ต้นทุน–ผลตอบแทนและผลกระทบในเชิงเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ของการผลิตไก่คอล่อนศรีวิชัย

บทคัดย่อ

ในการส่งเสริมให้เกษตรกรรายย่อยสามารถสร้างอาชีพเสริมจากการเลี้ยงไก่พื้นเมืองนั้น การมีข้อมูลด้านการจัดการต้นทุนและผลตอบแทนที่ดีจะทำให้เกษตรกร มีรายได้เพิ่มขึ้น การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาต้นทุนผลตอบแทน และการประเมินผลกระทบด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม จากการผลิตไก่คอล่อนศรีวิชัยของเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่คอล่อนศรีวิชัย อำเภอจุฬาภรณ์  จังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 30 ราย โดยการใช้แบบสัมภาษณ์เชิงโครงสร้าง  พบว่าเกษตรกรผู้เลี้ยงไก่คอล่อนศรีวิชัย มีกำไรสุทธิเฉลี่ยต่อรอบการผลิต 1,407.22 บาท/ราย  และกำไรเหนือต้นทุนเงินสดเฉลี่ยต่อรอบการผลิต 4,815.86 บาท/ราย ด้านต้นทุนรวมเฉลี่ยในการเลี้ยง        ไก่คอล่อนศรีวิชัยต่อรอบการผลิต 12,728.28 บาท/ราย  โดยจำแนกเป็นต้นทุนคงที่และต้นทุนผันแปร ด้านต้นทุนคงที่มากที่สุด คือ ค่าเสื่อมราคาโรงเรือนที่ไม่เป็นเงินสด  คิดเป็นร้อยละ 44.61 สำหรับต้นทุนผันแปรที่สำคัญ 3 รายการ ได้แก่ ค่าอาหารไก่มากที่สุด คิดเป็นร้อยละ  60.03 ค่าเสียโอกาสแรงงานครัวเรือนที่ไม่เป็นเงินสด และค่าพันธุ์ไก่ คิดเป็นร้อยละ 22.14 และ 13.34 ตามลำดับ  สำหรับช่องทางการจัดจำหน่าย พบว่าเกษตรกรนิยมจำหน่ายไก่คอล่อนศรีวิชัยให้พ่อค้ารวบรวมในท้องถิ่น มากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 73.33 รองลงมาคือ จำหน่ายให้ กับพ่อค้าขายส่ง/พ่อค้าขายปลีก  คิดเป็นร้อยละ 16.67  ด้านการประเมินผลกระทบจากการผลิตไก่คอล่อนศรีวิชัย  เกษตรกรได้รับผลกระทบด้านสังคมมากที่สุด  ในประเด็นด้านสมาชิกในครอบครัวมีโอกาสร่วมกิจกรรมด้วยกัน   มากขึ้น ( =3.83) รองลงมา คือ ผลกระทบด้านเศรษฐกิจ ในประเด็นด้านการเพิ่มโอกาสการประกอบอาชีพในชุมชน  ลดปัญหาการว่างงาน ( =3.56) และผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมจากการเลี้ยงไก่คอล่อนศรีวิชัย ในประเด็นด้านการนำทรัพยากรธรรมชาติในชุมชนมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ( =2.86) ดังนั้นการส่งเสริมและสนับสนุนการผลิตไก่พื้นเมืองแก่กลุ่มเกษตรกร เพื่อให้มีแนวทางและเป้าหมายร่วมกัน ช่วยให้เกิดประโยชน์ทางเศรษฐกิจ  สังคม และสิ่งแวดล้อมในระยะยาว