ประสิทธิภาพของสารอัลลีโลพาธีจากหญ้าก้นจ้ำขาว (Bidens pilosa L.) ในการควบคุมวัชพืช

บทคัดย่อ

หญ้าก้นจ้ำขาว (Bidens pilosa L.) เป็นวัชพืชร้ายแรงที่แพร่ระบาดไปทั้งเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก เป็นสาเหตุของการสูญเสียผลผลิตกว่า 40 ประเทศ และสร้างผลกระทบทางอัลลีโลพาธีแก่พืชปลูกอีกหลายชนิด การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบวิธีการใช้สารอัลลีโลพาธีจากหญ้าก้นจ้ำขาวต่อการควบคุมวัชพืชและประเมินกลไกการทำงานของสารอัลลีโลพาธี ดำเนินการเตรียมใบหญ้าก้นจ้ำขาวเพื่อใช้ทดสอบโดยเลือกใบที่แผ่ขยายเต็มที่นำไปอบในตู้อบลมร้อนอุณหภูมิ 45°ซ. เป็นเวลา 72 ชั่วโมง จากนั้นจึงบดเป็นผงด้วยเครื่องบดไฟฟ้า ผงหญ้าก้นจ้ำขาวจะถูกนำไปคลุกดินในอัตราส่วนผสมที่แตกต่างกันของดินต่อผงหญ้าก้นจ้ำขาว 10:0, 8:2, 6:4, 4:6 และ 2:8 (w/w) นำเมล็ดกกทราย (Cyperus iria) หญ้านกสีชมพู (Echinochloa colona) และถั่วผี (Phaseolus lathyrodes) เพาะในดินอัตราดังกล่าว 7 วัน ผลการทดลองพบว่าอัตราส่วน 8:2 สามารถลดการงอกของวัชพืชได้มากกว่า 50% และการงอกลดลงอย่างมีประสิทธิภาพที่อัตราส่วน 6:4 เป็นต้นไป จากนั้นนำผงหญ้าก้นจ้ำขาวสกัดด้วยน้ำเพื่อทดสอบกับวัชพืชทั้งสามชนิด โดยการแช่เมล็ดวัชพืชในสารสกัดอัตราความเข้มข้น 0, 12.5, 25, 50, และ 100 มก./มล. เป็นเวลา 7 วัน พบว่าที่ความเข้มข้น 25, 50, และ 100 มก./มล.  มีประสิทธิภาพสูงในการลดการงอกของกกทราย หญ้านกสีชมพู และถั่วผี ตามลำดับ จากนั้นนำสารสกัดความเข้มข้นเดียวกันฉีดพ่นต้นกล้าวัชพืชอายุ 7 วัน และสังเกตอาการความเสียของหายของวัชพืชจากสารสกัด หลังจากฉีดพ่น 3 วัน ไม่พบความเสียหายจากวัชพืชทดสอบแสดงว่า สารสกัดไม่สามารถซึมผ่านเข้าไปในใบวัชพืชได้ ดังนั้นสาร อัลลีโลพาธีจากหญ้าก้นจ้ำขาวมีประสิทธิภาพในการยับยั้งการงอกของวัชพืชได้โดยการใช้แบบผงและแบบสารสกัด อย่างไรก็ตามสารอัลลีโลพาธีนี้ไม่สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของต้นกล้าวัชพืชได้โดยการฉีดพ่นทางใบ