สมรรถนะการรวมตัวของผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิตในงาลูกผสม

บทคัดย่อ

การศึกษาสมรรถนะการรวมตัวเป็นข้อมูลสำคัญต่อการพัฒนาพันธุ์ลูกผสม งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสมรรถนะการรวมตัวของผลผลิตและองค์ประกอบผลผลิตในงาลูกผสม ทำการประเมินสมรรถนะการรวมตัวโดยการผสมแบบพบกันหมดไม่สลับพ่อแม่ จากนั้นนำพันธุ์พ่อแม่และลูกผสมมาปลูกทดสอบในต้นฤดูฝน ปี พ.ศ. 2560 วางแผนการทดลองแบบสุ่มในบล็อกสมบูรณ์ จำนวน 3 ซ้ำ ผลการทดลองพบว่า ลักษณะที่ศึกษามีสมรรถนะการรวมตัวทั่วไปแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญยิ่งทางสถิติ (P≤0.01) ยกเว้นลักษณะจำนวนฝักต่อต้น ส่วนสมรรถนะการรวมตัวเฉพาะพบว่า มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติทุกลักษณะที่ศึกษา โดยที่พันธุ์มหาสารคาม 60 และขาวอุบลราชธานี 2 มีสมรรถนะการรวมตัวทั่วไปสูงและแตกต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญ ในลักษณะผลผลิตต่อไร่ (23.72 และ 17.61 ตามลำดับ) คู่ผสมระหว่าง CM-07 x มข.1, มหาสารคาม 60 x พื้นเมืองกาญจนบุรี และ พื้นเมืองกาญจนบุรี x MKS-I-84001 มีศักยภาพในการนำไปผลิตงาพันธุ์ลูกผสม เนื่องจากให้ผลผลิตสูง (234.27, 298.49 และ 290.96 กก./ไร่ ตามลำดับ) มีสมรรถนะการรวมตัวเฉพาะสูงและแตกต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญ (57.08, 67.74 และ 88.61 ตามลำดับ) และมีค่าความดีเด่นเหนือกว่าค่าเฉลี่ยของพ่อหรือแม่ที่ดีในลักษณะผลผลิตต่อไร่อยู่ในระดับสูง(87.15, 65.03 และ 105.79% ตามลำดับ) นอกจากนี้พบว่าอิทธิพลของยีนแบบไม่เป็นผลบวกมีความสำคัญ ในการควบคุมลักษณะผลผลิตของงา ดังนั้นการพัฒนาพันธุ์งาลูกผสมจึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจในการเพิ่มผลผลิตต่อพื้นที่ให้สูงขึ้นได้