การวัดประสิทธิภาพทางเทคนิคในการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดของเกษตรกรในพื้นที่อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น ด้วยวิธี Data Envelopment Analysis

Main Article Content

ปนัดดา อุตรนคร
หยาดรุ้ง มะวงศ์ไว

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ประสิทธิภาพทางเทคนิคในการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดของเกษตรกรโดยใช้วิธีการวิเคราะห์เส้นห่อหุ้ม (Data Envelopment Analysis: DEA) และวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อระดับประสิทธิภาพทางเทคนิคด้วยแบบจำลอง Tobit regression โดยใช้ข้อมูลปฐมภูมิที่ได้จากการสัมภาษณ์แบบรายบุคคลจากเกษตรกรผู้เพาะเลี้ยงจิ้งหรีดในพื้นที่อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น ในรอบปีการผลิต 2561 จำนวน 47 ราย ผลการศึกษาพบว่า เกษตรกรมีค่าประสิทธิภาพทางเทคนิคเฉลี่ย เท่ากับ 56.83% ซึ่งอยู่ในระดับค่อนข้างต่ำ เนื่องจากมีจำนวนเกษตรกรมากกว่า 50% ของเกษตรกรทั้งหมด มีค่าประสิทธิภาพทางเทคนิคต่ำ และตัวแปรประสบการณ์ในการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดของเกษตรกรเป็นปัจจัยที่มีผลต่อระดับประสิทธิภาพทางเทคนิคที่ระดับความเชื่อมั่น 95% สำหรับแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพทางเทคนิคของเกษตรกรที่มีประสิทธิภาพต่ำ คือ 1) เกษตรกรสามารถปฏิบัติตามแนวทางของเกษตรกรต้นแบบที่เหมาะสมกับลักษณะฟาร์มจิ้งหรีดของเกษตรกร และ 2) เกษตรกรควรปรับปรุงการใช้ปัจจัยการผลิตด้วยการลดปริมาณการใช้แผงไข่ลง

Article Details

บท
บทความวิจัย (research article)

References

ขอนแก่นลิงค์. 2563. ขอนแก่นพร้อมเป็นเมืองแห่งจิ้งหรีด “อาหารแห่งอนาคต” แหล่งข้อมูล: https://www.khonkaenlink.info/home/news/11508.html?fbclid=IwAR3c0ttJp-cg-64_BQUpeS5dN1oDwdG1L0nSzDXSnk7i7Zmi4TtvcYY5PHI. ค้นเมื่อ 30 ตุลาคม 2563.

ชนิดา วสันต์ และสุรชัย จันทร์จรัส. 2559. ประสิทธิภาพด้านการจัดสรรการปลูกอ้อยในประเทศไทย. วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา. 11: 1–13.

ฌาณินท์ ภัทรกมลเสน และเยาวเรศ เชาวนพูนผล. 2561. ประสิทธิภาพทางเทคนิคของการผลิตกระเทียมในอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่. แก่นเกษตร. 46: 359–366.

ณัฐเสฏฐ์ สร้อยทองดี และนภาพร นิลาภรณ์กุล. 2562. ต้นทุนและผลตอบแทนในการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดเชิงพาณิชย์. วารสารวิทยาลัยบัณฑิตศึกษาการจัดการ มข. 12: 165–186.

ประทุมพร คำภาสุข และเยาวรัตน์ ศรีวรานันท์. 2557. การจัดการการผลิตและการตลาดของฟาร์มจิ้งหรีดในเขตพื้นที่ จังหวัดขอนแก่น กาฬสินธุ์ และมหาสารคาม. แก่นเกษตร. 42: 547–554.

เมธินี กีรเกียรติ. 2562. จิ้งหรีด. แหล่งข้อมูล: http://www.agriman.doae.go.th/homebee0/insect_situation/98-99Cricket.pdf. ค้นเมื่อ 30 ตุลาคม 2563.

ไทยแลนด์อินไซต์นิวส์. 2563. กรมส่งเสริมการเกษตรส่งเสริมแปลงใหญ่จิ้งหรีด ต่อยอดจำหน่ายออนไลน์ผลักดันสู่ตลาดส่งออก สร้างรายได้ให้เกษตรกรต่อเนื่องทั้งปี. แหล่งข้อมูล: https://thailandinsidenew.com. ค้นเมื่อ 30 ตุลาคม 2563.

วรรธณา กรุยทอง. 2554. การศึกษาประสิทธิภาพของการเลี้ยงกุ้งขาวแวนนาไม. สารนิพนธ์ เศรษฐศาสตร์การจัดการ มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรจน์, กรุงเทพ.

สมชาย หาญหิรัญ. 2550. แนวคิดการวัดประสิทธิภาพการผลิตทางเศรษฐศาสตร์. แหล่งข้อมูล: http://www.ocsb.go.th/th/cms/detail.php?ID=553&SystemModulekey=country. ค้นเมื่อ 20 มกราคม 2562.

สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ. 2561. Novel food อาหารแห่งอนาคต. วารสารเพื่อการเตือนภัยสินค้าเกษตรและอาหาร. 10: 10–11.

หยาดรุ้ง มะวงศ์ไว และปนัดดา อุตรนคร. 2563. ต้นทุนและผลตอบแทนการเพาะเลี้ยงจิ้งหรีดเชิงพาณิชย์ของเกษตรกรรายย่อย. วารสารบริหารธุรกิจ เศรษฐศาสตร์ และการสื่อสาร. 15: 11–24.

Antonietta Baiano. 2020. Edible insects: An overview on nutritional characteristics, safety, farming, production technologies, regulatory framework, and socio-economic and ethical implications. Trend in food science & technology. 100: 35–55.

Coeli, T., D.S.P. Rao, C.J. O’Donnell, and G.E. Battese. 2005. An introduction to efficiency and productivity analysis, 2nd edit, Springer, New York.

Demircan, V., T. Binici, and C. R. Zulauf. 2010. Assessing pure technical efficiency of dairy farms in Turkey. Agricultural Economics.–Czech. 56: 141–148.

Halloran, A., R.C. Megido, J. Oloo, T. Weigel, P. Nsevolo, and F. Francis. 2018. Comparative aspects of cricket farming in Thailand, Cambodia, Lao People’s Democratic Republic, Democratic Republic of the Congo and Kenya. Journal of Insects as Food and Feed. 4: 101–114.

Kalangi, L.S., Y. Syaukat, S.U. Kuntjoro, and A. Priyanti. 2014. Technical efficiency of beef cattle breeding business in East Java Province. Media Peternakan Journal of Animal Science and Technology. 37: 136–142.

Kelly, E., L. Shalloo, U. Geary, A. Kinsella, and M. Wallace. 2012. Application of data envelopment analysis to measure technical efficiency on sample of Irish dairy farm. Irish journal of agricultural and food research. 51: 63-77.

Orinda, M.A., R.O. Mosi, M.A. Ayieko, F.A. Amimo, and H.Y. Nchimbi. 2018. Technical efficiency of cricket (A. domesticus and G. bimaculatus) Production: A Cobb-Douglas Stochastic Frontier Approach. Journal of Agricultural Economics and Rural Development. 4:520–528.

Hanboonsong, Y., T. Jamjanya, and P.B. Durst. 2013. Six-legged livestock: Edible insect farming, collecting and marketing in Thailand. Food and Agriculture Organization, Regional Office for Asia and the Pacific, RAP publication 2013/03, Bangkok, Thailand.

Tobin, J. 1958. Estimation of relationships for limited dependent variables. Econometrica. 26: 24–36.

Van Huis, J., V. Itterbeeck, H. Klunder, E. Mertens, A. Halloran, G. Muir, and P. Vantomme. 2013. Edible insects: Future Prospects for Food and Feed Security. FAO Forestry Paper 171. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Rome.

Yusuf, S.A. and O. Malomo. 2007. Technical efficiency of poultry egg production in Ogun State: A Data Envelopment Analysis (DEA) Approach. International Journal of Poultry Science. 6: 622–629.