ปฏิสัมพันธ์ระหว่างพันธุกรรมกับสภาพแวดล้อมและเสถียรภาพในความหวาน และผลผลิตของข้าวโพดหวาน 5 พันธุ์
คำสำคัญ:
AMMI analysis , ไบพล็อท, การทดสอบผลผลิต, Zea mays var. saccharataบทคัดย่อ
ปัจจัยทางพันธุกรรม สภาพแวดล้อมและปฏิสัมพันธ์ของพันธุกรรมกับสภาพแวดล้อมส่งผลต่อผลผลิตของพืชโดยตรง งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลของปฏิสัมพันธ์ระหว่างพันธุกรรมกับสภาพแวดล้อม (GEI) ในลักษณะความหวานและผลผลิตฝักปอกเปลือกของข้าวโพดหวาน 5 พันธุ์ ที่ปลูกใน 4 สภาพแวดล้อม โดยใช้วิธีการวิเคราะห์ Additive main effects and multiplicative interaction (AMMI) ปลูกข้าวโพดหวาน 5 พันธุ์ ในแผนการทดลองสุ่มในบล็อกสมบูรณ์ จำนวน 3 ซ้ำ ใน 2 ฤดูปลูก แต่ละฤดูปลูกมี 2 สภาพแวดล้อม คือ การปลูกโดยให้ปุ๋ยเคมี และการปลูกโดยให้ปุ๋ยอินทรีย์ ผลจากการวิเคราะห์ความแปรปรวนพบว่าพันธุ์ (G) สภาพแวดล้อม (E) และปฏิสัมพันธ์ระหว่างพันธุ์กับสภาพแวดล้อม (GEI) ของทั้ง 2 ลักษณะ ผลจากการวิเคราะห์ AMMI พบว่า 2 องค์ประกอบแรก (IPCA1 และ IPCA2) มีความแปรปรวน 92.1 และ 99.8 เปอร์เซ็นต์ ของความแปรปรวนของ GEI ในลักษณะความหวานและผลผลิตฝักปอกเปลือกตามลำดับ จากคะแนนขององค์ประกอบ (IPCA score) แสดงให้เห็นถึงความแปรปรวนของสภาพแวดล้อมที่มีปฏิสัมพันธ์ต่อการแสดงออกของพันธุ์ พบว่าพันธุ์หวานบุรี (G5) เป็นพันธุ์ที่มีความเสถียรมากที่สุดในลักษณะความหวาน เนื่องจากมี AMMI stability value (ASV) น้อยที่สุด และมีค่าความหวานสูง ส่วนในลักษณะผลผลิตฝักปอกเปลือกพบว่า พันธุ์ไฮบริกซ์3 มีความเสถียรมากที่สุดจากการที่มี ASV น้อยที่สุด และให้ผลผลิตฝักปอกเปลือกสูง
References
Adham, A., M.B.A. Ghaffar, A.M., Ikmal and N.A.A. Shamsudin. 2022. Genotype × environment interaction and stability analysis of commercial hybrid grain corn genotypes in different environments. Life 12(11): 1773.
Akpan, E.A. and V.S. Udoh. 2017. Evaluation of cassava (Manihot esculenta crantz) genotype for yield and yield component, tuber bulking, early maturity in cross river basin flood plains. Canadian Journal of Agriculture and Crops 2(2): 68-73.
Badu-Apraku, B., M. Oyekunle, K. Obeng-Antwi, A.S. Osuman, S.G. Ado, N. Coulibay, C.G. Yallou, M. Abdulai, G.A. Boakyewaa and A. Didjeira. 2012. Performance of extra-early maize cultivars based on GGE biplots and AMMI analysis. Journal Agricultural Sciences 150: 473-483.
Balestre, M., R.G. Von Pinho, J.C. Souza and R.L. Oliveira. 2009. Genotypic stability and adaptability in tropical maize based on AMMI and GGE biplot analysis. Genetics and Molecular Research 8(4): 1311-1322.
Becker, H.C. and J. Leon. 1988. Stability analysis in Plant Breeding. Plant Breeding 101: 1-23.
Crossa, H.M. 1990. Statistical analyses of multilocation trials. Advances in Agronomy 44: 55-85.
Crossa, J., H.G. Gauch and R.W. Zobel. 1990. Additive main effect and multiplicative interaction analysis of two international maize cultivar trials. Crop Science 30: 493-500.
Ebdon, J.S. and H.G. Gauch. 2002. Additive main effects and multiplicative interaction analysis of national turfgrass performance trials. Crop Science 42: 497-506.
Eberhart, S.A. and W.L. Russell. 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop Science 6: 36-40.
Farshadfar, E. and J. Sutka. 2006. Biplot analysis of genotype-environment interaction in durum wheat using the AMMI model. Acta Agronomica Hungarica 54(4): 459-467.
Ferreira, D.F., C.G.B. Demétrio, B.F.J. Manly, A.A. Machado and R. Vencovsky. 2006. Statistical models in agriculture: biometrical methods for evaluating phenotypic stability in plant breeding. Cerne 12: 373-388.
Finlay, K.W. and G.N. Wilkinson. 1963. The analysis of adaptation in a plant breeding program. Australian Journal of Agricultural Research 14: 742-754.
Gauch, H.G. 2006. Statistical analysis of yield trials by AMMI and GGE. Crop Science 46: 1488-1500.
Gauch, H.G. and R.W. Zobel. 1996. AMMI analysis of yield trials. pp. 85-122. In Kang, M.S. and H.G. Gauch (eds.). Genotype by Environment Interaction. Boca Raton, FL: CRC Press.
Katsenios, N., P. Sparangis, S. Chanioti, M. Giannoglou, D. Leonidakis, M.V. Christopoulos, G. Katsaros and A. Efthimiadou. 2021. Genotype x environment interaction of yield and grain quality traits of maize hybrids in Greece. Agronomy 2021(11): 1-17.
Kempton, R.A. 1984. The use of biplots in interpreting variety by environment interactions. Journal of Agricultural Science 103: 123-135.
Lin, C.S., M.R. Binns and L.P. Lafkovitch. 1986. Stability analysis: where do we stand?. Crop Science 26: 894-900.
Little, T.M. and F.J. Hills. 1978. Agricultural Experimentation: Design and Analysis. Hoboken: John Wiley & Sons, Inc. 350 p.
Office of Agricultural Economics. 2022. Sweet corn: area cultivated and yield. [Online]. Available https://www.oae.go.th/assets/portals/1/fileups/prcaidata/files/sweet%20corn63.pdf (November 24, 2022). [in Thai]
Oliveira, E.J.D., J.P.X.D. Freitas and O.N.D. Jesus. 2014. AMMI analysis of the adaptability and yield stability of yellow passion fruit varieties. Scientia Agricola 71: 139-145.
Ottai, M.E.S., K.A. Aboud, I.M. Mahmoud and D.M. El-Hariri. 2006. Stability analysis of cultivars (Hibiscus sabdariffa L.) under different nitrogen fertilizer environments. World Journal of Agricultural Sciences 2(3): 333-339.
Oupadissakoon, S. 1994. Statistics, Experimental Design: Volume 2. Bangkok: Sahamit Offset Press. 492 p. [in Thai]
Puddhanon, P. 2005. Biometrics for Plant Breeding. Chiang Mai: Agronomy Department, Faculty of Agricultural Production, Maejo University. 243 p. [in Thai]
Purchase, J.L. H. Hatting and C.S. Vandeventer. 2000. Genotype × environment interaction of winter wheat (Triticum aestivum L.) in South Africa. II. stability analysis of yield performance. South African Journal of Plant and Soil 17: 101-107.
Ruswandi, D., Y. Yuwariah, M. Ariyanti, M. Syafii and A. Nuraini. 2020. Stability and adaptability of yield among earliness sweet corn hybrids in West Java, Indonesia. International Journal of Agronomy 2020: 1-9. DOI.org/10.1155/2020/4341906.
Syafi’i, M., R. Melati, B. Waluyo and D. Ruswandi. 2013. GxE interaction assessment of sr sweet corn yield based on additive main effect and multiplicative interaction (AMMI) and biplot in West Java. pp. 147-154. In Proceedings of International Conference on Sustainable Rural Development 2013 August 25-26, 2013. Jawa Tengah: Jenderal Soedirman University.
Wayupab, K. 2015. Report on Research and Development Projects of Fresh Corn. 124 p. In Research Report. Bangkok.: Department of Agriculture. [in Thai]
Zobel, R.W., M.J. Wright and H.G. Gauch. 1988. Statistical analysis of a yield trial. Agronomy Journal 80: 388-393.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร
