ผลของรูปแบบการปลูกยางพาราต่อตัวชี้บอกคุณภาพดินด้านการเก็บกักน้ำของดินร่วนเนื้อหยาบ

บทคัดย่อ

คุณภาพดินในเขตรากพืชมีอิทธิพลมากต่อการให้ผลผลิตของพืชและสุขภาพระบบนิเวศ และมีการเปลี่ยนแปลงได้ง่ายตามรูปแบบการใช้และจัดการดิน จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของรูปแบบการปลูกยางพาราต่อสมบัติดินทางกายภาพและเคมี ที่ใช้เป็นตัวชี้บอกคุณภาพดินด้านการกักเก็บน้ำในดินร่วนที่มีเนื้อหยาบ โดยเก็บดินที่ปลูกยางพาราต่างกัน 3 รูปแบบ ซึ่งอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกันในพื้นที่เดียวกันประกอบด้วย การปลูกแบบผสมผสาน แบบมีพืชร่วม และแบบเชิงเดี่ยว และวิเคราะห์สมบัติดินทางกายภาพและเคมี ผลการศึกษาพบว่า การปลูกยางพาราแบบเชิงเดี่ยวทำให้ชั้นดินล่างมีความหนาแน่นรวมเพิ่มขึ้นอยู่ในระดับสูง (1.64 กรัม/ลบ.ซม.) แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนการปลูกยางพาราแบบผสมผสานและแบบมีพืชร่วม ช่วยส่งเสริมความพรุนรวมทั้งในชั้นดินบน (0-25 ซม.) และดินล่าง (25-50 ซม.) ซึ่งช่วยรักษาความหนาแน่นรวมของดิน (1.35-1.60 กรัม/ลบ.ซม.) ให้อยู่ในช่วงที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืช ส่งเสริมความสามารถในการเก็บกักน้ำ ดินปลูกยางพาราทุกรูปแบบมีปริมาณอินทรียวัตถุ (6.79-15.79 กรัม/กก.) ความพรุนรวม (ร้อยละ 37-48) ความจุน้ำใช้ประโยชน์ได้ (80-90 มม./เมตร) และความจุการอุ้มน้ำภายในความลึก 50 ซม. (184-206 มม.) ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ดังนั้นการจัดการดินปลูกยางพาราเชิงอนุรักษ์ในลักษณะแบบผสมผสาน  และแบบมีพืชร่วม ช่วยส่งเสริมคุณภาพดินด้านการเก็บน้ำ โดยปริมาณอินทรียวัตถุและความหนาแน่นรวมดินเป็นปัจจัยสำคัญในการควบคุมคุณภาพดินด้านการเก็บกักน้ำของดินร่วนเนื้อหยาบที่ใช้ปลูกยางพารา