รูปแบบการบริหารต้นทุนการผลิตลำไยคุณภาพเพื่อความอย่างยั่งยืนของกลุ่มเกษตรกรลำไยคุณภาพ: กรณีศึกษา บ้านเหล่า ตำบลป่าไหน่ อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาต้นทุนและรายได้ และการสร้างรูปแบบการบริหารต้นทุนการผลิตลำไยคุณภาพ ด้วยเทคนิคการจำแนกข้อมูลและการทำนายข้อมูล จากการทำเหมืองข้อมูล ในปี พ.ศ. 2562 เก็บข้อมูลจากแบบสอบถาม โดยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ผู้ปลูกลำไยคุณภาพ บ้านเหล่า ตำบลป่าไหน่ อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 38 ราย   ผลการวิจัยพบว่า การบริหารต้นทุนการผลิตต่อไร่มีต้นทุนการใช้สารชักนำการออกดอกเฉลี่ยต่อไร่  2,079.20 บาท ต้นทุนการใช้ปุ๋ยเฉลี่ยต่อไร่ 6,937.70 บาท ต้นทุนการผลิตรวมเฉลี่ยต่อไร่ 9,826.73 บาท รายได้จากผลผลิตเฉลี่ยต่อไร่ 33,029.52 บาท กำไรเฉลี่ยต่อไร่  23,202.79  บาท การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคเหมืองข้อมูล โดยใช้วิธีการแบ่งกลุ่มของเกษตรกรจากปัจจัยการผลิตลำไยคุณภาพที่เป็นตัวเลขค่าใช้จ่าย ผลการวิเคราะห์สามารถแบ่งได้เป็น 3 รูปแบบ คือ 1) กลุ่มที่มีต้นทุนการผลิตสูง มีลักษณะต้นทุนการใช้สารชักนำการออกดอกเฉลี่ยสูง คือ 2,592.50 บาทต่อไร่ และต้นทุนการใช้ปุ๋ยเฉลี่ยสูง คือ 13,642.09 บาทต่อไร่  2) กลุ่มที่มีต้นทุนการผลิตปานกลาง มีลักษณะต้นทุนการใช้สารชักนำการออกดอกเฉลี่ยสูง คือ 2,592 บาทต่อไร่ และต้นทุนการใช้ปุ๋ยเฉลี่ยต่ำ คือ 5,120.79 บาทต่อไร่ 3) กลุ่มที่มีต้นทุนการผลิตต่ำ มีลักษณะต้นทุนการใช้สารชักนำการออกดอกเฉลี่ยต่ำ คือ 1,897.5 บาทต่อไร่ และต้นทุนการใช้ปุ๋ยเฉลี่ยต่ำ คือ 5,250 บาทต่อไร่ กลุ่มที่มีต้นทุนการผลิตสูงมีการควบคุมปัจจัยการผลิตน้อย กลุ่มที่มีต้นทุนการผลิตปานกลาง มีการควบคุมปัจจัยการผลิตในระดับสูง ได้แก่ การติดผล การตัดช่อดอก และช่องทางการจำหน่าย และกลุ่มที่มีต้นทุนการผลิตต่ำ มีความเข้มงวดในการควบคุมปัจจัยการผลิต ได้แก่ ตัดช่อผล การตัดช่อดอก ช่องทางการจำหน่าย การตัดแต่งทรงพุ่ม การใช้สารชักนำการออกดอก และการใช้ปุ๋ย ดังนั้นรูปแบบการบริหารต้นทุนการผลิตลำไยคุณภาพจากกลุ่มตัวอย่างเกษตรกร พบว่าต้นทุนด้านการใช้ปุ๋ยและการใช้สารชักนำการออกดอกสามารถจำแนกกลุ่มเกษตรกรได้ชัดเจน และรูปแบบการบริหารต้นทุนการผลิตแต่ละรูปแบบมีการควบคุมต้นทุนการผลิตที่ต่างกันส่งผลต่อรายได้และกำไรจากการขายลำไย