แนวทางพัฒนาความมั่นคงทางอาหารในชุมชนเกษตรอินทรีย์ ตำบลลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามุมมองความมั่นคงทางอาหารของเกษตรกรอินทรีย์ วิเคราะห์ความมั่นคงทางอาหารที่สัมพันธ์กับวิถีของการทำเกษตรอินทรีย์ และค้นหาแนวทางการพัฒนาความมั่นคงทางอาหารของชุมชนเกษตรอินทรีย์ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ   มีวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร การสังเกตอย่างมีส่วนร่วม รวมทั้งการจัดประชุมกลุ่มย่อยและการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้เกี่ยวข้อง จำนวน 30 คน ในชุมชนเกษตรอินทรีย์ บ้านสันทรายและบ้านเมืองวะ ตำบลลวงเหนือ อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ ผลการศึกษาพบว่า  1) ความมั่นคงทางอาหารในมุมมองของเกษตรอินทรีย์ คือ ความสามารถในการเข้าถึงแหล่งอาหาร การเสริมสร้างเศรษฐกิจครัวเรือน การมีวัฒนธรรมการแลกเปลี่ยนพึ่งพา และการมีสุขภาพที่ดี  2) วิถีของการทำเกษตรอินทรีย์ด้านการผลิต การแสวงหารายได้ วัฒนธรรม และทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีความสัมพันธ์กับความมั่นคงทางอาหารในแง่การเข้าถึงอาหารปลอดภัยอย่างพอเพียง ความพอเพียงด้านเศรษฐกิจ และความยั่งยืนของการผลิตอาหาร และ  3) แนวทางพัฒนาความมั่นคงทางอาหาร แบ่งออกเป็นแนวทางการพัฒนาระดับชุมชน ได้แก่ การพัฒนาและสืบทอดความรู้ด้านเกษตรอินทรีย์ การขยายผลการทำเกษตรอินทรีย์ การสร้างเครือข่าย การเพิ่มขีดความสามารถในการปรับตัว การสร้างการมีส่วนร่วมในการดูแลดินน้ำป่า และการเพิ่มประสิทธิภาพการสนับสนุนของหน่วยงาน ส่วนแนวทางสนับสนุนเชิงนโยบาย ได้แก่ การกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อการเกษตร การเพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการน้ำ การส่งเสริมพันธุกรรมพืชท้องถิ่นในการเพาะปลูก การส่งเสริมการเกษตรแบบพึ่งตนเอง และการพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่