องค์ประกอบมาตรฐานสินค้าเกษตรที่มีผลต่อความต้องการส่งเสริมการผลิตสับปะรด เพื่อการส่งออกของเกษตรกรในเขตภาคเหนือของประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์คือ 1) เพื่อศึกษาสภาพพื้นฐานและสภาพการผลิตของเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรด   2) เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบมาตรฐานสินค้าเกษตรที่เกษตรกรต้องการส่งเสริมการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออก  3) เพื่อวิเคราะห์องค์ประกอบมาตรฐานสินค้าเกษตรที่มีผลต่อความต้องการส่งเสริมการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออกของเกษตรกร การวิจัยนี้ใช้การวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed methods research) เพื่อเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key informant) ด้านการผลิตและส่งออกสับปะรด จำนวน 7 คน โดยการสุ่มแบบเฉพาะเจาะจง และเก็บข้อมูลเชิงปริมาณ โดยใช้แบบสัมภาษณ์เกษตรกรผู้ปลูกสับปะรด จำนวน 660 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ สถิติพรรณนา การวิเคราะห์องค์ประกอบ และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ

            ผลการศึกษาพบว่า สภาพพื้นฐานของเกษตรกรผู้ปลูกสับปะรดส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 45 ปี สภาพการผลิตสับปะรดใช้แรงงานเฉลี่ย 6 คน ใช้เงินทุนการผลิตเฉลี่ย 26,076.97 บาทต่อปี และได้กำไรในการผลิตสับปะรดส่งออกเฉลี่ยต่อไร่ เท่ากับ 17,152 บาท  การศึกษาหาตัวแปรความต้องการการส่งเสริมการผลิตสับปะรดให้ได้มาตรฐานการส่งออก ได้จากการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญได้ตัวแปรที่เกี่ยวข้อง จำนวน 29 ตัวแปร เมื่อนำตัวแปรทั้ง 29 ตัวแปร มาหาความสัมพันธ์เพื่อลดจำนวนตัวแปรลงด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบ พบว่า ได้ 4 องค์ประกอบมาตรฐานสินค้าเกษตรที่เกษตรกรต้องการส่งเสริมการผลิตสับปะรดเพื่อการส่งออก คือ 1) การจัดการผลิตสับปะรดคุณภาพเพื่อการส่งออก 2) มาตรการสุขาภิบาลและสุขอนามัยการคัดบรรจุสับปะรดเพื่อการส่งออก 3) ข้อกำหนดด้านคุณภาพและเกณฑ์คลาดเคลื่อนสำหรับสับปะรดส่งออก และ 4) การผลิตสับปะรดปลอดภัยสำหรับการส่งออก การวิจัยนี้เพื่อใช้เป็นแนวทางการส่งเสริมให้เกษตรกรสามารถผลิตสับปะรด ได้อย่างมีคุณภาพ มีความปลอดภัยต่อผู้บริโภคและปราศจากศัตรูพืช รวมถึงการผลิตสับปะรดให้ได้มาตรฐานตรงตามความต้องการของตลาดต่างประเทศ และสามารถส่งออกสับปะรดไปต่างประเทศได้โดยไม่ถูกส่งกลับหรือ    ถูกปฏิเสธการนำเข้าจากประเทศปลายทาง