ประสิทธิภาพของน้ำมันหอมระเหยบางชนิดต่อการควบคุมไร Tropilaelaps mercedesae ในผึ้งพันธุ์ (Apis mellifera L.)

บทคัดย่อ

ไร Tropilaelaps เป็นศัตรูผึ้งที่มีการแพร่ระบาดในอุตสาหกรรมการเลี้ยงผึ้งพันธุ์ (Apis mellifera L.) ใน ทวีป
เอเชีย โดยไรชนิดนี้สามารถทำลายตัวอ่อนผึ้ง ทำให้ตัวอ่อนผึ้งตายและอาจส่งผลให้รังผึ้งร้างในที่สุด ซึ่งงาน วิจัยนี้
เป็นการทดสอบประสิทธิภาพของน้ำมันหอมระเหยจากพืชจำนวน 4 ชนิด คือ ข่า (Alpinia galanga) ขมิ้นชัน
(Curcuma longa L.) ชมพู่ (Syzygium sp.) และขิง (Zingiber officinale R.) ต่อการฆ่าไรและผึ้งระยะตัวเต็มวัยโดย
วิธี vapor exposure method จากผลการทดลอง พบว่า น้ำมันหอมระเหยจากขมิ้นชันมีประสิทธิภาพ ในการฆ่าไร
Tropilaelaps mercedesae ได้ดีที่สุด โดยในชั่วโมงที่ 4 หลังการทดสอบ มีค่า LC50 เท่ากับ 0.06% (v/v) รองลงมาคือ
น้ำมันหอมระเหยจากขิง ข่า และชมพู่ ซึ่งมีค่า LC50 เท่ากับ 0.14%, 0.24% และ 0.40% (v/v) ตามลำดับ นอกจากนี้
ยังพบว่า น้ำมันหอมระเหยจากพืชทั้ง 4 ชนิด สามารถฆ่าไร T. mercedesae ได้ 100% ในชั่วโมงที่ 24 หลังการทดสอบ
ที่ระดับความเข้มข้นที่ใช้ทดสอบ เมื่อนำน้ำมันหอมระเหยทั้ง 4 ชนิดไปทดสอบกับ ผึ้งในระยะตัวเต็มวัย พบว่า น้ำมัน
หอมระเหยจากข่า ขมิ้นชัน ชมพู่ และขิงไม่มีความเป็นพิษต่อตัวผึ้ง โดยมีค่า LC50 มากกว่า 10% (v/v) ในชั่วโมงที่ 4,
24, 48 และ 72 ของการทดลอง อย่างไรก็ตามควรที่จะทำการทดสอบ ประสิทธิภาพของน้ำมันหอมระเหยในระดับ
รังผึ้งซึ่งเป็นสภาวะจริงก่อนนำไปใช้จริง