การถ่ายทอดความรู้การผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดินจากมูลวัวและวัสดุอินทรีย์ในท้องถิ่น ของเกษตรกรในตำบลหนองตาด อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์

บทคัดย่อ

การถ่ายทอดความรู้การผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดินจากมูลวัวและวัสดุอินทรีย์ของเกษตรกร ในตำบลหนองตาด อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม โดยเครื่องมือที่ใช้ คือ การสัมภาษณ์ แบบสอบถาม กลุ่มตัวอย่าง และผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ ตัวแทนเกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา วิเคราะห์สรุปแบบอุปนัยและสถิติพื้นฐาน กระบวนการถ่ายทอดการผลิตมีสามขั้นตอน คือ ขั้นความรู้การจูงใจ ขั้นไตร่ตรองตัดสินใจ และขั้นทดลองปฏิบัติการผลิตปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนดิน ซึ่งมีเกษตรกรเข้าร่วมครบทั้งสองครั้งจำนวน 18 คน เมื่อทดลองเสร็จแล้วนำผลไปวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีในห้องปฏิบัติการ เพื่อนำมาเสนอต่อกลุ่มเกษตรกร โดยก่อนการอบรมและหลังอบรมมีการเก็บข้อมูลเกี่ยวกับความคาดหวังและความพึงพอใจ พบว่าก่อนอบรมมีความคาดหวังส่วนใหญ่ในระดับปานกลางคิดเป็นร้อยละ 55.55 หลังอบรมมีความคาดหวังในระดับสูงคิดเป็นร้อยละ 83.33 ส่วนความพึงพอใจเฉลี่ยโดยรวมก่อนอบรมอยู่ในระดับปานกลาง (x ̅=3.45) และหลังอบรมอยู่ในระดับมากที่สุด (x ̅=4.42) ซึ่งเป็นกระบวนการที่ทำให้เกษตรกรเกิดการยอมรับในองค์ความรู้และก่อให้เกิดความยั่งยืนในการพัฒนาชุมชนท้องถิ่นให้เข้มแข็งได้ต่อไป