent activity on the growth and development of larvae of the lesser mealworm, Alphitobius diaperinus (Coleoptera: Tenebrionidae). Applied Entomology and Zoology 51(3): 393-401.