แนวทางการพัฒนาระบบการผลิตมะม่วงอย่างยั่งยืน เชิงบูรณาการในภาคเหนือ

บทคัดย่อ

: การผลิตมะม่วงในภาคเหนือของประเทศไทย มีศักยภาพตอบสนองต่อความต้องการของตลาดอยู่สองแนวทาง ได้แก่ การผลิตเพื่อการแปรรูป และการผลิตสำหรับบริโภคสดเพื่อการส่งออก มะม่วงแก้ว เป็นพันธุ์ที่ได้รับการยืนยันว่ามีคุณภาพดีเพื่อการแปรรูป ขณะที่มะม่วงน้ำดอกไม้ เป็นพันธุ์บริโภคสดที่นิยมส่งไปจำหน่ายยังต่างประเทศในปัจจุบัน เอกสารฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ที่จะเสนอแนวทางการพัฒนาระบบการผลิตมะม่วงอย่างยั่งยืนเชิงบูรณาการ ทั้งเพื่อการแปรรูปและการส่งออก ภายใต้สภาพเงื่อนไขของภาคเหนือ สินค้าทั้งคู่อาจอาศัยกรอบการพัฒนาเดียวกัน แต่ในกระบวนการผลิตกลับมีจุดเน้นบางประการที่แตกต่างกันระหว่างระบบทั้งสอง

มะม่วงแก้วในภาคเหนือของประเทศไทยมีความหลากหลายค่อนข้างสูง สายพันธุ์ที่มีคุณภาพผลดีทั้งขณะแก่จัดและสุกเป็นคุณลักษณะที่พึงประสงค์ยิ่งสำหรับการแปรรูป ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากมะม่วงแก้วเป็นที่ต้องการของตลาดสูง แต่การผลิตวัตถุดิบในท้องถิ่นยังไม่สามารถตอบสนองต่อความต้องการของโรงงานที่มีตลอดทั้งปีได้ ซึ่งปัจจัยสู่ความสำเร็จที่สำคัญนั้นเป็นการปรับปรุงวิธีการผลิต ปัจจุบันมีสายพันธุ์ดีได้จากการวิจัยคัดเลือกในพื้นที่ไว้แล้ว ชื่อ แก้วเชียงใหม่ ดังนั้นเทคนิคการขยายพันธุ์และแนวทางการกระจายพันธุ์ที่เหมาะสม ควรได้รับการสานต่อเพื่อขยายออกไปสู่ผู้ผลิตรายย่อยให้มากที่สุด ส่วนความเข้าใจในการปฏิบัติต่อมะม่วงแก้วว่าเป็นเพียงไม้ผลองค์ประกอบในระบบสวนรอบบ้าน ที่ไม่ใช้ปัจจัยการผลิต และไม่ต้องดูแลนั้น ไม่เหมาะสมอีกต่อไป หากเกษตรกรประสงค์ที่จะยกระดับระบบการผลิตเพื่อการแปรรูป การมีอันตรกิริยาต่อกันระหว่างเกษตรกรและโรงงานแปรรูป ได้สร้างความเข้าใจอันดีเพิ่มมากขึ้นเป็นลำดับ ถึงความจำเป็นที่ต้องเชื่อมโยงการผลิตและการแปรรูปเข้าหากัน บนพื้นฐานการแบ่งปันผลประโยชน์อย่างยุติธรรม

ญี่ปุ่นเป็นประเทศผู้นำเข้ามะม่วงสดที่สำคัญของประเทศไทย โดยเฉพาะพันธุ์น้ำดอกไม้ การส่งออกเป็นไปตามการชี้นำของผู้บริโภค การไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขข้อกำหนดการนำเข้านั้น อาจส่งผลให้เสียสิทธิ์ได้อย่างสิ้นเชิง ความร่วมมือที่ดีต่อกันระหว่างผู้ผลิตกับผู้ประกอบการ-ผู้ส่งออกนั้น ยืนยันชัดเจนว่าสามารถพัฒนาไปสู่การผลิตมะม่วงสดคุณภาพสูงได้ ระบบนี้ต้องอาศัยทั้งวิธีการปฏิบัติต่อสวนที่แม่นยำของเกษตรกร และกระบวนการจัดการที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพของผู้ส่งออก การใช้ยุทธศาสตร์กลุ่มตลาดได้ริเริ่มโดยชมรมผู้ปลูกมะม่วงจังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งมีเป้าหมายที่จะผลิตมะม่วงสดเพื่อการส่งออก และให้ผู้ประกอบการ-ผู้ส่งออกจากภาคกลางแสดงบทบาทเป็นผู้พัฒนาช่องทางการนำเข้าสู่ตลาดที่มีการแข่งขันสูงยิ่งเช่นญี่ปุ่น ขณะ ที่ประเด็นการวิจัยและการพัฒนานั้น คาดหวังที่จะได้รับจากการประชุมเชิงปฏิบัติการระหว่างเกษตรกรและผู้ส่งออก