การเปรียบเทียบสมรรถภาพการขุน ลักษณะซาก และผลตอบแทนจากการขุนโคเนื้อพันธุ์กำแพงแสนและโคนมเพศผู้ตอน

Main Article Content

อัญชลี คงประดิษฐ์
ภูมพงศ์ บุญแสน
ปรมาพิชญ์ เจริญศรี
Piny Tong
คมกฤช เอกฉัตร
พีระยุทธ อินกล่ำ
ภานุวัฒน์ กาลจักร
สุริยะ สะวานนท์

บทคัดย่อ

การผลิตเนื้อโคคุณภาพต้องเลือกใช้พันธุ์โคที่เหมาะสมและสามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมในประเทศไทย การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบการขุนโคพันธุ์กำแพงแสนเพศผู้ตอนและโคนมเพศผู้ตอนที่มีผลต่อสมรรถภาพการขุน ลักษณะซาก และผลตอบแทนจากการขุนโคที่ได้รับอาหารข้นแบบจำกัด คือ 1) ระยะแรกได้รับอาหารข้น 6 กก./ตัว/วัน 2) ระยะกลางได้รับอาหารข้น 7 กก./ตัว/วัน และ 3) ระยะสุดท้ายได้รับอาหารข้น 8 กก./ตัว/วัน ร่วมกับการให้หญ้าเนเปียร์หมักให้กินอย่างเต็มที่ และเสริมฟางข้าว 1 กก./ตัว/วัน ตลอดการขุน ทำการเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยของสมรรถภาพการขุน และลักษณะซากระหว่างโคสองสายพันธุ์ด้วยการทดสอบที (Sample T-test) ผลการศึกษาพบว่าโคพันธุ์กำแพงแสนและโคนมเพศผู้ตอนมีอัตราการเจริญเติบโตเฉลี่ยต่อวัน ปริมาณอาหารที่กินได้ต่อวัน และอัตรา การเปลี่ยนอาหารเป็นน้ำหนักตัวแตกต่างอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (P>.05) อย่างไรก็ตาม โคนมเพศผู้ขุน มีอัตราการเปลี่ยนอาหารเป็นน้ำหนักมากกว่าโคพันธุ์กำแพงแสน 13.3 เปอร์เซ็นต์ ดังนั้นจึงส่งผลให้ต้นทุนค่าอาหารในการเพิ่มน้ำหนักตัวของโคนมเพศผู้ขุนสูงกว่าโคพันธุ์กำแพงแสน  แต่พบว่าโคพันธุ์กำแพงแสน มีเปอร์เซ็นต์ซากมากกว่าโคนมเพศผู้ตอน เฉลี่ย 6 เปอร์เซ็นต์ (P<.05) แต่ปริมาณการสะสมไขมันแทรก ในมัดกล้ามเนื้อ ค่าสีของเนื้อ ค่าการสูญเสียน้ำในระหว่างการเก็บรักษา และค่าความเป็นกรด-ด่างในเนื้อโคพันธุ์กำแพงแสนกับโคนมเพศผู้ตอนไม่มีความแตกต่างในทางสถิติ (P>.05) จากการทดลองนี้พบว่าการขุนโคทั้งสองสายพันธุ์มีต้นทุนสูงกว่าผลตอบแทน (ขาดทุน)

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
คงประดิษฐ์ อ. ., บุญแสน ภ., เจริญศรี ป. ., Tong, P., เอกฉัตร ค., อินกล่ำ พ., กาลจักร ภ., & สะวานนท์ ส. (2023). การเปรียบเทียบสมรรถภาพการขุน ลักษณะซาก และผลตอบแทนจากการขุนโคเนื้อพันธุ์กำแพงแสนและโคนมเพศผู้ตอน. วารสารเกษตรนเรศวร, 20(2), e0200202. สืบค้น จาก https://li01.tci-thaijo.org/index.php/aginujournal/article/view/259219
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

คงปฐม กาญจนเสริม, ภูมพงศ์ บุญแสน, อัญชลี คงประดิษฐ์, ชนณภัส หัตถกรรม, และสุริยะ สะวานนท์. (2562). ลักษณะซาก คุณภาพเนื้อ และความพึงพอใจของผู้บริโภคที่มีต่อเนื้อโคนมเพศผู้และโคกำแพงแสนเพศผู้ขุน. วารสารเกษตรพระจอมเกล้า, 37(2), 313–323.

จุฑารัตน์ เศรษฐกุล และญาณิน โอภาสพัฒนกิจ. (2548). คุณภาพเนื้อภายใต้ระบบการผลิตและการตลาดของประเทศไทย. สุพีเรียพรินติ้งเฮ้าส์.

ทวีพร เรืองพริ้ม, จรัญ จันทลักขณา, ผกาพรรณ สกุลมั่น และเมธา วรรณพัฒน์. (2546). การเปรียบเทียบการขุนโคนมโคเนื้อและกระบือปลัก. ใน การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 41. (น. 363–371). มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ศรเทพ ธัมวาสร. (2557). การขุนโค. ม.ป.ท.

ศรเทพ สังข์ทอง. (2549). โคเนื้อพันธุ์กำแพงแสน. ชมรมผู้เลี้ยงโคกำแพงแสน.

สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช). (2547). มาตรฐานสินค้าอาหารและเกษตรแห่งชาติ: เนื้อโค. มกษ. 6001-2547. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์.

สุริยะ สะวานนท์. (2561). จุลินทรีย์ในกระเพาะรูเมน และการใช้ประโยชน์. โครงการเพิ่มศาสตราจารย์แบบก้าวกระโดด กองการเจ้าหน้าที่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

สุริยะ สะวานนท์. (2556). การผลิตโคเนื้ออินทรีย์. สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

อัญชลี คงประดิษฐ์, ภูมพงศ์ บุญแสน, สุธิษา มาเจริญ, วิสูตร ไมตรีจิตต์ และสุริยะ สะวานนท์. (2565). ผลของ

การใช้น้ำมันปาล์มดิบและถั่วเหลืองไขมันเต็มเป็นแหล่งไขมันในอาหารผสมครบส่วนที่มีต้นข้าวโพดฝักอ่อนหรือหญ้าเนเปียร์หมักเป็นแหล่งของอาหารหยาบต่อการหมักย่อยในกระเพาะรูเมน สมรรถภาพการขุน ลักษณะซาก คุณภาพเนื้อ และต้นทุนการผลิตโคนมเพศผู้ตอน. วารสารวิทยาศาสตร์เกษตรและการจัดการ, 5(2), 56–69.

AOAC International. (2019). Official Methods of Analysis, Association of Official Analysis Chemists. AOAC International Gaithersburg.

AOAC International. (2016). Official Methods of Analysis of AOAC International (20th ed). AOAC International.

Boonsaen, P., Winn Soe, N., Maitreejet, W., Majarune, S., Reungprim, T., & Sawanon, S. (2017). Effects of protein levels and energy sources in total mixed ration on feedlot performance and carcass quality of Kamphaeng Saen steers. Agriculture and Natural Resources, 51(1), 57–61.

Cacere, R. A. S., Morais, M. G., Alves, F. V., Feijo, G. L. D., Itavo, C. C. B. F., Itavo, L. C. V., O’liveira, L. B., & Ribeiro, C. B. (2014). Quantitative and qualitative carcass characteristics of feedlot ewes subjected to increasing levels of concentrate in the diet. Arquivo Brasileiro de Medicina Veterinaria e Zootecnia, 66(5), 1601–1610.

Hattakum, C., Kanjanapruthipong, J. Nakthong, S., Wongchawalit, J., Piamya, P., & Sawanon, S. (2019). Pineapple stem by-product as a feed source for growth performance, ruminal fermentation, carcass and meat quality of Holstein steers. South African Journal of Animal Science, 49(1), 147–155.

Honikel, K. O. (1987). How to measure the water–holding capacity of meat? Recommendation of standardized methods. In P. V. Tarrant, G. Eikelenboom, & G. Monin (Eds.), Evaluation and control of meat quality in pigs (pp. 129–142). Martinus Nijhoff.

Khongpradit, A., Boonsaen, P., Homwong, N., Matsuba, K., Kobayashi, Y., & Sawanon, S. (2022).

Evaluation of pineapple stem starch as a substitute for corn grain or ground cassava in a cattle feedlot for 206 or 344 days: feedlot performance, carcass characteristics, meat quality, and economic evaluation. Tropical Animal Health and Production, 54(4). doi: 10.1007/s11250-022-03223-6

Orellana, C., Peña, F., García, A., Perea, J., Martos, J., Domenech, V., & Acero, R. (2009). Carcass characteristics, fatty acid composition, and meat quality of Criollo Argentino and Braford steers raised on forage in a semi–tropical region of Argentina. Meat Science, 81(1), 57–64.

Pintadis, S., Boonsaen, P., Hattakum, C., Homwong, N., & Sawanon, S. (2020). Effects of concentrate levels and pineapple stem on growth performance, carcass and meat quality of dairy steers. Tropical Animal Health and Production, 52(4), 1911-1917.

R Core Team. (2022). R: A language and environment for statistical computing [Computer software]. R Foundation for Statistical Computing. https://www.R-project.org/