การวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของโครงการธนาคารต้นไม้บ้านถ้ำเสือ จังหวัดเพชรบุรี

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของโครงการธนาคารต้นไม้บ้านถ้ำเสือ จังหวัดเพชรบุรี โดยใช้ข้อมูลปฐมภูมิจากการสัมภาษณ์ ประธานและสมาชิกของโครงการธนาคารต้นไม้บ้านถ้ำเสือ จังหวัดเพชรบุรี ศึกษาลักษณะ การจัดการ และผลการดำเนินงานของโครงการธนาคารต้นไม้บ้านถ้ำเสือ จังหวัดเพชรบุรี เพื่อพิจารณาการจัดการทรัพยากรป่าไม้ ที่ผ่านมาของชุมชนบ้านถ้ำเสือ ที่เป็นชุมชนตัวอย่างให้กับ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ทั้งยังศึกษาสภาพเศรษฐกิจ สังคม ของผู้เข้าร่วมโครงการธนาคารต้นไม้บ้านถ้ำเสือว่ามีรายได้ของสมาชิกในชุมชนและความเป็นอยู่ทางสังคมเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางใด ธนาคารต้นไม้บ้านถ้ำเสือมีการเข้าร่วมโครงการสนับสนุนกิจกรรมลดก๊าซเรือนกระจก (Low Emission Support Scheme) หรือเรียกว่าโครงการ LESS จึงได้ทำการศึกษาประเมินมูลค่าการกักเก็บคาร์บอนในเนื้อไม้ ของโครงการธนาคารต้นไม้ในโครงการฯ และสุดท้ายทำการวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของโครงการธนาคารต้นไม้บ้านถ้ำเสือ จังหวัดเพชรบุรี สำหรับการวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของการศึกษาในครั้งนี้ ได้ใช้          มูลค่าปัจจุบันของผลประโยชน์สุทธิ (NPV) อัตราส่วนผลประโยชน์ต่อต้นทุน (BCR) และอัตราผลตอบแทนภายใน (IRR) ณ อัตราคิดลดร้อยละ 5 (อัตราดอกเบี้ยเงินกู้สำหรับเกษตรกรชั้นดีของ ธ.ก.ส.) อย่างไรก็ตามพบว่าความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของโครงการธนาคารต้นไม้บ้านถ้ำเสือ จังหวัดเพชรบุรี มีความคุ้มค่าในการลงทุนเมื่อสิ้นสุดโครงการฯ การศึกษาได้ใช้อัตราราคาไม้ตั้งแต่ปี พ.ศ.2552 อ้างอิงจากสำนักงานพัฒนาเศรษฐกิจจากฐานชีวภาพ (องค์การมหาชน) โครงการส่งเสริม        ปลูกต้นไม้เพื่อเป็นทุนระยะยาว มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

ผลการศึกษาพบว่าการวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์ของโครงการธนาคารต้นไม้บ้านถ้ำเสือ และได้ทำการคิดมูลค่าคาร์บอนที่กักเก็บในเนื้อไม้ โดยได้รับเงินสนับสนุนจาก ธ.ก.ส. ภายใต้โครงการสนับสนุนกิจกรรมลดก๊าซเรือนกระจก แบ่งเป็น 2 ส่วน คือ 1) การวิเคราะห์ผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นแล้วในปัจจุบัน Ex-post evaluation ตั้งแต่ปีที่ก่อนก่อตั้งโครงการฯ พ.ศ. 2549 ไปจนถึงปี พ.ศ. 2561 เป็นปีที่สามารถเก็บข้อมูลย้อนหลังได้ มีค่า NPV และ BCR เท่ากับ -14,941,556 บาท และ 0.2003 ตามลำดับ 2) การวิเคราะห์ผลประโยชน์ ในอนาคตระยะยาว โดย Ex-post evaluation รวมกับ     Ex-ante evaluation ตั้งแต่ปีที่ก่อนก่อตั้งโครงการฯ   พ.ศ. 2549 ไปจนถึงปี พ.ศ. 2584 พบว่ามูลค่าปัจจุบัน ณ ปี พ.ศ. 2584 ของ NPV, BCR และ IRR เท่ากับ 970,783 บาท 1.0336 และร้อยละ 5.28 ตามลำดับ จากผลการศึกษา รัฐบาลและ ธ.ก.ส. ควรสนับสนุนโครงการธนาคารต้นไม้ในพื้นที่ที่มีการทำลายป่าไม้อย่างต่อเนื่อง เพื่อเป็นแรงจูงใจให้สมาชิกรายเก่าดำเนินการจนสิ้นสุดโครงการฯ ได้ผลประโยชน์จากเนื้อไม้ที่มีคุณภาพมากที่สุด และสมาชิกรายใหม่ที่สนใจตัดสินใจที่จะเข้าร่วมโครงการธนาคารต้นไม้เพิ่มขึ้น