ความแปรปรวนทางพันธุกรรมในประชากรปลาเลียหิน (Garra cambodgiensis) ในลำน้ำว้า (ลำน้ำสาขาของแม่น้ำน่านตอนบน) จังหวัดน่าน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การจัดการทรัพยากรปลาท้องถิ่นเพื่อการคงไว้ซึ่งความหลากหลายทางชีวภาพที่แท้จริงควรให้ความสำคัญต่อความหลากหลายถึงระดับพันธุกรรม การศึกษาครั้งนี้จึงศึกษาความแปรปรวนทางพันธุกรรมของประชากรปลาเลียหินในพื้นที่ลำน้ำว้า (ลำน้ำสาขาของแม่น้ำน่านตอนบน) อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน จากจำนวน 5 กลุ่มตัวอย่างๆ ได้แก่ ลำน้ำว้า 2 กลุ่มตัวอย่าง (WSW และ WPS) และลำน้ำมาง (ลำน้ำสาขาของลำน้ำว้า) 3 กลุ่มตัวอย่าง (MPK, MNK และ MHK) เก็บตัวอย่างกลุ่มละ 48 ตัว โดยเครื่องหมาย ไมโครแซทเทลไลท์ 5 ตำแหน่ง พบว่ามีความหลากหลายภายในประชากรเฉลี่ยดังนี้ จำนวนอัลลิลต่อตำแหน่ง (A) มีค่าอยู่ระหว่าง 5.80 (WSW)-8.40 (MHK), ค่า effective number of allele (Ae) 3.60 (WSW)-4.65(MNK), allelic richness (Ar) 5.69 (WSW)-8.16 (MHK), ค่าเฮตเทอโรไซโกซิตี้จากการสังเกต (Ho) 0.622 (WSW)-0.720 (WPS) ค่าเฮตเทอโรไซโกซิตี้จากการคาดหมาย (He) 0.694 (WSW)-0.773 (MPK) ไม่พบการเบี่ยงเบนจากสมดุลฮาร์ดี-ไวน์เบิร์กในทุกกลุ่มตัวอย่าง จากการพบความหลากหลายภายในพันธุกรรมที่ค่อนข้างสูงในปลาเลียหินเป็นผลมาจากความชุกชุมของปลาและการผสมพันธุ์วางไข่ในช่วงฤดูน้ำหลากลูกพันธุ์ที่เกิดมีโอกาสแพร่กระจายได้กว้าง สำหรับระดับพันธุกรรมที่ค่อนข้างต่ำใน WSW เมื่อเทียบกับกลุ่มอื่นๆ อาจเป็นผลมาจากระยะทางและระดับความสูงของพื้นที่ สำหรับความแตกต่างทางพันธุกรรมไม่มีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อทดสอบด้วย AMOVA และค่า FSTcในขณะที่แผนผังความสัมพันธ์ทางพันธุกรรม (UPGMA) แสดงความต่างกันในบางกลุ่มตัวอย่าง ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นถึงสถานการณ์ทางพันธุกรรมของปลาเลียหินในลำน้ำว้ามีความหลากหลายทางพันธุกรรมภายในกลุ่มสูงและไม่พบความแตกต่างทางพันธุกรรมระหว่างกลุ่มตัวอย่าง
Article Details
References
เชาวลีย์ ใจสุข, อมรชัย ล้อทองคำ และมุทิตา วงศ์สงคราม. 2558. การประเมินความแปรปรวนทางพันธุกรรมในประชากรปลาเลียหิน (Garra cambodgiensis) บริเวณลำน้ำกอน (ลำน้ำสาขาของแม่น้ำน่าน) โดยใช้เครื่องหมายพันธุกรรมไมโครแซทเทลไลท์ เพื่อการจัดการและการอนุรักษ์. รายงานการวิจัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา น่าน.
อมรชัย ล้อทองคำ. 2551. ความหลากชนิดของปลาในลุ่มน้ำน่าน (ระบบแม่น้ำเจ้าพระยา) ในเขตจังหวัดน่าน. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
อมรชัย ล้อทองคำ และเอกชัย ดวงใจ. 2553. ความหลากชนิดของปลาในลุ่มแม่น้ำว้า (แม่น้ำสาขาของลุ่มแม่น้ำน่านตอนบน) ในเขตอำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน. น. 426-481. ใน: การประชุมทางวิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ครั้งที่ 48. 3-5 กุมภาพันธ์ 2553.
อุทัยรัตน์ ณ นคร. 2543. พันธุศาสตร์สัตว์น้ำ. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์, กรุงเทพฯ.
Abbas, K., X. Zhou, Y. Li, Z. Gao, and W. Wang. 2010. Microsatellite diversity and population genetic structure of yellowcheek, Elopichthys bambusa (Cyprinidae) in the Yangtze River. Biochemical Systematics and Ecology. 38: 806-812.
Aljanabi, S. M, and I. Martinez. 1997. Universal and rapid salt-extraction of high quality genomic DNA for PCR-based techniques. Nucleic Acids Research. 25: 4692-4693.
Barson, N. J., J. Cable, and C. V. Oosterhout. 2009. Population genetic analysis of microsatellite variation of guppies (Poecilia reticulata) in Trinidad and Tobago: evidence for a dynamic source-sink metapopulation structure, founder events and population bottlenecks. Evolution Biology. 22: 485-497.
Braga, R. R., R. M. Braga, and S. R. J. Vitule. 2012. Population structure and reproduction of Mimagoniates microlepis with a new hypothesis of ontogenetic migration: implications for stream fish conservation in the Neotropics. Environmental Biology of Fishes. 96: 21-31.
Chistiakov, D. A., B. Hellemans, and A. M. Volckaert. 2006. Microsatellites and their genomic distribution, evolution, function and applications: A review with special reference to fish genetics. Aquaculture. 255: 1-29.
Excoffier, L., G. Laval, and S. Schneider. 2005. Arlequin (Version 3.0): An integrated software package for population genetics data analysis. Evolutionary Bioinformatics Online, 47-50.
Felsenstein, J. 1993. PHYLYP (phylogeny inference package) version 3.5c. University of Washington, Seattle.
Frankham, R., J. D. Ballou, and D.A. Briscoe. 2010. Introduction to conservation genetics. Cambridge University press, New York, United Kingdom.
Freeland, J. R. 2005. Molecular Ecology. John Wiley & Sons, Ltd., England.
Guo, S. W, and E. A. Thompson. 1992. Performing the exact test of Hardy-Weinberg proportions for multiple alleles. Biometrics. 48: 361-372.
Goudet, J. 2001. FSTAT, a program to estimate and test gene diversities and fixation indice (version2.9.3) (Computer software). Lausanne University, Lausanne, Switzerland.
Lamphere, A. B, and J. M. Blum. 2012. Genetic estimates of population structure and dispersal in a benthic stream fish. Ecology of Freshwater Fish. 21: 75-86.
Meeuwig, H., C. Guy., T. S. Kalinowski, and A. W. Fredenberg. 2010. Landscape influences on genetic differentiation among bull trout populations in a stream-lake network. Molecular Ecology. doi: 10.1111/j.1365-294X.2010.04655.x
Osborne, M. J., E. W. Carson, and T. F. Turner. 2012. Genetic monitoring and complex population dynamics: insights from a 12-year study of the Rio Grande silvery minnow. Evolutionary Applications. 1752-4571.
Oosterhout, C.R., W. F. Hutchinson., D. P. M. Will, and P. Shipley. 2004. MICRO-CHECKER: software for identifying and correcting genotyping errors in microsatellite data. Molecular Ecology Notes. 4: 535-538.
Peakall, R, and P. E. Smouse. 2006. GENALEX 6: genetic analysis in Excel. Population genetic software for teaching and research. Molecular Ecology Notes. 6: 288-295.
Rice, W. R. 1989. Analyzing tables of statistical test. Evolution. 43: 223-225.
Rousset, F. 2008. GENEPOP’007: a complete re-implementation of the GENEPOP software for Windows and Linux. Molecular Ecology Resources. 8: 103-106.
Su, W. L., Z. Z, Liu., T. C. Wang., Z. Zhen., Y. A. Liu., Q. W. Tang, and Q. J. Yang. 2013. Isolation and characterization of polymorphic microsatellite markers in the fish Garra orientalis (oriental sucking barb). Conservation Genet Resource. 5: 231-233.
Waits, R. E., J. M. Bagley., J. M. Blum., H. F. Mccormick, and M. J. Lazorchak. 2008. Source-sink dynamics sustain central stonerollers (Campostoma anomalum) in a heavily urbanized catchment. Freshwater Biology. 53: 2061-2075.