Yields and Properties of Sago Flour (Metroxylon sagu Rottb.) on the Different Stages of Sago Palm Tree in Nakhon Si Thammarat Province ผลผลิตและคุณสมบัติของแป้งสาคูระยะต่าง ๆ ในจังหวัดนครศรีธรรมราช

Main Article Content

ฉัตรชัย สังข์ผุด
จีราภรณ์ สังข์ผุด
อนุสรณ์ บรรลือพืช

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการใช้ประโยชน์จากส่วนต่าง ๆ ของต้นสาคู ในจังหวัดนครศรีธรรมราช ภาคใต้ของประเทศไทย  โดยศึกษาในแต่ละช่วงอายุการเจริญเติบโต มีการวัดขนาด น้ำหนักของต้นสาคู ผลผลิตแป้ง คุณสมบัติทางเคมีกายภาพ และฤทธิ์ทางชีวภาพของแป้งสาคูที่เจริญต่างกัน 3 ระยะคือ ระยะ 1 (อายุ 6-7 ปี) ระยะ 2 (ก่อนออกดอกอายุ 8-9 ปี) และระยะ 3 (ออกดอกเขากวางอายุมากกว่า 9 ปี) ผลการวิจัยพบว่าต้นสาคูระยะ 1 2 และ 3 มีน้ำหนักทั้งต้น 654.45±72.81 780.70±92.53 และ 922.00±152.62 กิโลกรัมต่อต้น คำนวณเป็นน้ำหนักเนื้อ 525.46±55.49  628.40±34.50 และ 714.61±40.53 กิโลกรัมต่อต้น ตามลำดับ เมื่อนำมาสกัดแป้งพบว่า ผลผลิตแป้งสาคูระยะ 3 มีค่าสูงสุดร้อยละ 19.77±0.68 ของน้ำหนักเนื้อ ผลการทดสอบฤทธิ์ทางชีวภาพของแป้งสาคูพบว่าแป้งสาคูระยะ 2 มีปริมาณฟีนอลิกสูงสุด 133.57±22.89 มิลลิกรัมGAE/100 กรัม มีฤทธิ์การยับยั้งอนุมูลอิสระ (% DPPH radical scavenging activity) ที่ระดับความเข้มข้น 100 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร เท่ากับร้อยละ 62.60±11.21 ค่าสี (CIE L*, a*, b*) มีค่าความสว่าง (L*) ในช่วง 89.12-90.17 ค่า a* ในช่วง 1.49-4.30 และค่า b* ในช่วง 6.35-7.36 แป้งสาคูระยะ 1 และ 2 มีลักษณะสีขาวนวล ส่วนแป้งสาคูระยะ 3 มีสีขาวอมชมพูเล็กน้อย ผลการตรวจสอบรูปร่างและขนาดของเม็ดแป้งสาคูด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราดชนิดฟิลด์อีมิสชัน พบว่าแป้งมีลักษณะพื้นผิวเรียบมีรูปร่างของเม็ดแป้งเป็นรูปไข่ เม็ดแป้งระยะ 1 2 และ 3 มีขนาด 12-42 6-37 และ 15-47 ไมโครเมตร ตามลำดับ งานวิจัยนี้สรุปได้ว่าการเก็บเกี่ยวแป้งสาคูควรเลือกใช้ต้นสาคูระยะ 2-3 ผลผลิตแป้งสาคูสูง สารประกอบฟีโนลิกและความสามารถในการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระสูง ซึ่งมีคุณสมบัติเหมาะสำหรับนำมาใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตเครื่องสำอางและอาหารทางเลือกสำหรับคนรักสุขภาพ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สังข์ผุด ฉ., สังข์ผุด จ., & บรรลือพืช อ. (2019). Yields and Properties of Sago Flour (Metroxylon sagu Rottb.) on the Different Stages of Sago Palm Tree in Nakhon Si Thammarat Province ผลผลิตและคุณสมบัติของแป้งสาคูระยะต่าง ๆ ในจังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชชา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 38(1), 106–119. สืบค้น จาก https://li01.tci-thaijo.org/index.php/wichcha/article/view/171737
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กล้าณรงค์ ศรีรอต เกื้อกูล ปิยะจอมขวัญ รังสิมา ชลคุป สุนีย์ โชตินีรนาท สุนีรัตน์ หทัยรักษ์ธรรม สมยศ จรรยาวิลาส ธีระ ทองเผือก สาลี่ บัวลำไย และฉัตรชัย ปฏิยุทธ. (2542). คุณสมบัติและการใช้ประโยชน์ของสาคู (Metroxylon spp.) ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: เท็กซ์ แอนด์ เจอร์นัล พับลิเคชั่น.
จันทร์เพ็ญ ไชยนุ้ย. (2550). ผลของสมบัติทางเคมีเชิงฟิสิกส์ของแป้งผสม (แป้งมันสำปะหลังและแป้งสาคู) ต่อคุณภาพของข้าวเกรียบ. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, สงขลา.
นิพนธ์ ใจปลื้ม กัญจนัสม์ พาพล และอัจฉรา ใจปลื้ม. (2552). การเจริญเติบโตของปาล์มสาคูปลูกใหม่และปาล์มสาคูในธรรมชาติของจังหวัดนครศรีธรรมราช. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา.
เปลื้อง บุญแก้ว และมงคล คงเสน. (2557). การใช้ปาล์มสาคูในอาหารสัตว์. วารสารนราธิวาสราชนครินทร์, 6(1), 113-119.
เปลื้อง บุญแก้ว อัจฉรา นิยมเดชา และมงคล คงเสน (2558). การเสริมเนื้อเยื่อสาคูในอาหารที่มีผลต่อสมรรมภาพการผลิตของไก่พื้นเมือง. วารสารนราธิวาสราชนครินทร์, 7(2), 113-117.
ละอองศรี ศิริเกษร สุชาดา บุญเลิศนิรันดร์ และวชิรญา เหลียวตระกูล. (2561). การเปรียบเทียบการเจริญเติบโตและผลผลิตของมันเทศ 6 พันธุ์. วารสารวิจัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลศรีวิชัย, 10(3), 411-423.
ลัญจกร จันทร์อุดม นุชวรา องศารา ดาวีณาร ยีเลาะ และสุไรดา มามะแตหะ. (2559). การเปลี่ยนแปลงทางเคมีและจุลชีววิทยาของผลิตภัณฑ์ปอเยาะทุเรียนระหว่างการหมัก. วารสารวิชชา มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 35(2), 1-15.

ศศิวิมล บุญยิ่ง สุนทรี สุวรรณสิชณน์ และวรางคณา สมพงษ์. (2552). สมบัติทางเคมีและกายภาพของแป้งสาคูและผลของการใช้แป้งสาคูทดแทนแป้งสาลีต่อคุณภาพของคุกกี้. กรุงเทพฯ: สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
Agbor, G.A., Vinson, J.A., Oben, J.E. and Ngogang, J.Y. (2006). Comparative analysis of the vitro antioxidant activity of white and black pepper. Nutrition Research, 26(12), 659-663.
Karim, A.A., Tie, A.P., Manan, D.M.A. and Zaidul, I.S.M. (2008). Starch from the sago (Metroxylon sagu) palm tree-properties, prospects, and challenges as a new industrial source for food and other uses. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 7(3), 215-228.
Michiel, F. (1997). Sago palm Metroxylon sagu Rottb. Promoting the conservation and use of underutilized and neglected crops.13. Rome: International Plant Genetic Resources Institute.
Soon, Y.Y. and Barlow, P.J. (2004). Antioxidant activity and phenolic content of selected fruit seeds. Food chemistry, 88(3), 411-417.
Uthumporn, U., Wahidah, N. and Karim, A.A. (2014). Physicochemical properties of starch from sago (Metroxylon sagu) palm grown in mineral soil at different growth stages. IOP Conference Series Materials Science and Engineering, 62(1), 1-11.
Yang, X., Barton, H.J., Wan, Z., Li, Q., Ma, Z., Li, M., Zhang, D. and Wei, J. (2013). Sago-type palms were an important plant food prior to rice in southern subtropical China. Plos one, 8(5), 1-8.