อัตราปุ๋ยฟอสฟอรัสที่เหมาะสมสำหรับข้าวพันธุ์ปทุมธานี 1 ที่ปลูกในดินจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ปุ๋ยฟอสฟอรัสเป็นปุ๋ยธาตุอาหารหลักที่สำคัญสำหรับการเพาะปลูกข้าว เนื่องจากมีส่วนช่วยในการส่งเสริมการเจริญเติบโต การพัฒนาของรากและช่อดอก ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อผลผลิตข้าว งานวิจัยนี้ทำการศึกษาผลของการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสในอัตรา 0, 0.04, 0.08 และ 0.16 ก. P2O5 / กระถาง ต่อผลผลิต การดูดใช้ฟอสฟอรัส และทำการประเมินอัตราการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสที่เหมาะสมสำหรับข้าวปทุมธานี 1 ที่ปลูกในชุดดินท่าเรือ เสนา และอยุธยาโดยใช้สมการกำลังสอง (quadratic equation) ผลการทดลองพบว่า ข้าวปทุมธานี 1 ที่ปลูกในชุดดินท่าเรือและชุดดินเสนามีแนวโน้มให้ผลผลิตเพิ่มขึ้นตามอัตราการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสที่สูงขึ้น ขณะที่ข้าวปทุมธานี 1 ที่ปลูกในชุดดินอยุธยานั้นการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสอัตรา 0.08 ก. P2O5 / กระถาง ให้ผลผลิตสูงสุด (24.6 ก. / กอ) ในส่วนของการดูดใช้ฟอสฟอรัสในข้าวปทุมธานี 1 นั้น พบว่า การใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสอัตรา 0.04 - 0.16 ก. P2O5 / กระถาง ส่งผลให้ข้าวปทุมธานี 1 มีปริมาณการดูดใช้ฟอสฟอรัสสูงกว่าตำรับทดลองที่ไม่ใส่ปุ๋ยอย่างชัดเจนโดยเฉพาะในชุดดินเสนาและชุดดินอยุธยา และเมื่อทำการประเมินอัตราการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสที่เหมาะสมโดยใช้สมการกำลังสองพบว่า อัตราปุ๋ยฟอสฟอรัสที่เหมาะสมสำหรับข้าวปทุมธานี 1 ที่ปลูกในชุดดินท่าเรือ เสนา และอยุธยา มีค่าเท่ากับ 0.133, 0.127 และ 0.102 ก. P2O5 / กระถางโดยให้ผลผลิตสูงสุดที่ได้จากการใช้ปุ๋ยในอัตราดังกล่าวเท่ากับ 14.50, 29.38 และ 24.79 ก. / กอ ตามลำดับ
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Akinrinde, E.A. and T. Gaizer. 2006. Differences in the performance and phosphorus-use efficiency of some tropical rice (Oryza sativa L.) varieties. Pakistan Journal of Nutrition 5(3): 206-211.
Attanandana, T. 1993. Deficiencies and toxicities of some nutrient elements in acid sulfate soils of Thailand. Agriculture and Natural Resources 27(4): 508-515.
Attanandana, T. and J. Chanchareonsook. 1999. Manual of Soil and Plant Analysis. Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Kasetsart University, Bangkok. 108 p. (in Thai)
Attanandana, T. and S. Vacharotayan. 1986. Acid sulfate soils: Their characteristics, genesis, amelioration and utilization. Japanese Journal of Southeast Asian Studies 24(2): 154-180.
Bray, R.H. and L.T. Kurtz. 1945. Determination of total, organic, and available forms of phosphorus in soils. Soil Science 59(1): 39-46.
Ch’ng, H.Y., O.H. Ahmed and N.M.Ab. Majid. 2014. Improving phosphorus availability in an acid soil using organic amendments produced from agroindustrial wastes. The Scientific World Journal 2014: 506356, doi: 10.1155/2014/506356.
Cuong, T.X., H. Ullah, A. Datta and T.C. Hanh. 2017. Effects of silicon-based fertilizer on growth, yield and nutrient uptake of rice in tropical zone of Vietnam. Rice Science 24(5): 283-290.
Darunsontaya, T., P. Thasanon, W. Jindaluang and K. Poomsong. 2020. Kinetics of potassium release of lowland soils in Central Plain of Thailand. Journal of Agriculture 36(1): 123-133. (in Thai)
Department of Agriculture. 2005. Guidance of Fertilizer Use in Economic Crops. Office of the Secretary, Department of Agriculture, Bangkok. 121 p. (in Thai)
Dreher, P. and E.-A. Niederbudde. 1994. Potassium release from micas and characterization of the alteration products. Clay Minerals 29(1): 77-85.
Division of Soil Survey and Soil Resource Research. 2019. Soil map of Phra Nakhon Si Ayutthaya province. (Online). Available: http://oss101.ldd.go.th/web_thaisoilinf/central/Ayutthaya/ay_map/ay_series/ay_series58.html (July 7, 2019). (in Thai)
Dobermann, A. and T. Fairhurst. 2000. Rice: Nutrient Disorders and Nutrient Management. Oxford Graphic Printers, Singapore. 191 p.
Fageria, V.D. 2001. Nutrient interactions in crop plants. Journal of Plant Nutrition 24(8): 1269-1290.
FAO Project Staff and Land Classification Division. 1973. Soil Interpretation Handbook for Thailand. Land Classification Division, Department of Land Development, Bangkok. 169 p.
Gee, G.W. and J.W. Bauder. 1986. Particle-size analysis. pp. 383-411. In: A. Klute (ed.). Methods of Soil Analysis Part 1: Physical and Mineralogical Methods. Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin.
Havlin, J.L., S.L. Tisdale, W.L. Nelson and J.D. Beaton. 2017. Soil Fertility and Fertilizers: An Introduction to Nutrient Management. 8th ed. Pearson, Boston. 520 p.
Jiang, W., Y. Xing, X. Wang, X. Liu and Z. Cui. 2020. Developing a sustainable management strategy for quantitative estimation of optimum nitrogen fertilizer recommendation rates for maize in Northeast China. Sustainability 12(7): 2607, doi: 10.3390/su12072607.
Kuo, S. 1996. Phosphorus. pp. 869-919. In: D.L. Sparks, A.L. Page, P.A. Helmke, R.H. Loeppert, P.N. Soltanpour, M.A. Tabatabai, C.T. Johnston and M.E. Sumner (eds.). Methods of Soil Analysis Part 3: Chemical Methods. Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin.
Mala, T. 2007. Organic Fertilizer and Biofertilizer: Production Technique and Usage. Kasetsart University Press, Bangkok. 300 p. (in Thai)
Michel, L. and D. Makowski. 2013. Comparison of statistical models for analyzing wheat yield time series. PLoS ONE 8(10): e78615, doi: 10.1371/journal.pone.0078615.
Pierzynski, G.M., R.W. McDowell and J.T. Sims. 2005. Chemistry, cycling, and potential movement of inorganic phosphorus in soils. pp. 53-86. In: J.T. Sims and A.N. Sharpley (eds.). Phosphorus: Agriculture and the Environment. American Society of Agronomy, Crop Science Society of America, Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin.
Rice Department. 2019a. Rice knowledge bank: Pathum Thani 1 rice. (Online). Available: http://webold. ricethailand.go.th/rkb3/title-index.php-file=content.php&id=67.htm (March 25, 2019). (in Thai)
Rice Department. 2019b. Rice knowledge bank: Management of soil and fertilizer in paddy field. (Online). Available: https://webold.ricethailand.go.th/rkb3/title-index.php-file= content.php&id=021.htm (March 3, 2019). (in Thai)
Rhoades, J.D. 1996. Salinity: Electrical conductivity and total dissolved solids. pp. 417-435. In: D.L. Sparks, A.L. Page, P.A. Helmke, R.H. Loeppert, P.N. Soltanpour, M.A. Tabatabai, C.T. Johnston and M.E. Sumner (eds.). Methods of Soil Analysis Part 3: Chemical Methods. Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin.
Roberts, T.L. and A.E. Johnston. 2015. Phosphorus use efficiency and management in agriculture. Resources, Conservation and Recycling 105: 275-281.
Sukitprapanon, T., A. Suddhiprakarn, I. Kheoruenromne, S. Anusontpornperm and R.J. Gilkes. 2016. A comparison of potential, active and post-active acid sulfate soils in Thailand. Geoderma Regional 7(3): 346-356.
Sukyankij, S., S. Jewprasert, W. Pangjai and T. Panich-pat. 2021a. Comparison of the quality of two organic fertilizers on yield of Hom Pathum rice and soil properties. Khon Kaen Agriculture Journal 49(1): 37-48. (in Thai)
Sukyankij, S., S. Samithiarporn and T. Pluemphuak. 2017. Effect of rice straw management and green manures on soil chemical properties of Ayutthaya soil series. pp. 2507-2517. In: Proceedings of the 14th KU-KPS National Conference. Kasetsart University, Kamphaeng Saen Campus, Nakhon Pathom. (in Thai)
Sukyankij, S., S. Sawatdikarn, S. Samithiarporn and T. Panich-pat. 2021b. Effects of lime material and waterlogging period on availability of phosphorus and yield of Hom Pathum rice in soils of Phranakhon Si Ayutthaya province. Khon Kaen Agriculture Journal 49(4): 842-855. (in Thai)
Sukyankij, S., T. Pluemphuak and T. Panich-pat. 2015. Effect of phosphorus level on growth, yield and phosphorus uptake in rice RD41. pp. 1751-1758. In: Proceedings of the 12th KU-KPS National Conference. Kasetsart University, Kamphaeng Saen Campus, Nakhon Pathom. (in Thai)
Sukyankij, S., T. Pluemphuak and T. Panich-pat. 2019. Effects of green manures and fertilizer managements on yield, nutrient uptake and economic return of rice cv. RD47 grown in Ayutthaya soil series. Journal of Agriculture 35(1): 61-73. (in Thai)
Thai Rice Mills Association. 2022. The report of rice price in 2022. (Online). Available: http:// www.thairicemillers.org/index.php?lay=show&ac=article&Ntype=19 (April 29, 2022). (in Thai)
Thomas, G.W. 1982. Exchangeable cations. pp. 159-165. In: A.L. Page, R.H. Miller and D.R. Keeney (eds.). Methods of Soil Analysis Part 2: Chemical and Microbiological Properties. Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin.
Thomas, G.W. 1996. Soil pH and soil acidity. pp. 475-490. In: D.L. Sparks, A.L. Page, P.A. Helmke, R.H. Loeppert, P.N. Soltanpour, M.A. Tabatabai, C.T. Johnston and M.E. Sumner (eds.). Methods of Soil Analysis Part 3: Chemical Methods. Soil Science Society of America, Inc., Madison, Wisconsin.
Walkley, A., and I.A. Black. 1934. An examination of Degtjareff methods for determining soil organic matter, and a proposed modification of the chromic acid titration method. Soil Science 37(1): 29 - 38.
Westerman, R.L. 1990. Soil Testing and Plant Analysis. 3rd ed. American Society of Agronomy and Soil Science Society of America, Madison, Wisconsin.
Zhang, M., J. Li, F. Chen and Q. Kong. 2018. Unary non-structural fertilizer response model for rice crops and its field experimental verification. Scientific Reports 8: 2792, doi: 10.1038/s41598-018-21163-w.