ปริมาณคาร์บอนสะสมในดินในพื้นที่เกษตรกรรมในลุ่มน้ำชีตอนกลาง จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การศึกษาปริมาณคาร์บอนในดินในพื้นที่ใช้ประโยชน์ที่ดินทางการเกษตรต่างๆ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา
ปริมาณคาร์บอนในดินในพื้นที่ใช้ประโยชน์ที่ดินทางการเกษตร และความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณคาร์บอนกับสมบัติ
ดินบางประการ ทำการเลือกและเก็บตัวอย่างดินในพื้นที่ใช้ประโยชน์ที่ดิน 4 ประเภท ในลุ่มน้ำชีตอนกลาง จังหวัด
มหาสารคามได้แก่ พื้นที่ปลูกอ้อย (SU) พื้นที่นาข้าว (PF) พื้นที่ปลูกมันสำปะหลัง (CA) และพื้นที่ปลูกมันแกว (YB)
ตัวอย่างดินทั้งหมดถูกเก็บด้วยวิธีรบกวนและไม่รบกวนโครงสร้างดิน ที่ระดับความลึก 0-25 เซนติเมตร เพื่อนำมาศึกษา
สมบัติดินทางกายภาพและทางเคมี ได้แก่ ความหนาแน่นรวมของดิน เนื้อดิน ค่าปฏิกิริยาดิน ค่าความสามารถในการ
แลกเปลี่ยนประจุบวก ไนโตรเจนทั้งหมดในดิน และคาร์บอนอินทรีย์ในดิน ผลการศึกษาพบว่าเนื้อดินส่วนใหญ่เป็นดิน
ร่วนปนทรายและทรายปนร่วน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกลาง คาร์บอนในดินของพื้นที่ใช้ประโยชน์ที่ดิน
ทางการเกษตรมีปริมาณแตกต่างกัน โดยพื้นที่นาข้าวมีปริมาณคาร์บอนในดินสูงที่สุด เท่ากับ 16.69±10.80 ตันต่อ
เฮกตาร์ รองลงมาได้แก่ พื้นที่ปลูกอ้อย พื้นที่ปลูกมันแกว และพื้นที่ปลูกมันสำปะหลัง ซึ่งมีปริมาณเท่ากับ 9.46±3.57,
7.82±2.84 และ 7.39±2,85 ตันต่อเฮกตาร์ ตามลำดับ การวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปริมาณคาร์บอนกับสมบัติ
ดิน พบว่าค่าความสามารถในการแลกเปลี่ยนประจุบวก ไนโตรเจนทั้งหมดในดิน อนุภาคทราย ทรายแป้ง และดิน
เหนียว มีความสัมพันธ์กับปริมาณคาร์บอนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.01) ซึ่งมีสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (r) เท่ากับ
0.794, 0.530, -0.723, 0.677 และ 0.621 ตามลำดับ การวิเคราะห์การถดถอยระหว่างคาร์บอนในดินและสมบัติดิน
ในพื้นที่ปลูกอ้อย พื้นที่นาข้าว พื้นที่ปลูกมันสำปะหลัง และพื้นที่ปลูกมันแกว มีสัมประสิทธิ์ในการตัดสินใจ (R2) เท่ากับ
0.391, 0.748, 0.491 และ 0.443 ตามลำดับ