ความสามารถในการผสมข้ามและการงอกของเมล็ดในสภาพปลอดเชื้อของกล้วยไม้ดินบางชนิดในสกุล <I>Habenaria</I> และ <I>Pecteilis</I>
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
กล้วยไม้สกุล Habenaria และสกุล Pecteilis เป็นกล้วยไม้ดินที่จัดอยู่ในวงศ์ย่อย Orchidoideae ลักษณะดอกมีความหลากหลายทั้งสีสันและรูปทรง ดอกบานทน บางชนิดมีกลิ่นหอม จากลักษณะเหล่านี้ทำให้กล้วยไม้ทั้งสองสกุลมีศักยภาพที่สามารถพัฒนาลูกผสมสายพันธุ์ใหม่ งานวิจัยนี้ศึกษาความสามารถในการผสมข้ามชนิด โดยการนำกล้วยไม้ดินทั้ง 2 สกุล ทั้งหมด 9 ชนิด ได้แก่ H. dentata, H. erichmichaelii, H. lucida, H. marginata, H. myriotricha, H. rhodocheila (สีส้มและสีแดง), H. rostellifera, P. hawkesiana และ P. susannae มาควบคุมให้เกิดการผสมตัวเอง ผสมข้ามชนิด และผสมข้ามสกุล พบว่าการผสมตัวเองของกล้วยไม้ดินทั้ง 9 ชนิดมีการติดฝักเท่ากับ 60-100% ซึ่ง H. dentata มีความมีชีวิตของเมล็ดมากที่สุดคือ 55.80% การผสมข้ามชนิดมีการติดฝัก 0-100% เมล็ดของลูกผสม H. marginata × H. rostellifera มีความมีชีวิตของเมล็ดมากที่สุดคือ 92.60% ส่วนการผสมข้ามสกุลมีการติดฝัก 0-100% ลูกผสมข้ามสกุลระหว่าง P. hawkesiana × H. myriotricha มีความมีชีวิตของเมล็ดมากที่สุดคือ 65.43% จากการเพาะเมล็ดบนอาหารสูตร MS ภายใต้สภาพปลอดเชื้อ พบว่า H. erichmichaelii มีการงอกมากที่สุดคือ 36.60% ใช้ระยะเวลาในการงอก 99 วัน ลูกผสมข้ามชนิดระหว่าง H. erichmichaelii × H. rhodocheila (สีแดง) มีการงอกมากที่สุดคือ 98.00% ใช้ระยะเวลาในการงอก 154 วัน และลูกผสมข้ามสกุลระหว่าง H. dentata × P. hawkesiana มีการงอกมากที่สุด 50.00% ใช้เวลาในการงอก 95 วัน กล้วยไม้ดินชนิดที่มีความสามารถเป็นแม่พันธุ์ในการผสมข้ามชนิดได้ดีคือ H. erichmichaelii และ H. dentata
Article Details
References
Alomia, Y.A., A.T. Mosquera-Espinosa, N.S. Flanagan and J.T. Otero. 2017. Seed viability and symbiotic seed germination in Vanilla spp. (Orchidaceae). Research Journal of Seed Science 10(2): 43-52.
Barbosa, A.R., M.C. de Melo and E.L. Borba. 2009. Self-incompatibility and myophily in Octomeria (Orchidaceae, Pleurothallidinae) species. Plant Systematics and Evolution 283(1): 1-8.
Bunnag, S. and P. Theerakulpisut. 2007. Cytogenetics of some orchid species in plant genetics conservation at Khok Phu Ta Ka, Amphoe Phu Wiang, Khon Kaen. KKU Research Journal 12(4): 393-401. (in Thai)
Chardard, R. 1963. Contribution a l'etude cyto-taxonomique des Orchidées (A contribution to the cytotaxonomy of the Orchidaceae). Revue de Cytologie et de Biologie Végétales 26: 1-58.
Giri, L., A. Jugran, S. Rawat, P. Dhyani, H. Andola, I.D. Bhatt, R.S. Rawal and U. Dhar. 2012. In vitro propagation, genetic and phytochemical assessment of Habenaria edgeworthii: An important Astavarga plant. Acta Physiologiae Plantarum 34(3): 869-875.
Jala, A. 2010. A tissue culture protocol for propagation of native and rare orchid, Pecteilis sagarikii Seidenf. Thai Science and Technology Journal 18(1): 28-39. (in Thai)
Johansen, B. 1990. Incompatibility in Dendrodium (Orchidaceae). Botanical Journal of the Linnean Society 103(2): 165-196.
Johnson, T.R., S.L. Stewart, D. Dutra, M.E. Kane and L. Richardson. 2007. Asymbiotic and symbiotic seed germination of Eulophia alta (Orchidaceae) - preliminary evidence for the symbiotic culture advantage. Plant Cell, Tissue and Organ Culture 90: 313-323.
Kawchadee, C., W. Bundithya, C. Sotthikul and N. Potapohn. 2012. Interspecific and intergeneric crossability of some Habenaria and Pecteilis, terrestrial orchids. Journal of Agriculture 28(3): 263-272. (in Thai)
Mahendran, G. and V.N. Bai. 2009. Mass propagation of Satyrium nepalense D. Don. - A medicinal orchid via seed culture. Scientia Horticulturae 119(2): 203-207.
Ministry of Commerce. 2018. Thailand trading report. (Online). Available: http://tradereport.moc. go.th/Report/Default.aspx?Report=MenucomRecode&ImExType=1&Lang=Th (March 4, 2019). (in Thai)
Murashige, T. and F. Skoog. 1962. A revised medium for rapid growth and bio assays with tobacco tissue cultures. Physiologia Plantarum 15: 473-497.
Pant, B. 2013. Medicinal orchids and their uses: Tissue culture a potential alternative for conservation. African Journal of Plant Science 7(10): 448-467.
Pant, B., S. Shrestha and S. Pradhan. 2011. In vitro seed germination and seedling development of Phaius tancarvilleae (L’Her.) Blume. Scientific World 9(9): 50-52.
Parthibhan, S., M.V. Rao and T.S. Kumar. 2015. In vitro regeneration from protocorms in Dendrobium aqueum Lindley - An imperiled orchid. Journal of Genetic Engineering and Biotechnology 13(2): 227-233.
Pintajam, P, C. Tiyayon and N. Potapohn. 2016. Interspecific and intergeneric crossabilities of Eulophia macrobulbon (Par. & Pchb. f.) Hook. f. and E. spectabilis (Dennst.) Suresh. Journal of Agriculture 32(3): 299-308. (in Thai)
Piyatrakul, P. and P. Apavatjrut. 2004. Effect of pod age on seed germination of Habenaria rhodocheila Hance in aseptic conditions. Journal of Agriculture 20(3): 230-234. (in Thai)
Pongtongkam, P. 2003. Genetics. Kasetsart University Press, Bangkok. 398 p. (in Thai)
Rungruchkanont, K. 2012. Orchids: Technologies and Application. Ubon Ratchathani University Press, Ubon Ratchathani. 252 p. (in Thai)
Sagarik, R. 1973. Orchid Plantation in Thailand Environment. Chuanpim Publishing, Bangkok. 865 p. (in Thai)
Sitthisatchatham, S. and P. Triphet. 2009. Habenaria Willd. pp. 282-297. In: O. Jiramongkolkan (ed.). Wild Orchid of Thailand Vol. 2. Amarin Printing & Publishing Public Co., Ltd., Bangkok. (in Thai)
Soontornchainaksaeng, P. 2002. Anatomy and Morphology of Flowering Plants. Top Printing & Publishing Public Co., Ltd., Bangkok. 400 p. (in Thai)
Stewart, S.L. and M.E. Kane. 2006. Asymbiotic seed germination and in vitro seedling development of Habenaria macroceratitis (Orchidaceae), a rare Florida terrestrial orchid. Plant Cell, Tissue and Organ Culture 86(2):147-158.
Thaithong, O. 2006. Pecteilis. pp. 92-95. In: P. Komaradat (ed.). Orchid in Thailand. Amarin Printing & Publishing Public Co., Ltd., Bangkok. (in Thai)
Tongkham, W., N. Potapohn and C. Tiyayon. 2015. Intersubgeneric crossability of some Paphiopedilum species. Journal of Agriculture 31(3): 241-249. (in Thai)